Сафаров Иброҳим Валиевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Биодизель олиш учун Ўзбекистоннинг юқори маҳсулдор липид ҳосил қилувчи  микросувўтлари ва уларда ёғ биосинтези регуляцияси», 03.00.12–Биотехнология (биология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2017.1.PhD/В41. 
Илмий раҳбар: Шакиров Зоир Соатович, биология фанлари доктори. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Микробиология институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Микробиология институти, Ўзбекистон Миллий университети, DSc.27.06.2017.В.38.01. 
Расмий оппонентлар: Мирзарахметова Дилбар Тохтамуратовна, техника фанлари доктори; Ибодов Комил, биология фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Ботаника институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Ўзбекистоннинг турли ҳудудлари сув наъмуналаридан ажратилган маҳаллий микросувўтлари штаммларининг липидлар синтези потенциалини аниқлаш ва лаборатория шароитида микросувўтлари ёғларидан биодизель олишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Ўзбекистоннинг турли сув ҳавзалари сув наъмуналаридан фаол Chlorella,  Scenedesmus,  Ankistrodesmus,  Chlorococcum, Botrуococcus, Chlamydomonas, Pediastrum, Coelastrum, Stichococcus, Asterococcа авлодига мансуб 164 та микросувўтлари штаммлари ажратиб олинган ҳамда уларнинг морфологик-культурал хусусиятлари аниқланган;
18S рРНК генлари нуклеотидлари кетма-кетлиги орқали фаол Scenedesmus quadricauda UT4, Scenedesmus armatus UT39 иAnkistrodesmus falcatus UT20 микросувўтларини идентификация қилинган ва ДНК таҳлиллари асосида уларнинг филогенетик дарахти тузилган; 
культураларнинг  ёғ кислоталари ва триглициридлари ИҚХ Rf  анализи натижаларига кўра таққосланганда пахта ёғи билан ўхшаш эканлиги ва хроматография натижасида  умумий липидлар таркибида триглицеридлар  Rf  миқдори устунлик қилиши асосланган;
илк бор спектрохроматаграфиясига кўра уларнинг таркибида 7–17 тагача ёғ кислота компонентлари мавжуд бўлиб, уларнинг асосийлари гексодекан ёки полмитин кислотаси (16:0)  25.0 % дан 39,43 % гача, бундан ташқари сезиларли даражада 5,44 % дан 14,12 % гача  стеарин ёки октадекан (18:0) кислоталари, тўйинмаган кислоталар октадецен (18:1) ва альфа-октадекатриен кислоталарининг миқдори 36,64% дан 53,75% гача бўлиши исботланган;  
илк бор Chlorococcum macrostigmatum UT4 маҳаллий микросувўтлари ҳужайраси таркибидан қуруқ биомассага нисбатан 59,7% липидлар олинган ҳамда липидларни  переэтрификциялаш орқали 67,3% биодизель ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Микросувўтларидан юқори миқдорда биомасса ва липидлар олиш бўйича олинган илмий натижалар асосида:  
Ўзбекистоннинг турли сув ҳавзаларидан йиғилган альгологик тоза сувўтлари намуналаридан А-7-064 рақамли “Шўрланган ва пестицидлар билан ифлосланган тупроқларда қишлоқ хўжалик ўсимликларининг ҳосилдорлигини ошириш учун азотни фаол ўзлаштирувчи ва фитогормонлар синтезловчи цианобактериялар асосида биопрепарат яратиш” лойиҳасида сув ҳавзалари ва тупроқ гидробионтлари қаторини аниқлашда фойдаланилган  (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академиясининг 2018 йил 2 майдаги  4/1255-1140-сон маълумотномаси). Натижада сув ҳавзаларида гидробионтлари рўйхати тузишда, уларни экологик хусусиятларини аниқлашга  оид маълумотларни таҳлил қилиш имконини берган; 
юқори даражада биомасса ва липид ҳосил қилувчи Chlorococcum macrostigmatum UT4штамми очиқ ва ёпиқ тизимли ўстириш ҳавзаларида саноат асосида кўпайтириш орқали ҳўл биомасса етиштиришда амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Муқобил ёқилғи ва энергия корхоналари ассоциациясининг 2018 йил 10 майдаги 494-сон маълумотномаси). Натижада мазкур биомассадан 558 кг қуруқ биомасса ҳамда унинг таркибидан 259,4 кг липид ҳосил қилишни аниқлаш имконини берган; 
переэтерификация усули орқали 5 литир триглицирид ажратиб олинган ва 20% миқдорда дизель ёқилгисига аралаштирилиб «Kingchai-KC168F» маркали сув кўтариш   насосининг ишлаш жараёнига жорий этилган  (Ўзбекистон Республикаси Муқобил ёқилғи ва энергия корхоналари ассоциациясининг 2018 йил 10 майдаги 494-сон маълумотномаси). Натижада дизель ёқилғисига 20% миқдорида фойдаланилганда,  иқтисодий самарадорлиги амалдаги дизель ёқилғисидан 2%гача ошириш имконини берган.