Бердиева Угулой Абдурахмановнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Иқтисодиётни эркинлаштириш шароитида солиқларнинг йиғилувчанлигини ошириш йўллари”, 08.00.07– Молия, пул муомаласи ва кредит (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2018.4.PhD/Iqt803.
Илмий раҳбар: Жўраев Абдуғаффор Сафарович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент молия институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тoшкeнт мoлия институти, DSc.27.06.2017.I.17.01.
Расмий оппонентлар: Жумаев Нодир Хосиятович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Тўраев Шавкат Шухратович, иқтисодиёт фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат иқтисодиёт университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: солиқларнинг йиғилувчанлигини оширишга қаратилган  таклиф ва  тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
солиқлар йиғилувчанлигини ошириш йўлларини ўзида жамлаган солиқ маъмурятчилигининг янгича мазмунига мос тарзда солиқларнинг сўзсиз оширувчанлик  ва солиқ тўловчилар билан ошкора ҳамкорлик тамойиллари такомиллаштирилган;
хўжалик субъектлари томонидан амалга оширилган касса операциялари маълумотларини “онлайн” режимида мунтазам етказиб берувчи назорат-касса тизимини жорий қилиш ва счет-фактураларни рўйхатга олиш асосида солиқ маъмурчилиги такомиллаштирилган;
солиқ мажбуриятини ихтиёрий бажариш даражасини ошириш, солиқ қонунчилигини бузиш ҳолатларини қисқартириш мақсадида муддатларида тўланмаган солиқлар ва бошқа мажбурий тўловлар учун пеня миқдорини ошириш асосланган;
соғлом рақобат тизимини шаклланишига кенг имкониятлар яратиш, солиқ солиш базасини кенгайтириш ва солиқ тушумларининг ўсишини таъминлашда солиқ имтиёзларини қайта кўриб чиқиш ва самарасиз имтиёзларни бекор қилиш  таклиф этилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Иқтисодиётни эркинлаштириш шароитида солиқларнинг йиғилувчанлигини ошириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
солиқлар йиғилувчанлигини ошириш йўлларини ўзида жамлаган солиқ маъмурятчилигининг янгича мазмунига мос тарзда солиқларнинг сўзсиз оширувчанлик  ва солиқ тўловчилар билан ошкора ҳамкорлик тамойилларини қўллаш юзасидан берилган таклифдан Ўзбекистон Республикасининг Янги таҳрирдаги Солиқ кодексини  ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Давлат солиқ кўмитасининг 2019 йил 27 июндаги 14-18794-сон ҳамда Олий Мажлисининг Қонунчилик палатаси “Бюджет ва иқтисодий ислоҳотлар” қўмитасининг 2018 йил 25 июлдаги 04/1-06-1672-сон маълумотномаси). Мазкур таклиф асосида солиққа тортиш амалиётида солиқ тўловчилар томонидан солиқ мажбуриятини ихтиёрий бажариш даражасини ошириш, солиқ қонунчилигини бузиш ҳолатларини қисқартириш имконияти яратилган;
хўжалик субъектлари томонидан амалга оширилган касса операциялари маълумотларини “онлайн” режимида мунтазам етказиб берувчи назорат-касса тизимини жорий қилиш ва счет-фактураларни рўйхатга олиш асосида солиқ маъмурчилигини такомиллаштириш бўйича берилган таклиф Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 26 июндаги ПҚ-3802-сонли “Давлат солиқ хизмати органлари фаолиятини тубдан такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Қарорида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Давлат солиқ кўмитасининг 2019 йил 27 июндаги 14-18794-сон маълумотномаси). Мазкур таклифни амалиётга жорий этиш ҳисобига ўзаро муносабатлар шаффофлигини таъминлаш асосида солиқ назорати сифати оширилган, солиқ базаси кенгайтирилган, солиқ маъмурчилигининг такомиллаштирилиши таъминланган;
муддатларида тўланмаган солиқлар ва бошқа мажбурий тўловлар учун пеня миқдорини ошириш бўйича берилган таклиф Ўзбекистон Республикасининг 2018 йил 24 декабрдаги ЎРҚ-508-сонли Қонуни билан Солиқ кодексининг 120-моддасига ўзгартиришларда акс этган (Ўзбекистон Республикаси Давлат солиқ кўмитасининг 2019 йил 27 июндаги 14-18794-сон маълумотномаси). Мазкур таклиф асосида солиқлар ва бошқа мажбурий тўловларни ўз вақтида тўламаганлиги учун жавобгарликка тортилганлар сони 15 фоизга камайган;
 солиқ имтиёзларини қўллаш самарадорлигини мониторинг ва баҳолаш тизимини  жорий  этиш бўйича  берилган таклиф Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 26 июндаги ПҚ-3802-сонли “Давлат солиқ хизмати органлари фаолиятини тубдан такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Қарорида акс этган (Ўзбекистон Республикаси Давлат солиқ кўмитасининг 2019 йил 27 июндаги 14-18794-сон маълумотномаси) Мазкур таклифнинг амалиётга жорий этилиши билан солиқ имтиёзларидан фойдаланиш самарадорлиги ортган, самарасиз имтиёзлар бекор қилиниши натижасида солиқ базаси кенгайган, йил якунига қадар 2,6 трлн. сўмга яқин тушум тушишига имкон яратган.