Иноятов Маҳмуд Бафоевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўзбекистонда жамиятни демократлаштириш жараёнларини жадаллаштиришда инсон омили”, 23.00.02–Сиёсий институтлар, жараёнлар ва технологиялар (сиёсий фанлар).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.PhD/Ss83.
Илмий раҳбар: Қуранбаев Қаҳрамон Қўчқорович, сиёсий фанлар доктори.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Миллий университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Ўзбекистон Миллий университети, DSc.29.08.2017.S.01.08.
Расмий оппонентлар: Бекмурадов Мансур Бобомурадович, социология фанлари доктори, профессор; Мавлонов Жўрабек Ёрқулович, сиёсий фанлар доктори.
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат шарқшунослик институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Ўзбекистонда жамиятни демократлаштириш жараёнларини жадаллаштиришда инсон омилининг аҳамиятини очиб бериш билан бирга уни янада ривожлантириш юзасидан таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ижтимоий-сиёсий парадигмалар доирасида жамиятни демократлаштиришга оид категориал таърифлар замонавий шароитда жамиятни демократлаштириш жараёнларини жадаллаштиришда инсон омилининг специфик хусусиятлари мавжудлигини асослаш орқали такомиллаштирилган;
жамиятнинг демократлашганлиги ва унда инсон омили категорияси жамиятнинг эркинлиги, бошқарувнинг легаллиги ва легитимлиги, давлат ва халқ ўртасида ўзаро ишончнинг мавжудлиги, қонунларда ментал хусусиятларнинг иникоси, ташқи сиёсатда очиқлиги, фуқароларнинг ҳур фикрлилиги каби индикаторларни киритиш асосида очиб берилган;
мамлакатда демократик ислоҳотлар, жамият аъзолари ижтимоий тафаккурида трансформациялашув (ижтимоий фаоллик, ватанпарварлик, эркин фикрлаш, ўзлигини англаш, манфаатдорлик ҳамда лоқайдлик ва боқимандаликдан қутилиш каби) ижтимоий сўровномалар динамикаси орқали асослаб берилган;
жамиятнинг ижтимоий-сиёсий тараққиёти ва жаҳон ҳамжамиятидаги нуфузининг ортиб боришида инсон омили фактори ҳамда демократиялашув жараёнларининг жадаллашуви халқаро рейтинг индикаторлари бўйича асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Ўзбекистонда жамиятни демократлаштириш жараёнларини жадаллаштиришни амалга ошириш ва жамият ижтимоий-сиёсий барқарорлигини таъминлашда инсон омилини ривожлантириш борасида ишлаб чиқилган таклифлар асосида:
ижтимоий-сиёсий парадигмалар доирасида жамиятни демократлашти-ришга оид категориал таърифларни замонавий шароитда жамиятни демократлаштириш жараёнларини жадаллаштиришда инсон омилининг специфик хусусиятлари мавжудлигини асослаш орқали такомиллаштиришга доир хулосалардан Тадбиркорлар ва ишбилармонлар ҳаракати – Ўзбекистон Либерал-демократик партиясининг 2019 йил учун мўлжалланган комплекс чора-тадбирлар дастурининг 10-(Давлат хизматига демократик талабларга жавоб берадиган малакали мутахассисларни жалб этишга қаратилган ягона кадрлар сиёсатини шакллантириш), 18-(Жамият ҳаётида демократик принципларни мустаҳкамлашда оммавий ахборот воситалари таъсирчанлигини янада ошириш) ҳамда 58-, 69-, 72-, 73-бандларини амалга ошириш механизмларини ишлаб чиқилишида кенг фойдаланилган (Тадбиркорлар ва ишбилармонлар ҳаракати – Ўзбекистон Либерал-демократик партиясининг 2019 йил 18 октябрдаги 01-27/815-сон маълумотномаси). Натижада партиянинг 2019 йил 22 декабрда сайлов жараёнларига фаол тайёргарлик кўриш ишларини янада самарали ташкил этиш имконини берган;
жамиятнинг демократлашганлиги ва унда инсон омили категорияси жамиятнинг эркинлиги, бошқарувнинг легаллиги ва легитимлиги, давлат ва халқ ўртасида ўзаро ишончнинг мавжудлиги, қонунларда ментал хусусиятларнинг иникоси, ташқи сиёсатда очиқлиги, фуқароларнинг ҳур фикрлилиги каби индикаторлар билан белгиланишига доир назарий хулосалардан Ўзбекистон нодавлат нотижорат ташкилотлари миллий ассоциациясининг 2019 йилда белгиланган устувор вазифаларни амалга ошириш юзасидан тасдиқланган иш режасининг 10-, 17-, 18-, 23-, 31-бандларини амалга ошириш механизмларини ишлаб чиқилишида шунингдек, тарғибот материалларини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон нодавлат нотижорат ташкилотлари миллий ассоциациясининг 2019 йил 9 сентябрдаги 04-06/253-1-сон маълумотномаси). Натижада мазкур таклифларнинг амалиётга жорий этилиши Ўзбекистон нодавлат нотижорат ташкилотлари миллий ассоциацияси фаолиятини янада ривожлантириш, жамоатчилик назоратининг самарали тизимини шакллантириш ҳамда ёшларда мамлакатимиздаги кенг кўламли демократик ислоҳотларнинг моҳияти борасидаги билим ва кўникмаларни шакллантиришга хизмат қилган;
мамлакатда демократик ислоҳотлар, жамият аъзолари ижтимоий тафаккурида трансформациялашув ижтимоий сўровномалар динамикаси орқали асослаб берилганлигига оид илмий-назарий хулосалардан Ўзбекистон ёшлар иттифоқи Марказий Кенгаши томонидан ишлаб чиқилган 2018 йил учун мўлжалланган йиллик иш режасининг 28, 32, 34, 50, 66, 74, 106-бандларини шакллантиришда ҳамда “Ўзбекистон Республикасида ёшларга оид давлат сиёсатини амалга оширишнинг долзарб масалалари”, “Ёшлар келажак – бунёдкори”, “Ёш ватандошлар”, “Ёшлар поезди” тарғибот акцияси доирасида ташкил этилган “Истиқлол фарзандлари” фестиваллари дастурларини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон ёшлар иттифоқи Марказий кенгашининг 2019 йил 18 октябрдаги 04-13/4762-сон маълумотномаси). Ушбу таклифларнинг амалиётга жорий этилиши натижасида мамлакатимизда олиб борилаётган ислоҳотларни ёшларимиз томонидан қўллаб-қувватланиши, эртанги кунга ишонч ҳиссининг ортиб бориши, юксак сиёсий-ахлоқий фазилатларнинг ривожлантиришга ҳамда ушбу йўналишдаги тарғибот-ташвиқот ишларини такомиллаштиришга хизмат қилган;
жамиятнинг ижтимоий-сиёсий тараққиёти ва жаҳон ҳамжамиятидаги нуфузининг ортиб боришида инсон омили фактори ҳамда демократиялашув жараёнларининг жадаллашуви халқаро рейтинг индикаторлари бўйича асосланганлигига оид илмий-амалий хулосалардан “Юксалиш” умуммиллий ҳаракатининг 2020 йилда белгиланган устувор вазифаларни амалга ошириш юзасидан тасдиқланган Йўл харитасининг 1, 5-бандларини амалга ошириш механизмларини ишлаб чиқилиши ва тарғибот материалларини тайёрлашда фойдаланилган (“Юксалиш” умуммиллий ҳаракатининг 2019 йил 23 октябрдаги 1758/19-сон маълумотномаси). Ушбу хулосалардан фойдаланилиши натижасида фуқароларимизнинг Ватанга бўлган муҳаббат туйғусини янада ошишига, хорижда яшаётган ватандошларимизни ўзлигини англашга, уларни саъй-ҳаракатлари ва кучларини ватан учун сафарбар этишга ҳамда дахлдорлик ҳиссини оширишга хизмат қилган.