Бауетдинов Мажит Жанызақовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Хўжалик юритувчи субъектларнинг инвестицион харажатларини молиялаштириш амалиётини такомиллаштириш», 08.00.07–Молия, пул муомаласи ва кредит (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2018.3.PhD/Iqt712.
Илмий раҳбар: Исаков Жанабай Якыпбаевич, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат иқтисодиёт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат иқтисодиёт университети, DSc.10.12.2019.I.16.01.
Расмий оппонентлар: Тошмуродова Бувсара Эгамовна, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Бердиназаров Зафар Улашович, иқтисодиёт фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Ўзбекистон Республикасида хўжалик юритувчи субъектларнинг инвестицион харажатларини молиялаштириш амалиётини такомиллаштиришга қаратилган илмий таклифлар ва амалий тавсияларни ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
қимматли қоғозларнинг инвестицион жозибадорлигини инфляциянинг мўътадил (йиллик 3%) даражасига эришиш ва миллий валютанинг девальвациясига барҳам бериш йўли билан таъминлаш, инвесторларнинг қимматли қоғозлардан оладиган даромадларини солиққа тортишдан озод қилиш орқали корхоналарнинг қимматли қоғозларни муомалага чиқаришга асосланган узоқ муддатли молиявий ресурслар жалб қилиш амалиёти такомиллаштирилган;
кредитларнинг фоиз ставкаларини паст ва барқарор даражасини таъминлаш, корхоналар жорий активлари ва жорий пассивлари таркибини яхшилаш йўли билан жорий ликвидлилик коэффициентининг меъёрий (1,25%) даражасига эришиш орқали корхоналарнинг тижорат банклари кредитларидан фойдаланиш даражасини ошириш асосланган;
ҳукумат кафолати асосида хориждан қатъий валюта (АҚШ доллари)да халқаро кредитлар жалб қилиш ва улар ҳисобидан иқтисодиётнинг реал сектори корхоналарининг тижорат банклари олдидаги қатъий валютадаги муддати ўтган ва муддати келган кредитларни қайтариш орқали валюта сиёсати либераллаштирилишининг тижорат банклари узоқ муддатли кредитлаш салоҳиятига салбий таъсирини бартараф этиш таклифи асосланган;
табиий монополиялар маҳсулотлари ва хизматлари баҳоларининг барқарорлигини таъминлаш йўли билан иқтисодиётнинг реал сектори корхоналарида маҳсулотлар таннархининг ялпи тушумдаги салмоғини пасайтириш орқали корхоналарнинг кредит тўловига лаёқатлилик даражасини ошириш асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Хўжалик юритувчи субъектларнинг инвестицион харажатларини молиялаштириш амалиётини такомиллаштиришга бўйича олинган илмий натижалар асосида:
тижорат банклари томонидан корхоналарга бериладиган узоқ муддатли инвестицион кредитларнинг ресурс таъминотини мустаҳкамлаш мақсадида банкларнинг ликвидлилигини ва молиявий барқарорлигини тавсифловчи кўрсаткичларни яхшилаш йўли билан улар томонидан жалб қилинадиган хорижий кредит линиялари ҳажмини ошириш таклифи «Қишлоқ қурилишбанк» акциядорлик тижорат банки томонидан амалиётга жорий қилинган («Қишлоқ қурилишбанк» акциядорлик тижорат банкининг 2019 йил 25 апрелдаги 03/10-1-12-3350-сон маълумотномаси). Ушбу таклифнинг амалиётга жорий қилиниши натижасида «Қишлоқ қурилишбанк» акциядорлик тижорат банки томонидан жалб қилинган хорижий кредит линиялари ҳажми 8,8 фоизга ошган;
тижорат банклари регулятив капитали микдорини устав капиталининг тўланган қисми ҳисобидан ошириш орқали ликвидлилик риски даражасини пасайтириш таклифи «Қишлоқ қурилишбанк» акциядорлик тижорат банки амалиётига жорий қилинган («Қишлоқ қурилишбанк» акциядорлик тижорат банкининг 2019 йил 25 апрелдаги 03/10-1-12-3350-сон маълумотномаси). Ушбу таклифнинг жорий қилиниши натижасида «Қишлоқ қурилишбанк» акциядорлик тижорат банкининг регулятив капитали микдори устав капиталининг тўланган қисми ҳисобидан олдинги йилга нисбатан 21,4 фоизга ошган;
оддий акцияларнинг эмиссия ҳажмини ошириш, фойда ҳисобидан шакллантириладиган захиралар миқдорини кўпайтириш йўли билан лизинг компанияларининг капиталлашиш даражаси ошириш орқали уларнинг узоқ муддатли ресурсларни жалб қилиш имкониятини ошириш таклифи «Ўзбек Лизинг Интернешнл А.О.» компанияси томонидан амалиётга жорий қилинган («Ўзбек Лизинг Интернешнл А.О.» компаниясининг 2019 йил 10 июндаги 0485А/001-сон маълумотномаси). Ушбу таклифнинг амалиётга татбиқи натижасида 2017 йилда «Ўзбек Лизинг Интернешнл А.О.» компанияси томонидан жалб қилинган узоқ муддатли ресурслар миқдори 2016 йилга нисбатан 2,4 марта ошган;
лизинг кредитлари бўйича соф фоизли маржа кўрсаткичининг меъёрий даражасини таъминлаш ҳамда лизинг кредитлари фоиз ставкаларининг барқарор даражасини таъминлаш йўли билан корхоналарга бериладиган лизинг кредитлари ҳажмини ошириш таклифи «Ўзбек Лизинг Интернешнл А.О.» компанияси томонидан амалиётга жорий қилинган («Ўзбек Лизинг Интернешнл А.О.» компаниясининг 2019 йил 10 июндаги 0485А/001-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга татбиқи натижасида «Ўзбек Лизинг Интернешнл А.О.» компанияси томонидан хусусий корхоналарга берилган лизинг кредитлари миқдори 2017 йилда 2016 йилга нисбатан 2,1 марта ошган.