Нигматулина Лилия Алиевнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Компьютерга тобеликнинг шахс характерологик хусусиятларига таъсири”, 19.00.06–Ёш ва педагогик психология. Ривожланиш психологияси (психология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2018.4. PhD/ Psi33
Илмий раҳбар: Сафаев Нуриддин Салихович, психология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат педагогика университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон Миллий университети, DSc27.06.2017.Psi.01.07.
Расмий оппонентлар: Самаров Рустам Садриддинович, психология фанлари доктори, профессор; Кудратуллаева Рухсора Бахтияровна, психология фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Қарши давлат университети
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: компьютерга тобе шахснинг характерологик хусусиятларини аниқлаш, ўрганиш ва коррекция қилишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ўсмирларнинг компьютерга тобелигини детерминантловчи “ўзига йўналганлик”, “фаолиятга йўналганлик” компьютерга тобеликдан қутилишига ёрдам берувчи психологик омиллар эканлиги илмий жиҳатдан аниқланган;
компьютерга тобе шахснинг “эмоционал беқарорлик”, “ҳаддан зиёд берилиб кетиш”, “ўзидан қониқмаслик”, “қўрқув” каби психологик хусусиятлари ўсмирлар эмоционал туйғулари назоратини сусайтирувчи психологик омил эканлиги аниқланган;
ўсмирларда компьютерга тобеликдан ҳимояланишнинг “эмоционал билимдонлик”, “эмоцияларни бошқариш” ва “ўз-ўзига мотивация бериш” етук эмоционал соҳа эканлиги эмпирик маълумотлар асосида тасдиқланган;
компьютерга тобе ўсмирларда намоён бўладиган шахсий ички низолар, “агрессивлик”, “ҳукмронлик”, “бетартиблик”, “эгоцентризм”, “фрустрация” сингари коммуникатив сифатларни аниқлаш орқали компьютерга тобеликни акс эттирувчи мезонлар тизими такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши асосида ўсмирларнинг ўзига хос хусусиятларига компьютерга тобеликнинг таъсири бўйича олинган илмий натижалар асосида:
ўсмирларнинг компьютерга тобелигини детерминантловчи “ўзига йўналганлик”, “фаолиятга йўналганлик” компьютерга тобеликдан қутилишига ёрдам берувчи психологик омиллар эканлиги илмий жиҳатдан аниқланганлигига доир маълумотлар Психология ўқув-илмий маркази амалий фаолиятига жорий қилинган (Психология ўқув-амалий марказининг 2019 йил 20 сентябрдаги П-М-5а-сон маълумотномаси). Натижада компьютерга тобелигини детерминантловчи психологик омилларларни тадқиқ этиш жараёнининг методологик манбаси бойитилган;
компьютерга тобе шахснинг “эмоционал беқарорлик”, “ҳаддан зиёд берилиб кетиш”, “ўзидан қониқмаслик”, “қўрқув” каби психологик хусусиятлари ўсмирлар эмоционал туйғуларини назорат қилишнинг сусайтирувчи психологик омил эканлиги аниқланган бўлиб улар Психология ўқув-илмий маркази амалий фаолиятига жорий қилинган (Психология ўқув-амалий марказининг 2019 йил 20 сентябрдаги П-М-5а-сон маълумотномаси). Бу компьютерга тобе шахс хусусиятларини аниқлаш ишларининг илмий-амалий таъминоти кучайишига хизмат қилган;
ўсмирларда компьютерга тобеликдан ҳимояланишнинг “эмоционал билимдонлик”, “эмоцияларни бошқариш” ва “ўз-ўзига мотивация бериш” етук эмоционал соҳа эканлиги эмпирик маълумотлар асосида тасдиқланган натижалар Психология ўқув-илмий маркази амалий фаолиятига жорий қилинган (Психология ўқув-амалий марказининг 2019 йил 20 сентябрдаги П-М-5а-сон маълумотномаси). Натижада аниқланган компьютерга тобеликдан ҳимояланишнинг етук эмоционал соҳаси Марказнинг илмий-амалий таъминоти кучайишига хизмат қилган;
компьютерга тобе ўсмирларда намоён бўладиган шахсий ички низолар, “агрессивлик”, “ҳукмронлик”, “бетартиблик”, “эгоцентризм”, “фрустрация” сингари коммуникатив сифатларни аниқлаш орқали компьютерга тобеликни акс эттирувчи мезонлар тизими такомиллаштирилганлиги билан боғлиқ илмий натижалар Психология ўқув-илмий маркази амалий фаолиятига жорий қилинган (Психология ўқув-амалий марказининг 2019 йил 20 сентябрдаги П-М-5а-сон маълумотномаси). Натижада бу Марказ психологларига компьютерга тобе ўсмирларда намоён бўладиган шахсий ички низолар, “агрессивлик”, “ҳукмронлик”, “бетартиблик”, “эгоцентризм”, “фрустрация” сингари коммуникатив сифатларни аниқлашда индивидуал ёндашувни қўллаш самарадорлигини оширишга ёрдам берган.