Орипова Нодира Хикматуллаевнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Метаболик синдромли ўткир коронар синдроми билан хасталанган беморларни даволашни такомиллаштириш», 14.00.40–Шошилинч тиббиёт. (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2018.4.PhD/Tib734.
Илмий раҳбар: Хаджибаев Абдухаким Муминович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Республика шошилинч тиббий ёрдам илмий маркази.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Республика шошилинч тиббий ёрдам илмий маркази, DSc.28.02.2018.Tib.63.01.
Расмий оппонентлар: Гадаев Абдугаффар Гадаевич, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Акилов Хабибулла Атауллаевич, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Республика ихтисослаштирилган кардиология илмий-амалий тиббиёт маркази.
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: метаболик синдром фонида ривожланаётган ўткир коронар синдром билан хасталанган беморларнинг яллиғланиш реакциялари фаолиятини ўрганиш, яллиғланишга қарши турли стратегияларнинг самарадорлигини баҳолашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
МС фонида ривожланган ЎКС билан хасталанган беморларда эндотелийнинг функционал ҳолати бузилиши билан боғланадиган тизимли яллиғланиш реакциясининг фаоллашиши ва юракнинг чап ҳамда ўнг бўлмаларида систолик ва диастолик функциялари бузилиши билан миокарднинг таркибий-функционал қайта тикланиши аниқланган;
МС фонида ривожланган ЎКС билан хасталанган беморларда симптом билан боғлиқ артериялар стентланганидан кейин ва асосий терапия фонида аторвастатинни қўллаган ҳолда яллиғланишга қарши ва гиполипидемик таъсирдан ташқари мия натрий уретик пептид (МНУП) концентрацияси камайиши билан намоён бўлиши, олти дақиқалик юриш тест синовида масофанинг ортиши (ТШХ-ОЮТ), вазодилатацияга боғлиқ эндотелий даражалари (ЭЗВД), чап қоринча ҳажмининг камайиши, миокарднинг систолик ва диастолик функциялари ва миокард фаолияти интеграл кўрсаткичларининг яхшиланиши ва ўпка артериясида босимнинг камайиши билан юрак-қон томир тизимининг таркибий-функционал жиҳатдан қайта тикланишининг ишончли ижобий динамикаси аниқланган;
терапиянинг барча ижобий натижалари, шу жумладан ишемияга қарши (стресс-эхокардиография (стресс-ЭхоКГ) натижалари бўйича), аторвастатиннинг паст дозада (20мг/кунига) қўлланилишига қараганда юқори дозада (80мг/кунига) қўлланилишининг самарадорлиги асосланган;
аторвастатиннинг яллиғланишнинг олдини олувчи цитокинлар концентрацияси, ЭЗВД, ўнг қоринчанинг систолик функциясига (TAPSE) таъсири кўпинча тизимли яллиғланиш фаоллиги юқори бўлган беморларда кузатилиши аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Метаболик синдромли ўткир коронар синдроми билан хасталанган беморларни даволашни такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
«Қандли диабет мавжудлиги билан боғлиқ ҳолда беқарор, ўзгарувчан стенокардия билан касалланган беморларни даволаш тактикаси» услубий тавсияномаси тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2018 йил 5 октябрдаги 8н–p/209-сон маълумотномаси). Мазкур услубий тавсиянома ўткир коронар синдромини ташхислаш тартибини такомиллаштириш имконини берган;
ўткир коронар синдроми билан хасталанган беморларни даволашни такомиллаштириш бўйича олинган тадқиқот натижалари Республика шошилинч тиббий ёрдам илмий марказининг Жиззах ва Бухоро филиалларида амалиётга жорий қилинган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2019 йил 28 октябрдаги 8н–p/240-сон маълумотномаси). Олинган натижаларни клиник амалиётга жорий этиш МС фонида ЎКС билан хасталанган беморларни даволаш сифатини яхшилаш ва жонлантириш ва терапия бўлимларида даволаниш муддатини қисқартириш имконини берган.