Юнусов Искандар Орифовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Балиқчилик тармоғини ривожлантириш ва самарадорлигини ошириш йўллари”, 08.00.04-Қишлоқ хўжалиги иқтисодиёти (иқтисодиёт фанлари). 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2017.4.PhD/Iqt410.
Илмий раҳбар: Умурзаков Ўктам Пардаевич, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассасалар номи, ИК рақами: Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти, Қишлоқ хўжалиги иқтисодиёти илмий тадқиқот институти, DSc.27.06.2017.I.10.03.
Расмий оппонентлар: Назарова Фотима Хакимовна, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Дусмуратов Раджапбой Давлетбаевич, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот номи:  Самарқанд ветеринария медицинаси институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: балиқчилик тармоғини ривожлантириш ва самарадорлигини ошириш йўллари бўйича илмий асосланган таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
интенсив усулда (қафасларда) 1 кг балиқ етиштириш учун талаб этиладиган асбоб-ускуналар қиймати, 1 м3 қафас майдонида етиштирилган балиқ миқдори, 1 м3 қафас майдонида балиқ етиштиришнинг харажатлар рентабеллиги, 1 м3 қафас майдонига тўғри келадиган меҳнат сарфи, 1 м3 қафас майдонига тўғри келадиган электр-энергия сарфи каби кўрсаткичлар тизими асосида балиқ етиштиришнинг иқтисодий самарадорлигини баҳолаш тавсия этилган;
балиқчиликда ресурстежамкор технологиялардан фойдаланиш асосида маҳсулот ишлаб чиқариш таннархини пасайтиришни кўзда тутувчи тармоқ учун талаб этиладиган моддий ва меҳнат ресурслар сарфи меъёрлари тавсия қилинган;
балиқчилик хўжаликларини озуқа билан таъминлаш мақсадида банк кредитларининг қисман ва фоиз ставкасини тўлиқ қопланишини кафолатлаш, сизот сувлари сатҳининг кўтарилиши оқибатида сувнинг минераллашув даражаси ортиши бўйича етказилган зарарни суғурталаш асосида иқтисодий рағбатлантириш таклиф қилинган;
тармоқ ривожига таъсир этувчи омилларнинг ўзаро боғлиқлигини аниқлаган ҳолда Сурхондарё ва Наманган вилоятлари мисолида 2019-2023  йилларда балиқ етиштириш ҳажми башорати ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Балиқчилик тармоғини ривожлантириш ва самарадорлигини ошириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
хусусий тадбиркорлик субъектларида балиқ етиштиришнинг иқтисодий самарадорлик кўрсаткичлари бўйича таклифи Ўзбекистон Республикаси ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш давлат қўмитаси томонидан амалиётга жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш давлат қўмитасининг 2019 йил 6 сентябрдаги 02/23-1305-сон маълумотномаси). Ушбу таклифнинг амалга оширилиши интенсив балиқчиликда балиқ етиштиришнинг иқтисодий самарадорлигини баҳолаш ва таҳлил қилиш имконини берган;
 балиқчилик тармоғида моддий ва меҳнат ресурслари сарфларининг илмий асосланган меъёрлари бўйича тавсиялар Ўзбекистон Республикаси ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш давлат қўмитаси, Қорақалпоғистон Республикаси иқтисодиёт ва саноат вазирлиги томонидан амалиётга жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш давлат қўмитасининг 2019 йил 6 сентябрдаги 02/23-1305-сон ҳамда Қорақалпоғистон Республикаси иқтисодиёт ва саноат вазирлигининг 2019 йил 31 майдаги 01/568(а)-сон маълумотномалари). Ушбу тавсияларнинг амалиётга жорий этилиши 1 кг балиқ етиштириш учун талаб этиладиган озуқа сарфининг 10 фоизга, минерал ўғит сарфининг 13 фоизга, меҳнат сарфининг 7 фоизга, энергия сарфининг 24 фоизга камайиши ва рентабелликнинг эса 11,6 фоизга ошиш имконини яратган;
  балиқчилик хўжаликларини озуқа билан таъминлашнинг давлат томонидан қўллаб-қувватлаш йўналишлари бўйича таклиф Ўзбекистон Республикаси ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш давлат қўмитаси, Қорақалпоғистон Республикаси иқтисодиёт ва саноат вазирлиги томонидан амалиётга жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш давлат қўмитасининг 2019 йил 6 сентябрдаги 02/23-1305-сон ҳамда Қорақалпоғистон Республикаси иқтисодиёт ва саноат вазирлигининг 2019 йил 31 майдаги 01/568(а)-сон маълумотномалари). Ушбу таклифлар асосида балиқчилик хўжаликларини озуқа билан таъминлашни кредит ва молиялаш, суғурталаш, кадрларни тайёрлаш, малакасини ошириш ва ўқитиш тизими, селекция ва генетик фондни ривожлантириш орқали рағбатлантиришни асослаган; 
балиқчилик тармоғини ривожланишига таъсир этувчи омилларнинг таъсир даражаларини аниқлаган ҳолда Сурхондарё ва Наманган вилоятларида балиқ етиштириш ҳажмини оширишга қаратилган таклифлар Ўзбекистон Республикаси ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш давлат қўмитаси томонидан амалиётга жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш давлат қўмитасининг 2019 йил 6 сентябрдаги 02/23-1305-сон маълумотномаси). Прогноз натижаларига кўра, Сурхондарё вилоятида балиқ етиштириш ҳажми 2023 йилда 2018 йилга нисбатан 1,9 баробарга, Наманган вилоятида эса 1,8 баробарга ортиши асосланган.