Артикова Ҳафиза Туймуродовнанинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Бухоро воҳаси тупроқларининг эволюцияси, экологик ҳолати ва унумдорлиги», 03.00.13–Тупроқшунослик (биология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2018.2.DSc/В81.
Илмий маслаҳатчи: Қўзиев Рамазан Қўзиевич, биология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тупроқшунослик ва агрокимё илмий-тадқиқот институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тупроқшунослик ва агрокимё илмий-тадқиқот институти, DSc.27.06.2017.Qx/B.43.01. 
Расмий оппонентлар: Турсунов Хамза Ҳамдамович, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, профессор; Исағалиев Муроджон Тўйчибоевич, биология фанлари доктори, доцент; Қодирова Дилрабо Абдукаримовна, биология фанлари доктори.
Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: саҳро минтақасида воҳа тупроқлари шаклланишининг илмий асосларини ишлаб чиқиш, тупроқ элементар жараёнларининг тупроқ унумдорлиги ва экологик ҳолатини белгилашдаги ролини аниқлаш ҳамда ҳозирги шароитда тупроқлардан самарали фойдаланиш ва муҳофазалашга доир тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
саҳро минтақасида воҳа тупроқларининг шаклланиши, морфогенетик хусусиятлари –генетик горизонтларнинг вужудга келиши, қалинлиги, тупроқ профилида шўрланиш жараёнларининг маълум вақт ва маконда ўзгариши очиб берилган;
воҳа тупроқларининг эволюциясида табиий шароитлар ҳамда антропоген омилнинг ўзаро таъсири ва алоқаси аниқланган, шунингдек инсон фаолияти натижасида маданий ландшафтларнинг вужудга келиш шароитлари асосланган;
саҳро минтақаси воҳа тупроқлари профилида суғориш сувлари таъсирида гумуснинг синтези ва минерализацияси, туз таркиби ва миграцияси, шунингдек тупроқларнинг биологик ва агрокимёвий хоссалари ўзгариши аниқланган;
воҳа тупроқлар эволюцияси жараёнларининг намоён бўлиши, жадаллиги ва характери, уларнинг табиий тупроқлар элементар жараёнларидан фарқлари аниқланган ҳамда тупроқларни суғориш таъсирида ўзгариши даражасига қараб, воҳа тупроқларининг шаклланиш босқичлари аниқланган;
суғориладиган тупроқларнинг оғир металлар билан ифлосланиш даражалари аниқланган, уларни олдини олиш ва оқибатларини камайтириш бўйича тавсиялар ишлаб чиқилган. 
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Бухоро воҳаси  тупроқларининг эволюцияси экологик ҳолати ва унумдорлиги бўйича олинган илмий натижалар асосида:
“Бухоро вилояти фермер хўжаликлари ерларидан самарали фойдаланиш ва тупроқ унумдорлигини ошириш бўйича амалий тавсиялар” Бухоро вилояти Ер ресурслари ва давлат кадастри бошқармасида амалиётга жорий этилган (Ер ресурслари, геодезия, картография ва давлат кадастри давлат қўмитасининг 2019 йил 22 октябрдаги 03-05-7638-сон маьлумотномаси) Натижада вилоят суғориладиган тупроқларининг хосса-хусусиятларини яхшилаш, тупроқ унумдорлигини сақлаш ва ошириш ҳамда  тупроқ-иқлим шароитларидан келиб чиққан ҳолда воҳа ер ресурсларидан самарали фойдаланишда қўлланма сифатида хизмат қилган;
“Бухоро вилояти фермер хўжаликлари учун тупроқ муҳофазаси ва  экологик-мелиоратив ҳолатини яхшилаш бўйича тавсиялар” Бухоро вилояти Ер ресурслари ва давлат кадастри бошқармасида амалиётга жорий этилган (Ер ресурслари, геодезия, картография ва давлат кадастри давлат қўмитасининг 2019 йил 22 октябрдаги  03-05-7638-сон маьлумотномаси). Натижада воҳа суғориладиган тупроқларининг экологик ва мелиоратив ҳолатини яхшилаш, тупроқлар унумдорлигини тиклаш ва муҳофазалаш бўйича тадбирлар белгилаш имконини берган;
Бухоро вилояти Бухоро тумани суғориладиган тупроқларининг 1:25000 масштабда механик таркиб харитаси тумандаги 22,627 минг гектар суғориладиган қишлоқ хўжалик ер майдонларида амалиётга жорий этилган (Ер ресурслари, геодезия, картография ва давлат кадастри давлат қўмитасининг 2019 йил 22 октябрдаги 03-05-7638-сон маьлумотномаси). Натижада туман суғориладиган тупроқларининг механик таркиби ва шўрланиш даражасини ҳисобга олган ҳолда агрофизик ва агромелиоратив тадбирларни ўтказиш, жумладан, шўр ювиш, тупроққа тўғри ишлов бериш, мақбул меъёрларда суғориш, минерал ва органик ўғитларни табақалаштириб қўллаш имконини берган;
Бухоро воҳаси Бухоро тумани О.Убайдов массивининг 1:10000 масштабли шўрланган тупроқлар картограммаси массивнинг 2,324 минг гектар суғориладиган ер майдонларида амалиётга жорий этилган (Ер ресурслари, геодезия, картография ва давлат кадастри давлат қўмитасининг 2019 йил 22 октябрдаги 03-05-7638-сон маьлумотномаси) Натижада массивдаги суғориладиган тупроқларининг шўрланиш даражасини ҳисобга олган ҳолда шўр ювиш меъёрлари, муддатлари ва сонини тўғри белгилаш имконини берган; 
Бухоро вилояти Бухоро тумани О.Убайдов массивининг 1:10000 масштабли тупроқ харитаси массивнинг 2,324 минг гектарга ер майдонида амалиётга жорий этилган (Ер ресурслари, геодезия, картография ва давлат кадастри давлат қўмитасининг 2019 йил 22 октябрдаги 03-05-7638-сон маьлумотномаси). Натижада массивдаги тупроқ типларини ҳисобга олган ҳолда қишлоқ хўжалик экинларини жойлаштириш, агротехник ва агромелиоратив тадбирларни белгилаш имконини берган.