Рашидов Раҳматулло Аъложоновичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
 

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Пахтачиликда ресурс тежовчи технологияларни жорий этиш самарадорлигини ошириш йўллари», 08.00.04–Қишлоқ хўжалиги иқтисодиёти (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2017.3.PhD/Iqt322.
Илмий раҳбар: Хушматов Норқул Садуллаевич, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Қишлоқ хўжалиги иқтисодиёти илмий-тадқиқот институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассасалар номи, ИК рақами: Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти ва Қишлоқ хўжалиги иқтисодиёти илмий-тадқиқот институти, DSc.27.06.2017.I.10.03.
Расмий оппонентлар: Бахтиёр Таджиевич Салимов, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Одилжон Аъзамжонович Шерматов, иқтисодиёт фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот:  Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: пахтачилик тармоғида ресурс тежовчи технологияларни жорий этиш самарадорлигини оширишга қаратилган илмий таклиф ва амалий тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
пахтачилик тармоғида ресурстежамкор технология ва техник воситаларнинг пахтачилик маҳсулотлари ялпи қиймати, ишлаб чиқариш ҳаражатлари, жами технологиялар ҳамда йиллик инвестициядаги салмоғи орқали ресурс тежамкорлик коэффициентини (Птт) аниқлаш услуби ишлаб чиқилган;
махсус республика жамғармасини ташкил этиш орқали пахтачилик тармоғида ресурстежамкор технологияларни жорий қилишни ривожлантириш таклиф этилган;  
пахтачилик тармоғида ресурстежамкор технологияларни жорий қилишни ривожлантириш жамғармасига йўналтириладиган маблағлар миқдорини  пахта экин майдони, балл-бонитети, меъёрий ҳосилдорлик ва пахта хомашёсининг ўртача сотиш баҳоси орқали аниқлаш усули таклиф этилган; 
Наманган вилоятида пахтачилик тармоғида ресурстежамкор технологияларни жорий этишнинг 2025 йилгача бўлган прогнози тавсия қилинган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Пахтачиликда ресурс тежовчи технологияларни жорий этиш самарадорлигини ошириш йўллари бўйича олинган илмий натижалар асосида:
пахтачилик тармоғида ресурс тежовчи технологиялардан фойдаланиш ва ресурслар сарфи ўзгаришига таъсир этувчи омиллар таснифланган ҳолда, улардан фойдаланиш юзасидан ишлаб чиқилган тавсиялар Наманган вилояти Мингбулоқ туманидаги Навоий МТП “Бусолиҳа Отабоев” фермер хўжалиги фаолиятига жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил  8 апрелдаги 02/032-222-сон маълумотномаси). Ушбу тавсияларнинг амалга оширилиши ресурс тежамкор технология – Kuhn 8M сеялкаси билан чигит экилганда, анъанавий технологияга нисбатан гектарига 20 кг уруғлик чигит ҳамда 3,5 литрдан ёқилғи иқтисод қилинган. Умумий ҳисобда 30 гектар майдонда 8 410 500 сўм харажат тежаб қолинган. Мазкур тавсиялар таннархни камайтиришга таъсир қилувчи омилларни бошқариш имконини бериб, тежаб қолиш ҳисобига маҳсулот таннархини 8-10 фоизга камайтиришни таъминлаган. 
пахтачилик тармоғида ресурс тежовчи технологиялардан фойдаланишнинг иқтисодий самарадорлик кўрсаткичлари тизими ва уларни ҳисоблаш усуллари фермер хўжаликлари фаолиятига жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 8 апрелдаги 02/032-222-сон маълумотномаси). Мазкур усуллар фермер хўжаликларига маҳсулот етиштириш ҳисобига олинадиган фойда миқдорини ошириш бўйича ўз имкониятларини баҳолаш имконини бериб, ҳар бир тежаб қолинган ресурс ҳисобига иқтисодий самара даражасини аниқлаш имкониятини 20-25 фоизга оширган. 
пахтачилик тармоғида ишлаб чиқаришни моддий-техник ресурслар билан таъминлаш тизимини такомиллаштириш йўналишлари бўйича ишлаб чиқилган тавсиялардан Наманган вилоятида фермер хўжаликларини ташкил қилиш ва ривожлантириш тадбирларини белгилаш жараёнида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 8 апрелдаги 02/032-222-сон маълумотномаси). Мазкур тавсиялар молиявий аҳволи оғир, ишлаб чиқариш режаларини бажармаётган фермер хўжаликларига ресурс етказиб бериш борасидаги тадбирлар натижадорлигини 10 фоизга оширишга хизмат қилган.
пахтачилик тармоғида ресурс тежовчи технологияларни жорий этишни иқтисодий жиҳатдан рағбатлантириш йўналишлари бўйича таклифлар Наманган вилояти Уйчи туманидаги фермер хўжаликлари ўлчамларини оптималлаштириш жараёнига жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 8 апрелдаги 02/032-222-сон маълумотномаси). Ушбу таклифлар пахтачилик фермер хўжаликларини ривожлантириш, уларда қўшимча тармоқларни ташкил этиш дастурларининг ҳудудлар шароитларига мослиги даражасини 20 фоизгача ошириш имконини берган.