Рўзматзода Қодирқул Рузмат ўғлининг
Фалсафа доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Хожамназар Ҳувайдо диний-мистик қарашларининг XVII-XVIII асрлар Марказий Осиё тасаввуфи ривожидаги ўрни», 09.00.04 – фалсафа тарихи.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B 2017.2.DSc/FaII1.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Миллий университети Фалсафа тарихи ва мантиқ кафедраси
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Ўзбекистон Миллий университети, DSc.29.08. 2017.S.01.08
Расмий оппонентлар: Маҳмудова Гули Тилабовна, фалсафа фанлари доктори, профессор; Болтабоев Ҳамидулло Болтабоевич, филология фанлари доктори, профессор; Хошимхонов Мўмин, фалсафа фанлари доктори.
Етакчи ташкилот: Бухоро давлат университети
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Хожамназар Ҳувайдо диний-мистик  қарашларининг мазмуни ва моҳиятини очиш орқали унинг Марказий Осиё тасаввуфи ривожидаги ўрни ва ролини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
тасаввуфнинг илмий - фалсафий (рационал-мантиқий билиш)  ва диний концепциялари (олам, Худо ва инсон моҳиятини қалб билан билиш) бир-биридан фарқланган;
Хожамназар Ҳувайдонинг таржимаи ҳоли, диний-мистик мероси, унинг издошларининг диний-тасаввуфий қарашлари компративистикаси  очиб берилган;
нақшбандия тариқатининг изчил давомчилари (Бобораҳим Машраб, Сўфий Оллоҳёр)нинг издоши бўлган Хожамназар Ҳувайдо диний-мистик қарашларининг ўзига хос хусусиятлари (нақшбандиянинг кошғар мактабига мансублиги, яссавия, мавлавия, маломатия, қодирия, зайния тариқатлари ғояларини тарғиб этиши, авом халқ маънавиятини юксалтиришга интилиши) тарихийлик ва мантиқийликнинг бирлиги тамойили асосида  очиб берилган;
XVII – XVIII асрларда Марказий Осиёда сурункали давом этган маънавий, ижтимоий – сиёсий инқирознинг сабаблари (илмсизлик, молу дунёга хирс қўйиш, жаҳолат, мунофиқлик) ва уларни бартараф этишда Хожамназар Ҳувайдо тасаввуфий  қарашларининг ижобий таъсири  асосланган;
Хожамназар Ҳувайдо Марказий Осиё тасаввуфи ва маърифатпарварлиги тарихида  биринчи бўлиб барча мусулмонларнинг  мажбурий бошланғич таълим  олиши зарурлиги ғоясини илгари суриб, уни ҳаётга жорий этиши  асосланган;
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Хожамназар Ҳувайдо диний-мистик қарашларини таҳлил қилиш ва унинг  XVII-XVIII асрлар Марказий Осиё тасаввуфи ривожидаги ўрнини ўрганиш бўйича таклифлар ишлаб чиқилган ва қуйидаги илмий тадқиқот натижалари жорий қилинган:
тасаввуфнинг илмий - фалсафий (рационал-мантиқий билиш)  ва диний концепциялари (олам, Худо ва инсон моҳиятини қалб билан билиш) бир-биридан фарқланганлиги илмий янгилиги 2004 йили “Шарқ” нашриётида чоп этилган Фалсафа: қомусий луғат»нинг «Тасаввуф» мақолада (ўз аксини топган («Шарқ» НМАК таҳририяти бош муҳаррири имзолаган 14. 05 19 й. № 9-428 сонли далолатнома). Тасаввуф ислом цивилизациясини ҳаракатлантирувчи куч эканлиги тўғрисидаги илмий хулосалардан Ўзбекистондаги ислом цивилизацияси маркази тадқиқот ва тарғибот ишларида фойдаланган (Ўзбекистондаги  Ислом цивилизацияси маркази директорининг № 152/ 19. 15 апрел 2019 йилдаги далолатномаси). Ушбу илмий натижалар Ўзбекистон ислом цивилизация маркази тарғибот ишлари самарадорлигини ошириш имконини берган; 
Хожамназар  Ҳувайдонинг таржимаи ҳоли, диний-мистик мероси, унинг издошларининг диний-тасаввуфий қарашлари билан компративистик нуқтаи назардан  очиб берилишига  оид илмий янгиликлардан Ўзбекистон миллий телерадиокомпаниясининг «Дунё бўйлаб» телеканали «Зиёрат» кўрсатувининг ижодий жамоаси Фарғона вилоятининг Чимён қишлоғига бориб тайёрлаган махсус сонида фойдаланган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси «Дунё бўйлаб» телеканали ДУК директорининг 2019 йил 25 февраль куни берган 08-14-94 рақамли далолатномаси). Шунингдек, Хожамназар Ҳувайдонинг таржимаи ҳолига доир илмий янгиликлар «Ҳувайдо Хожаназар Ғойибназар ўғли» (Фалсафа: қомусий луғат. -Тошкент: Шарқ, 2004. Б. 491)даги мақолада ўз ифодасини топган («Шарқ» НМАК таҳририяти бош муҳаррири имзолаган 14.05 19 й. № 9-428 сонли далолатнома). Илмий натижалар Хожамназар Ҳувайдонинг ҳаёти ва фаолиятига доир турлича ва ҳатто бир-бирига зид қарашларга чек қўйиш имконини берган ва буюк мутасаввиф шоир биографиясига илмий аниқлик киритган; 
нақшбандия тариқатининг изчил давомчилари (Бобораҳим Машраб, Сўфий Оллоҳёр)нинг издоши бўлган Хожамназар Ҳувайдо диний-мистик қарашларининг ўзига хос хусусиятлари (нақшбандиянинг кошғар мактабига мансублиги, яссавия, мавлавия, маломатия, қодирия, зайния тариқатлари ғояларини тарғиб этиши, авом халқ маънавиятини юксалтиришга интилиши) тарихийлик ва мантиқийликнинг бирлиги тамойили асосида  очиб берилишига доир илмий хулосалардан Республика маънавият ва маърифат марказининг «2018 йилда Маънавий-маърифий ишлар самарадорлигини ошириш ва соҳани ривожлантиришни  янги босқичга кўтаришга доир қўшимча чора-тадбирлар дастури»нинг VII боб «Маънавий-маърифий тарғибот ишлари самарадорлигини оширишга қаратилган илмий тадқиқот ишлари» 55-банди «Буюк алломаларимиз машҳур асарларининг қисқача шарҳи ва мазмунини очиб берувчи Мобил илова яратиш ва ишга тушириш»да кенг фойдаланилган. Диссертацияда келтирилган Хожамназар Ҳувайдо дунёқарашининг ўзига хослиги ва ёшлар таълим-тарбиясига оид бунёдкор ғояларидан глобал таҳликали замонда зўравонлик ғояси «вируси» тарқалишининг олдини олиш, ёшлар орасида маънавий мерос, миллий ғоя, маънавий тараққиёт ва аждодларимизнинг маънавий мероси тарғиботига қаратилган таклиф ва тавсиялардан Республика маънавият ва маърифат марказининг 2017 – 2018 йиллардаги иш режасида фойдаланилган (Республика маънавият ва маърифат маркази раҳбарининг биринчи ўринбосари имзолаган 02/09-466-19 «06» 05. 2019 йилдаги далолатнома). Хуллас, мазкур тадқиқот республика маънавий-маърифий марказининг иш самарадорлигини янада яшилашга ёрдам берган;
XVII – XVIII асрларда Марказий Осиёда сурункали давом этган маънавий, ижтимоий – сиёсий инқирознинг. сабаблари (илмсизлик, молу дунёга хирс қўйиш, жаҳолат, мунофиқлик) ва уларни бартараф этишда Хожамназар Ҳувайдо тасаввуфий  қарашларининг ижобий таъсири илмий асосланишига доир назарий хулосалардан Ўзбекистон мусулмонлар идораси мамлакатимиз аҳолиси ўртасида олиб бораётган маънавий-маърифий тарғибот ишларида кенг фойдаланяпти. Хожамназар Ҳувайдонинг тасаввуфий қарашлари ўн саккизинчи асрда Қўқон хонлигида кенг ёйилган сохта тариқатчилик, риёкорлик, таъмагирлик, мунофиқлик, кибр, кизб (ёлғончилик) сингари иллатларга қарши курашда муҳим роль ўйнаганлигини тасдиқловчи илмий далил ва хулосалари ҳозирги кунда ҳам жаҳолатга қарши маърифат билан курашда катта тарбиявий аҳамиятга эгадир (Ўзбекистон мусулмонлар идораси раиси ўринбосари имзолаган 2019 йил 14 майдаги № 1234 далолатнома). Хулоса қилиб айтиш мумкинки, мазкур тадқиқот жараёнида олинган натижалар Ўзбекистон мусулмонлар идораси илмий жамоасининг аҳоли ўртасида сохта тариқатчилик, мунофиқлик, риёкорлик, диний мутаассиблик сингари иллатларга қарши кураш самарадорлигини оширишда муҳим манба бўлиб хизмат қилган;
Хожамназар Ҳувайдо Марказий Осиё тасаввуфи ва маърифатпарварлиги тарихида  биринчи бўлиб барча мусулмонларнинг  мажбурий бошланғич таълим  олиши зарурлиги ғоясини илгари суриб, уни ҳаётга жорий этиши асосланганлиги тўғрисидаги муҳим илмий янгиликдан Фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари фаолиятини мувофиқлаштириш бўйича республика кенгаши халқимиз маънавияти, диний билим ва савиясини юксалтиришга қаратилган семинар ва суҳбатлар ташкил этишда кенг фойдаланяпти (Фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари фаолиятини мувофиқлаштириш бўйича республика кенгаши раиси ўринбосари имзолаган 2019 йил 10. 05. 02-02/ 257- сонли далолатнома). Ушбу тадқиқот натижалари маҳаллаларда ёшларни одоб-ахлоқли, илм-маърифатли ва баркамол шахс сифатида тарбиялаш, уларда миллий ғурур ва аждодлар меросидан фахрланиш туйғуларини юксалтириш ва аҳоли ўртасида олиб бораётган маънавий-маърифий тарғибот ишлари самарадорлигини оширишга ёрдам берган.