Маджидова Дилдора Абдухамидовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтиссослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Табақалашган ёндашув асосида Меҳрибонлик уйлари тарбияланувчиларини оила шароитига реинтеграциясининг ижтимоий-педагогик тизимини такомиллаштириш”, 13.00.01–Педагогика назарияси. Педагогик таълимотлар тарихи (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2018.4.PhD/Ped710.
Илмий раҳбар: Эгамбердиева Нодира Мелибаевна, педагогика фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон педагогика фанлари илмий- тадқиқот институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент вилояти Чирчиқ давлат педагогика институти, PhD.28.03.2019.Ped.82.01.
Расмий оппонентлар: Хакимова Мухаббат Файзиевна, педагогика фанлари доктори, профессор; Нурманов Абдиназар Ташбаевич, педагогика фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Фарғона давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: табақалашган ёндашув асосида меҳрибонлик уйлари тарбияланувчиларини оила шароитига реинтеграциясининг ижтимоий-педагогик тизимини такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
меҳрибонлик уйлари тарбияланувчиларини оила шароитига реинтеграциялашнинг ижтимоий-педагогик шартлари воситасида болаларда оилавий ҳаёт ҳақидаги ижобий позицияни қарор топтириш, уларни мустақил оилавий ҳаётга тайёрлаш, ижтимоий онгини ривожлантириш жараёнларини шахсий қадриятлар тузилмаси билан интеграцияси асосида аниқлаштирилган;
тарбияланувчиларнинг ижтимоий ҳолати, индивидуал хусусиятлари, шахсий йўналганлигини оила шароитига мослаштириш моделининг дезадаптация сабаблари ва кўринишларини аниқлаштириш, диагностик ва коррекцион кўрсаткичлар эксперт матрицасини қўллаш орқали такомиллаштирилган;
боланинг қондош оила билан муносабатларини қайта тиклаш, шахслараро муносабатлар тизимини қарор топтириш, меҳр-оқибат компетенциясини шакллантириш асосида тарбияланувчиларни оила шароитига реинтеграциялаш технологияси такомиллаштирилган;
меҳрибонлик уйлари тарбияланувчиларини оила шароитига реинтеграциясини таъминлаш учун диагностик, коррекцион, реабилитацион фаолиятни ижтимоий муносабатлар билан интеграциялаш, шунингдек оилаларнинг тарбиявий имкониятларини ошириш ҳамда болаларни ижтимоий мослаштиришнинг индивидуал дастурларини такомиллаштиришга доир тавсиялар ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Табақалашган ёндашув асосида Меҳрибонлик уйлари тарбияланувчиларини оила шароитига реинтеграциясининг ижтимоий-педагогик тизимини такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
меҳрибонлик уйлари тарбияланувчиларини оила шароитига реинтеграциялашнинг ижтимоий-педагогик шартлари, болаларни мустақил оилавий ҳаётга тайёрлаш, ижтимоий онгини ривожлантириш жараёнларини шахсий қадриятлар тузилмаси билан интеграциясини таъминлашга доир таклифларидан Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 11 февралдаги “Етим болалар ва ота-онасининг қарамоғидан маҳрум бўлган болаларни ижтимоий ҳимоя қилишни кучайтиришга оид қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги ПҚ-4185-сон Қарори ҳамда Вазирлар Маҳкамасининг 2019 йил 30 сентябрдаги “Етим болалар ва ота-она қарамоғидан маҳрум бўлган болаларни жойлаштиришнинг муқобил шаклларини танлаш, оила институтини мустаҳкамлаш ҳамда ижтимоий етимликнинг олдини олиш тизимини такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги 824-сон қарори ижросини таъминлашда фойдаланилган (Халқ таълими вазирлигининг 2019 йил 23 октябрдаги 06-06/2-3014-сон маълумотномаси). Натижада меҳрибонлик уйлари тарбияланувчиларини оила шароитига реинтеграциялашнинг ижтимоий-педагогик механизмларини амалга ошириш самарадорлигига эришилган;
тарбияланувчиларнинг ижтимоий ҳолати, индивидуал хусусиятлари, шахсий йўналганлигининг тизимли таҳлили, оила шароитига мослаштириш модели ва технологиясини такомиллаштиришга доир таклифлардан Республика болалар ижтимоий мослашуви марказида 2012–2014 йилларда амалга оширилган А-1-016 рақамли “Меҳрибонлик уйлари ҳамда болалар шаҳарчалари базасида тарбияланувчиларни оилага жойлаштириш бўйича хизмат моделини яратиш” номли, 2015–2017 йилларда амалга оширилган А-1-031 рақамли “Ўзбекистонда эрта ижтимоий етимликнинг олдини олиш тизимини модернизациялашнинг илмий-услубий асослари” номли амалий тадқиқот лойиҳаларида фойдаланилган (Республика болалар ижтимоий мослашуви марказининг 2018 йил 20 июлдаги 03/342-сон маълумотномаси). Натижада меҳрибонлик уйлари тарбияланувчиларини оила шароитига реинтеграциялаш бўйича ҳамкорлик педагогикаси имкониятларидан фойдаланиш самарадорлигини оширишга эришилган;
меҳрибонлик уйлари тарбияланувчиларини оила шароитига реинтеграциясини таъминлаш учун диагностик, коррекцион, реабилитацион фаолиятни ижтимоий муносабатлар билан интеграциялаш, шунингдек оилаларнинг тарбиявий имкониятларини ошириш ҳамда болаларни ижтимоий мослаштиришнинг индивидуал дастурларини такомиллаштиришга доир амалий тавсиялар меҳрибонлик уйлари тарбиячилари, ижтимоий иш ходими, психологик, маънавий-маърифий ишлар бўйича директор ўринбосарлари, бош тарбиячиси фаолиятини самарали ташкил этишга муайян даражада хизмат қилган (Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги Республика таълим марказининг 2018 йил 17 августдаги 01/11-1/15-1475-сон ҳамда Самарқанд вилояти халқ таълим бошқармасининг 2018 йил 3 декабрдаги 3760-сон маълумотномалари). Натижада меҳрибонлик уйлари тарбиячилари, ижтимоий иш ходими, психологик, маънавий-маърифий ишлар бўйича директор ўринбосарларининг касбий компетентлигини ривожлантиришга эришилган.