Sayt test rejimida ishlamoqda

Қодирова Моҳидилхон Рустамовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «G.hirsutum L. турининг турли генотипли шакллари дурагайларида морфо-хўжалик белгиларнинг ирсийланиши ва ўзгарувчанлиги қонуниятлари», 03.00.09–Умумий генетика (биология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2017.1.PhD/B32.
Илмий раҳбар: Қаҳҳоров Иззатулла Тилавович, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Генетика ва ўсимликлар экспериментал биологияси институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассасалар номи, ИК рақами: Генетика ва ўсимликлар экспериментал биологияси институти, Ўзбекистон Миллий университети, DSc.29.08.2017.В.53.01. 
Расмий оппонентлар: Ибрагимов Паридун Шукурович, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, профессор; Аманов Бахтияр Хушбактович, биология фанлари доктори. 
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат аграр университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: G.hirsutum L.нинг турлича генеологияли шакллари дурагайларида морфо-хўжалик белгиларнинг ирсийланиши, ўзгарувчанлиги асосида генотипларни бойитиш, Л-500 линиясининг популяцион таркибини аниқлаш ва нав даражасига етказишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор G.hirsutum L. турининг турлича генеологияли “Келажак”, “Наманган-77”, “Кўпайсин”, “ЎзФА-705”, “ЎзФА-713 (Л-500)” ва “75007-11” навларининг чатишувчанлиги ҳамда уларнинг дурагайлари асосида морфо-хўжалик белгиларнинг ирсийланиш даражаси аниқланган; 
F2 ўсимликлар популяциясида морфо-хўжалик белгиларнинг юқори кўрсаткичларини ўзида мужассам қилган қимматли рекомбинантларнинг генотипик ва селекцион имкониятлари очиб берилган ва қимматли шакллар ажратиб олинган;
F3 популяциясидан морфо-хўжалик белгилари бўйича ажратиб олинган оилаларнинг генотипик хусусиятлари, селекцион қиймати ва имкониятлари очиб берилган;
ажратиб олинган оилаларнинг морфо-хўжалик кўрсаткичлари бўйича шаклланиш даражаси ҳамда оилалардаги популяцияларнинг генотипик хусусиятлари аниқланган ва янги линиялар олинган;
ғўзанинг янги “ЎзФА-713” навининг популяцион таркиби аниқланиб, нав даражасига етганлиги, яъни морфо-хўжалик белгилари бўйича Давлат андозалари даражасига мослиги исботланган. 
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
G.hirsutum L. турининг турли генотипли шакллари дурагайларида морфо-хўжалик белгиларнинг ирсийланиши ва ўзгарувчанлиги қонуниятларини аниқлаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
ғўзанинг G.hirsutum L. турининг турли генотипли шаклларини чатиштириб олинган  янги линияларининг  уруғлик материаллари донор сифатида «Ғўза генофонди» ноёб объекти коллекциясига киритилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академиясининг 2019 йил 11 апрелдаги 4/1255-1136-сон маълумотномаси). Натижада ушбу ноёб шакллар ғўзанинг дунёвий генофондини бойитиш ҳамда коллекцион намуналар бўйича электрон базасини шакллантириш имконини берган;
андоза навларга нисбатан ҳосилдорлиги, тупроқ шўрланиши ва сув танқислигига чидамлилиги, толасининг сифатли бўлган ғўзанинг “ЎзФА-713” нави Жиззах вилояти Зарбдор тумани «Шаббода шамоли» дастлабки элита уруғ кўпайтириш хўжалигида жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 8 августдаги 02/020-1675-сон маълумотномаси). Натижада “ЎзФА-713” навининг андоза навларга нисбатан юқори ҳосилдорлиги, толаси сифати ва суғориш суви тежамкорлиги ҳисобига ҳар бир гектар майдондан қўшимча иқтисодий самарадорликка эришиш ҳамда рентабеллик даражасини 17–23 фоизга ошириш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish