Sayt test rejimida ishlamoqda

Хакбердиев Шухрат Маҳрамовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Госсипол ҳосилаларининг турли комплексларини олиш ва биологик фаолликларини ўрганиш», 02.00.01–Ноорганик кимё; 02.00.10–Биоорганик кимё (кимё фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2019.3.PhD/K173. 
Илмий раҳбар: Хаитбаев Алишер Хамидович, кимё фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Миллий университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Ўзбекистон Миллий университети, DSc.27.06.2017.К.01.03.
Расмий оппонентлар: Гафуров Махмуджон Бакиевич, кимё фанлари доктори, катта илмий ходим; Ибрагимова Мавлуда Рўзметовна, кимё фанлари номзоди.
Етакчи ташкилот: Тошкент фармацевтика институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: госсипол ҳосилаларини синтез қилиш ва Cu2+, Ni2+, Co2+ тузлари билан металлокомплексларини, глицирризин кислотасининг моноаммонийли тузи (ГКМАТ) билан супрамолекуляр комплексларини олиш ҳамда биологик фаоллигини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
госсиполнинг турли табиатли (алифатик, ароматик ва гетероциклик) бирламчи аминлар билан 30 та янги Шифф асослари синтез қилинган;
госсиполнинг бензиламин билан ҳосил қилган Шифф асосининг Ni2+ ва Co2+ каби металл ионларига нисбатан танлаб таъсир этиши аниқланган;
госсипол ҳосилалари билан Cu2+, Ni2+, Co2+ тузлари металлокомплексларининг барқарорлиги аниқланганда, ушбу қаторда Cu>Ni>Co ўзгариши ва бу Ирвинг-Вильямс қаторга мос келиши исботланган;
госсипол Шифф асосларининг ГКМАТ билан сувда эрувчи супрамолекуляр комплексларининг сувли муҳитда гел ҳосил қилиш жараёни ва мицеллаларнинг ҳосил бўлиши аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Госсипол ҳосилалари синтези, турли компексларини олиш ва уларнинг хоссаларини аниқлаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
экологик объектларда никель ва кобальт ионларини аниқлашда қўлланиладиган органик реагент ди-(бензиламин) госсипол учун ишлаб чиқилган техник шартлар «Ўзстандарт» агентлиги томонидан рўйхатга олинган (Ts 25128617-11:2019). Натижада янги органик реагент ёрдамида никель ва кобальт ионларини аниқлаш имконини берган;
госсипол ва бензиламин асосида синтез қилинган ди-(бензиламин) госсиполнинг ((2,2'-ди(1,6-дигидрокси-5-изопропил-8-метин-амино-бензил-3-метилнафталин-7-он) рентген тузилиш таҳлил натижалари Кембриж марказий кристаллографик маълумотлар базасига киритилган (Crystallography Open Database, https:/www.crystallography.net, CCDC, 964841). Натижада базага киритилган янги ўхшаш моддаларни синтез қилишда фойдаланиш имконини берган;
госсипол асосида синтез қилинган моддалардан Ф-6-05 рақамли «Полифенол ва тритерпеноидларнинг янги ҳосилаларининг антибиотиклар таъсирига резистент бўлган патоген бактерияларга қарши фаоллик таъсир механизмини ўрганиш» мавзусидаги фундаментал лойиҳада патоген бактерияларга қарши фаоллик таъсирини аниқлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 30 мартдаги 89-03-1211-сон маълумотномаси). Натижада янги иммуностимулловчи препарат яратиш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish