Sayt test rejimida ishlamoqda

Комилова Наргиза Ўриновнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Этноэкологик маданиятнинг географик жиҳатлари (Фарғона водийси мисолида)», 11.00.02–Иқтисодий ва ижтимоий география (география фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2018.4.PhD/Gr71.
Илмий раҳбар: Аҳмадалиев Юсупжон Исмоилович, география фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Фарғона давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Ўзбекистон Миллий университети, DSc.27.06.2017.G.01.06.
Расмий оппонентлар: Комилова Нилуфар Қаршибоевна, география фанлари доктори, профессор; Қодиров Раҳимжон Болтабоевич, география фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Наманган давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Фарғона водийси аҳолисининг табиатдан фойдаланиш соҳасидаги анъанавий этноэкологик маданиятининг ҳудудий жиҳатлари асосида табиий ресурслардан фойдаланишни такомиллаштиришга қаратилган илмий асосланган таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор Фарғона водийси аҳолисининг этноэкологик маданиятини шаклланишига таъсир этувчи табиат (рельеф, иқлим), аҳоли (этнослар салмоғи, касб-кори, марказий аҳоли маскани), ҳўжалик (суғориш тизими, қишлоқ хўжалиги ерлари ва экин майдонлари таркиби) омилларининг ҳудудий хусусиятлари аниқланган;
Фарғона водийси ҳудуди табиий ресурслардан фойдаланиш маданиятни шакллантирувчи «табиат-аҳоли-хўжалик» кўрсаткичларни миқдорий баҳолаш асосида 4 та этногеографик минтақа  ва 17 та этногеографик районларга ажратилган;
водийдаги ер-сув ресурсларидан фойдаланишнинг 3 та даврга (1876 йилгача; 1876–1991 йй.; 1991 йилдан кейинги) хос бўлган табиий-ташкилий, товар-мақсадли, дастур-мақсадли турлари аниқланган;
водийнинг барқарор ижтимоий-иқтисодий ривожланишига хизмат қилувчи табиий ресурслардан фойдаланишни такомиллаштиришда мавжуд қадамжолар ва географик номларнинг ижтимоий-экологик функциясидан фойдаланиш имконини берувчи географик ахборотлар базаси яратилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:
Фарғона водийсида табиий ресурслардан фойдаланиш ва этноэкологик маданиятнинг ижтимоий-географик хусусиятлари бўйича олинган илмий натижалар асосида:
Фарғона водийси аҳолисининг этноэкологик маданиятини шаклланишига таъсир этувчи табиат, аҳоли, ҳўжалик омилларининг ҳудудий хусусиятларига асосланган таклифлар Ўзбекистон Республикаси Ер ресурслари, геодезия, картография ва давлат кадастри қўмитасида ерларнинг мелиоратив ҳолатини яхшилаш ва экин майдонларини ташкил этишда жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Ер ресурслари, геодезия, картография ва давлат кадастри қўмитасининг 2019 йил 25 майдаги 02-08-4003-сон маълумотномаси). Натижада Фарғона водийси вилоятлари ва туманларида ер ресурсларидан оқилона фойдаланишни таъминловчи экин майдонларининг ҳудудий таркибини такомиллаштириш имконини берган;
Фарғона водийсида ажратилган этногеографик минтақаси ҳамда этногеографик районлар тўри Ўзбекистон Республикаси Ер ресурслари, геодезия, картография ва давлат кадастри қўмитасида ер фонди, қишлоқ хўжалиги ерлари ва экин майдонларини режалаштиришда жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Ер ресурслари, геодезия, картография ва давлат кадастри қўмитасининг 2019 йил 25 майдаги 02-08-4003-сон маълумотномаси). Натижада водийдаги ер тоифалари, ер турлари ва экин майдонларининг ҳудудий таркибини ижтимоий географик нуқтаи назардан оптималлаштириш имконияти яратилган;
водий вилоятларидаги ер-сув ресурсларидан фойдаланишнинг 3 та даврга хос бўлган табиий-ташкилий, товар-мақсадли, дастур-мақсадли турлари ва уларнинг ижтимоий-иқтисодий йўналишдаги ютуқларидан фойдаланган ҳолда ишлаб чиқилган тавсиялар Ўзбекистон Республикаси Ер ресурслари, геодезия, картография ва давлат кадастри қўмитасида қишлоқ хўжалиги ерлари ва экин майдонлари таркибини аниқлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Ер ресурслари, геодезия, картография ва давлат кадастри қўмитасининг 2019 йил 25 майдаги 02-08-4003-сон маълумотномаси). Натижада ер-сувдан фойдаланишнинг ҳудуд учун хос бўлган маҳаллий усулларини такомиллаштириш асосида ерларнинг мелиоратив ҳолатини яхшилаш имконини берган;
Фарғона водийси барқарор ижтимоий-иқтисодий ривожланишига хизмат қилувчи табиий ресурслардан фойдаланиш, табиатни муҳофаза қилиш, соғломлаштириш ва рекреация мақсадларига мўлжалланган ерлар ҳудудий таркибини такомиллаштиришда муқаддас қадамжолар ва зиёратгоҳлар ҳамда географик номларнинг ижтимоий-экологик функциясидан фойдаланиш имконини берувчи географик ахборотлар базасидан Ўзбекистон Республикаси экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш давлат қўмитасида алоҳида муҳофаза этиладиган ҳудудлар тўрини такомиллаштиришда, рекреация объектларини аниқлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш давлат қўмитасининг 2019 йил 30 сентябрдаги 02-02/8-1048-сон маълумотномаси). Натижада Фарғона водийсидаги муҳофаза этиладиган табиий ҳудудлар тўрини илмий асосланган ҳолда кенгайтириш, рекреация  ва зиёрат туризмини ривожлантириш, рекреация объектларини муҳофаза қилиш тадбирларини илмий асосда ташкил этиш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish