Нурматов Орифжон Толибжановичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Иқтисодиётни модернизациялаш жараёнларида номоддий активлар ҳисоби ва аудитини такомиллаштириш масалалари”, 08.00.08–Бухгалтерия ҳисоби, иқтисодий таҳлил ва аудит (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2018.1.PhD/Iqt440.
Илмий раҳбар: Исманов Иброхим Набиевич, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Банк-молия академияси.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент молия институти, DSc.27.06.2017.I.17.01.
Расмий оппонентлар: Ахмеджанов Каримжон Бакиджанович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Давлетов Икрам Рахимберганович, иқтисодиёт фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD).
Етакчи ташкилот: Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: номоддий активлар ҳисоби ва аудитини такомиллаштиришга қаратилган таклиф ҳамда амалий тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
табиий ресурслардан фойдаланиш ҳуқуқини капиталлаштириш жараёнида қопланмайдиган солиқ ва мажбурий тўловларни актив сифатида тан олиш мезони қўшимча 0831–“Табиий ресурслардан фойдаланиш ҳуқуқини харид қилиш”, 6450– “Бонуслар бўйича бюджетга қарздорлик” ва 6991–“Молиявий таклиф бўйича қарздорлик” ишчи счётларни киритиш асосида такомиллаштирилган;
номоддий активлар ҳисобини юритишда фойдаланиладиган бухгалтерия ҳисобининг аналитик ҳисоб регистрининг намунавий шакли қўшилган қиймат солиғини ҳисобга олиш маълумотини киритиш асосида такомиллаштирилган;
номоддий активларнинг аудиторлик текширувини халқаро стандартлар асосида ташкил этишда қўлланиладиган аудитнинг умумий режаси ва дастурининг намунавий шаклига аудиторлик тадбирлари рўйхати, олиб бориладиган аудиторлик муолажалари ёхуд хато камчиликларни бартараф этиш чора-тадбирларини киритиш таклиф этилган;
аудитнинг халқаро стандартлари асосида номоддий активлар аудитини ўтказишда ишончли аудиторлик  ҳисоботи ва хулосасини шакллантириш учун аудиторлик далиллари асоси–ҳужжатлаштириш бўйича аудитор иш ҳужжатларининнг намунавий шакллари такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Иқтисодиётни модернизациялаш жараёнларида номоддий активлар ҳисоби ва аудитини такомиллаштириш борасида олинган илмий натижалар асосида:
табиий ресурслардан фойдаланиш ҳуқуқини капиталлаштириш жараёнларини ҳисобга олиш услубиятига оид тавсиялардан  «Кварц» АЖда ҳисоб сиёсатини шакллантиришда фойдаланилган («Кварц» АЖнинг 2019 йил 7 майдаги 01-17/696-сон маълумотномаси) Мазкур таклифнинг жорий этилиши натижасида табиий ресурслардан фойдаланиш ҳуқуқи учун лицензия олишда тўланадиган давлат божлари, қопланмайдиган солиқлар таркибига кирадиган тижоратбоп топилма бонуси ва молиявий таклиф суммаларининг номоддий актив қийматига киритилиши ва ҳисобда бу табиий ресурслардан фойдаланиш ҳуқуқи сифатида тан олиниши натижасида ҳисоб маълумотлари ва ахборотларининг объективлиги таъминланган;
номоддий активлар ҳисобини юритишда фойдаланиладиган аналитик ҳисоб регстрининг намунавий шакли бўйича таклифдан «Кварц» АЖ корхонасида номоддий активлар ҳисобини ташкил этиш ва юритишда фойдаланилган («Кварц» АЖнинг 2019 йил 7 майдаги 01-17/696-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг жорий этилиши натижасида ҳар бир номоддий активнинг бошланғич қиймати, жамғарилган амортизация қиймати, қолдиқ қиймати ва ҳисобга олинган ҚҚС суммалари тўғрисидаги ахборотлар битта ягона ҳужжатда мужассам бўлишига эришилган;
турли мулкчилик шаклидаги хўжалик юритувчи субъектларда номоддий активлар аудитини ўтказишда аудитнинг халқаро стандартлари асосида ишлаб чиқилган аудитнинг умумий режаси ва дастурининг намунавий шакли бўйича таклиф республикада фаолият олиб бораётган аудиторлик ташкилотлари томонидан амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Аудиторлар палатасининг 2019 йил 7 июндаги 89-сон маълумотномаси). Натижада аудитнинг халқаро стандартлари асосида тайёрланган номоддий активлар аудитининг режаси ва дастурининг намунавий шаклида аудиторлик тадбирлари рўйхати аниқ кўрсатилган, улар бўйича олиб бориладиган аудиторлик муолажалари ёхуд хато камчиликларни бартараф этиш чора-тадбирлари йўналиши белгиланган;
номоддий активлар аудитини ҳужжатлаштиришни  аудитнинг халқаро стандартлари асосида амалга ошириш йўналишида ишлаб чиқилган аудитор иш ҳужжатларини намунавий шаклларидан республикада фаолият олиб бораётган аудиторлик ташкилотларида амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Аудиторлар палатасининг 2019 йил 7 июндаги  89-сон маълумотномаси). Мазкур иш ҳужжатларидан фойдаланиш натижасида аудиторлик ташкилотлари томонидан бериладиган аудиторлик ҳисоботлари ва хулосалари сифати ошиб, ахборотни очиб бериш имконияти яхшиланган.