Sayt test rejimida ishlamoqda

Саматов Илҳом Мамаражабовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

 

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Сурхондарё вилояти шимолий туманлари атмосферасининг ифлосланиши таъсирида маданий ўсимликлардаги экологик ва биокимёвий ўзгаришлар», 03.00.10–Экология (биология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.1.PhD/B277.
Илмий раҳбар: Шеримбетов Санжар Гулмирзоевич, биология фанлари доктори. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат аграр университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассасалар номи, ИК рақами: Ўзбекистон Миллий университети ҳузуридаги Биофизика ва биокимё институти, DSc.29.12.2018.В.01.13.
Расмий оппонентлар: Рахимова Ташханим Туймухамедовна, биология фанлари доктори, профессор; Ризаева София Мамедовна, биология фанлари доктори, профессор. 
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат педагогика университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Сурхондарё вилояти шимолий туманлари атмосфера ҳавосининг ифлосланиш таъсири доирасидаги маданий ўсимликларнинг экологик ва биокимёвий хусусиятларини аниқлашдан иборат. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ўрик, гилос ва ток навлари таркибидан 38 та, тупроқ таркибидан 31 та кимёвий элементларнинг миқдори аниқланган;
фторли бирикмалар таъсири доирасида етиштириладиган қишлоқ хўжалик экинлари таркибидаги эркин аминокислоталар миқдори аниқланган ҳамда уларнинг стресс омилларга мослашишидаги роли исботланган;
турли концентрациядаги В1 витаминининг тупроқнинг юза қатламига ишлов бериш натижасида қишлоқ хўжалик экинларидаги ташқи муҳитнинг стресс омилларига нисбатан жавоб реакцияси исботланган; 
фторли бирикмалар таъсири доирасида қишлоқ хўжалиги экинларидаги хлороз ва некротик доғ касалликларининг эрта диагнози, мониторинги, уларда содир бўладиган патолик ўзгаришларнинг биокимёвий асослари исботланган. 
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Сурхондарё вилоятининг шимолий туманлари атмосфера ҳавосидаги фторли бирикмалар таъсирида қишлоқ хўжалиги экинларидаги экологик ва биокимёвий ўзгаришлари бўйича олинган илмий натижалар асосида:
қишлоқ хўжалиги экинлари хлороз касаллиги билан зарарланганда ўсимликнинг патологик ўзгаришларини аниқлаш усуллари Сариосиё, Узун ва Денов туманлари фермер хўжаликларида жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 8 майдаги 04/023-87-сон маълумотномаси). Натижада қишлоқ хўжалиги экинларининг хлороз касаллиги билан зарарланишини аниқлаш, касалликнинг ривожланишини ўз вақтида диагноз ва мониторинг қилиш ҳамда улар ҳақида батафсил маълумотларни тайёрлаш имконини берган;
қишлоқ хўжалиги экинларида учрайдиган хлороз касаллигига қарши курашнинг такомиллаштирилган чора-тадбирлари Сариосиё, Узун ва Денов туманлари фермер хўжаликларида жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 8 майдаги 04/023-87-сон маълумотномаси). Натижада В1 витаминининг турли концентрациядаги ишчи эритмалари билан қишлоқ хўжалиги экинларига ишлов берилганда юқори ҳосил олиш имконини берган;
ташқи муҳитнинг ноқулай экологик шароитларида ўсимлик ҳужайраларида кечадиган биосинтез жараёнида аминокислоталарнинг биокимёвий жавоб реакциясидаги аҳамиятидан Сариосиё, Узун ва Денов туманлари фермер хўжаликларида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш Давлат қўмитасининг 2019 йил 24 майдаги 02-02/8-233-сон маълумотномаси). Натижада асосий қишлоқ хўжалиги экинлари (мева ва сабзовотлар)даги хлороз ва некротик доғ касалликларини камайтиришда экологик экспертиза ишларини олиб бориш ва ушбу салбий экологик ҳолатга мойил ҳудудларни ажратиш имконини берган. 

Yangiliklarga obuna bo‘lish