Саидова Муниса Эргашевнанинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Оролбўйи ҳудуди суғориладиган ўтлоқи-аллювиал тупроқларнинг экологик-биологик ҳолатини диагностикасида замонавий ёндашувлар (Амударё ва Чимбой туманлари мисолида)», 03.00.13–Тупроқшунослик (биология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2019.2.DSc/В101.
Илмий маслаҳатчи: Гафурова Лазизахон Акрамовна, биология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат аграр университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тупроқшунослик ва агрокимё илмий-тадқиқот институти, DSc.27.06.2017.Qx/B.43.01. 
Расмий оппонентлар: Уразбаев Исматулла Умматович, биология фанлари доктори, доцент; Бобомуродов Шухрат Мехрибонович, биология фанлари доктори, катта илмий ходим; Нарбаева Хуршида Сапарбаевна, биология фанлари доктори, катта илмий ходим.
Етакчи ташкилот: Қорақалпоқ табиий фанлар илмий-тадқиқот институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Оролбўйи ҳудуди суғориладиган ўтлоқи-аллювиал тупроқларнинг хосса-хусусиятлари ва биологик фаоллигининг шўрланиш таъсирида ўзгаришини замонавий усуллар орқали таҳлил қилиш асосида тупроқларнинг экологик-биологик ҳолатини баҳолашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
биологик фаолликнинг асосий кўрсаткичлари бўйича Оролбўйи ҳудудида тарқалган суғориладиган ўтлоқи-аллювиал тупроқлар экологик-биологик ҳолатининг интеграл кўрсаткичи қийматлари аниқланган;
турли даражада шўрланган тупроқларнинг умумий биологик фаоллик даражаси аниқланган;
тупроқларнинг биологик фаоллиги ҳамда кимёвий, агрокимёвий ва агрофизикавий хоссалари ўртасидаги ўзаро корреляцион боғлиқликлар аниқланган;
тупроқлар биологик фаоллигининг ҳар бир информатив кўрсаткичлари бўйича таъминланганлик ва фаоллик даражаси аниқланган;
тупроқ унумдорлигига шўрланиш жараёнининг таъсир даражасини аниқлашда умумий биологик фаолликнинг диагностик кўрсаткич сифатида хизмат қилиши исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Оролбўйи суғориладиган ўтлоқи-аллювиал тупроқларининг экологик-биологик ҳолатини диагностикасида замонавий ёндашувлар бўйича олинган илмий натижалар асосида: 
тупроқлар унумдорлигининг диагностик кўрсаткичларини тавсифловчи турли мавзули электрон хариталар Амударё ва Чимбой туманлари қишлоқ хўжалиги бўлимида амалиётга жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 6 августдаги 02/022-1595-сон маълумотномаси). Натижада ҳудуд суғориладиган тупроқларининг унумдорлигини сақлаш ва ерлардан қишлоқ хўжалигида самарали фойдаланиш бўйича агромелиоратив тадбирлар белгилашда илмий асос бўлиб хизмат қилган;
тупроқлар биологик параметрларини ҳудудий ўзгаришини акс эттирувчи мавзули электрон хариталар Амударё ва Чимбой туманлари қишлоқ хўжалиги бўлимда амалиётга жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 6 августдаги 02/022-1595-сон маълумотномаси). Натижада туман фермер хўжаликларининг ихтисослашувини ва тупроқ-иқлим шароитларини ҳисобга олган ҳолда тупроқнинг барқарор унумдорлигини таъминлашда биологик жараёнларни тартибга солиш ва мақбуллаштиришга йўналтирилган деградацияга қарши комплекс чора-тадбирлар ишлаб чиқиш имконини берган; 
тупроқлар биологик кўрсаткичларининг шўрланишнинг турли типи ва даражалари таъсирида ўзгариши бўйича ишлаб чиқилган биодиагностика мезонлари Қорақалпоғистон Республикаси Экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш қўмитасида амалиётга жорий этилган (Қорақалпоғистон Республикаси Экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш қўмитасининг 2019 йил 24 июлдаги 01/18-07-2416-сон маълумотномаси). Натижада шўрланган тупроқларнинг экологик-биологик ҳолатини баҳолаш асосида қишлоқ хўжалик ерларини муҳофаза қилиш ва унумдорлигини мақбуллаштириш тадбирларини ишлаб чиқиш имконини берган;
тупроқлардаги органик углерод захирасини тавсифловчи модел хариталар Қорақалпоғистон Республикаси Экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш қўмитасида амалиётга жорий этилган (Қорақалпоғистон Республикаси Экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш қўмитасининг 2019 йил 24 июлдаги 01/18-07-2416-сон маълумотномаси). Натижада углерод секвестрациясини ошириш орқали тупроқдаги органик модда миқдорини сақлаш, тупроқ унумдорлигини барқарор бошқариш ҳамда глобал иқлим ўзгариши жараёнларининг салбий оқибатларини юмшатиш бўйича ҳудуднинг тупроқ-иқлим шароитларига мос тадбирлар мажмуини белгилаш имконини берган;
қишлоқ хўжалиги экинлари ҳосилдорлиги бўйича тузилган кўп омилли эконометрик модели Қорақалпоғистон Республикаси Экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш қўмитасида амалиётга жорий этилган (Қорақалпоғистон Республикаси Экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш қўмитасининг 2019 йил 24 июлдаги 01/18-07-2416-сон маълумотномаси). Натижада ҳудудда шўрланиш жараёнини келтириб чиқарувчи омиллар ўртасидаги боғлиқликлар зичлигини таҳлил қилиш асосида ҳудуд ерларининг ҳолатини мониторинг қилиш, шўрланган ерларнинг мелиоратив ҳолатини яхшилаш ва қишлоқ хўжалиги экинлари ҳосилдорлигини оширишга йўналтирилган тадбирларни ишлаб чиқишда илмий асос сифатида хизмат қилган.