Sayt test rejimida ishlamoqda

Турсунходжаева Фируза Муратовнанинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Aconitum ва Delphinium туркумларига кирувчи ўсимликларидан ажратиб олинган дитерпеноидли алкалоидларнинг нейротопротектор, антиноцицептив ва спазмолитик фаоллиги», 14.00.17–Фармакология ва клиник фармакология (биология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2018.2.DSc/B83.
Илмий маслаҳатчи: Джахангиров Фархад Набиевич, тиббиёт фанлари доктори.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўсимлик моддалари кимёси институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент фармацевтика институти ҳузуридаги DSc.27.06.2017.Far.32.01 рақамли илмий кенгаш асосидаги бир марталик илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Туляганов Рустам Турсунович, биология фанлари доктори; Аминов Салохиддин Жўраевич, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Эргашева Мукарам  Жўрабаевна, биология фанлари доктори.
Етакчи ташкилот: Тошкент тиббиёт академияси.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Aconitum ва Delphinium туркумларига кирувчи ўсимликларидан ажратиб олинган дитерпеноидли алкалоидларнинг нейропротектор, антиноцицептив ва спазмолитик фаоллигини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор нейротоксинлар – натрий каналлари активаторлари билан одамлар ва ҳайвонлар заҳарланганда универсал антидот сифатида дитерпеноид алкалоидларни ишлатилиши назарий ва амалий жиҳатдан асосланган; 
Марказий Осиё ўсимликларидан ажратиб олинган ДА анальгетик, яллиғланишга қарши, нейропротектор, антидот, спазмолитик фаоллиги ҳамда структура ва фаоллик ўртасидаги ўзаро боғлиқлик аниқланган;
илк бор ликоктонин, гетератизин ва пергидрофенантрен типидаги скелетга эга дитерпеноид алкалоидларнинг тажриба ҳайвонларининг марказий асаб тизимига таъсири аниқланган;
илк бор гетератизин ва веатхин типидаги дитерпеноид алкалоидлар орасида антиноцицептив таъсирга эга моддалар аниқланган;
илк бор турли типдаги углерод скелетига эга дитерпеноид алкалоидлар спазмолитик ва спазмоген таъсирлари ва шу фармакологик фаолни намоён этадиган моддаларни келажакда излаш ва модификациялаш учун фармакофорлар исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Aconitum ва Delphinium туркумидаги ўсимликларнинг дитерпеноидли алкалоидларининг нейропротектор, антиноцицептив ва спазмолитик фаоллигини аниқлаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
анальгетик ва нейротоксинларга нисбатан антидот таъсирга эга 14-бензоилталатизамин воситаси учун Ўзбeкиcтoн Рecпубликacи Интeллeктуaл мулк aгeнтлигининг ихтирo пaтeнти oлингaн (№IAP 05365, 2017 й.). Натижада анальгетик ва аконитин, вератридин ва батрахотоксинга нисбатан антидот таъсирга эга самарали восита олиш имконини берган; 
аритмия, юрак ишемия касаллиги ва сурункали миокардит билан оғриган беморларда оғриқли синдромни бартараф этишга Аксаритмин препаратини қўллаш учун “Дори воситалари ва тиббий техника сифатини назорат қилиш бош бошқармаси” томонидан рўйхатга олинган (DV/M/00008/01/15). Натижада оғриқли синдром билан кечадиган юрак ишемия касаллиги ва сурункали миокардитга чалинган беморларда Аксаритмин препаратини қўллашга тавсия бериш имконини яратган;
Аллапинин ва Аксаритмин препаратларининг анальгетик ва яллиғланишга қарши таъсирини фармакологик ўрганиши асосида олинган натижалардан ИФА-2012-33 рақамли “Юрак-қон томир касалликларини даволаш учун оригинал маҳаллий импорт ўрнини босувчи препаратларнинг плейотроп хусусиятларини экспериментал-клиник ишлаб чиқиш” лойиҳада фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академиясининг 2018 йил 14 майдаги 4/1255-1246-сон маълумотномаси). Натижада ушбу иккита препаратларнинг анальгетик хусусиятларини клиник шароитларида синаб кўриш учун терапевтик дозалари ва организмга киритиш йўлларини тавсия этиш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish