Merzlyak Petr Grigor`evichning
doktorlik dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i): «Nanoskopik oqsil poralari struktura va funksiyalarining o‘zaro bog‘liqligini tavsiflash», 03.00.02 – Biofizika va radiobiologiya. (biologiya fanlari).
Talabgorning ilmiy va ilmiy-pedagogik faoliyat olib borishga layoqati bo‘yicha test sinovidan o‘tgani haqida ma’lumot: /biologiya fanlari nomzodi/.
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: 30.09.2014/B2014.5.V73.
Ilmiy maslahatchi: Krasil`nikov Oleg Vladimirovich,biologiya fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Bioorganik kimyo instituti, Pernambuko Federal universiteti (Braziliya).
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Bioorganik kimyo instituti va O‘zbekiston Milliy universiteti, 16.07.2013.K/B/T.13.01.
Rasmiy oppenentlar: Mirxodjaev Ulug‘bek 3akirovich, biologiya fanlari doktori, professor; Mad`yarov Shuxrat Raimdjanovich, biologiya fanlari doktori; Turdikulova Shaxlo Utkurovna, biologiya fanlari doktori.
Yetakchi tashkilot nomi: Mikrobiologiya instituti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi turli oqsillardan tashkil topgan ion kanallarida struktura-funksional o‘zaro bog‘liqlikni aniqlashdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
ilk bor ion kanallarining o‘qi bo‘ylab poraning radiusini o‘lchash mumkinligi isbotlangan;
VDAC ion kanali o‘tkazuvchanligini bir holatdan ikkinchisiga o‘tganda uning radiusi o‘zgarishi aniqlangan;
ion kanallarining xususiyatlari nafaqat zaryadlangan guruhlarning zaryadiga bog‘liq, balki ularning kanal bo‘ylab joylashgan o‘rniga ham bog‘liq ekanligi aniqlangan;
oligomer nanoporalarning stexiometriyasini in situ aniqlashning yangi usuli ishlab chiqilgan;
maksi-anion kanali VDAC oqsillar oilasiga mansub emasligi aniqlangan;
ilk bor polianionlarning ion kanallarini bloklashi ularning o‘lchamlariga bog‘liqligi bilan birgalikda ikki valentlik kationlarning konsentratsiyasiga bog‘liqligi isbotlangan;
membranada fiksatsiya qilingan potensial α-GL poralarning elastik deformatsiyaga uchratishi aniqlangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Fiziologik sharoitlarda ion kanallari tuzilishini aniqlashda qo‘llaniladigan yangi biofizik metodlar:
Sokenday universiteti va Yaponiya Milliy fiziologiya institutida e’tirof etilib, oqsil nanoporalarining tuzilishini aniqlashda foydalanilgan (Sokenday universiteti, Yaponiya, Kanagava, 2016 yil 10 martdagi ma’lumotnomasi). Ushbu yangi biofizik metodlar O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi tomonidan e’tirof etilgan (O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasining 2016 yil 10 maydagi ma’lumotnomasi). Bu metodlar turli oligomer ion kanallarini radiusini o‘lchash va stexiometriyasini isbotlash imkonini beradi;
Pernambuko Federal universiteti (Braziliya) Biofizika va radiobiologiya departamentida oqsil nanoporalari stexiometriyasi o‘zgarishi asosida o‘ta zaharli oqsillar – mikrotsistinlarni tanlab aniqlaydigan nanodatchik ishlab chiqilgan (Biofizika va radiobiologiya departamentning 2016 yil 2 maydagi ma’lumotnomasi). Bu nanodatchik gemodializ tizimidagi siklik peptid toksinlarni aniqlash imkonini beradi.
