Тўракулов Ўктамжон Нурмаматовичнинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Эндовизуал билиар хирургияда асоратлар структураси ва сабабларининг систем таҳлили ҳамда уларни профилактикасининг замонавий жиҳатлари», 14.00.27–Хирургия (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.4.DSc/Тib242.
Илмий маслаҳатчи: Назиров Феруз Гафурович, тиббиёт фанлари доктори, профессор, академик.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Академик В.Воҳидов номидаги Республика ихтисослаштирилган хирургия илмий-амалий тиббиёт маркази.
ИК фаолият кўрсатаётган муассасалар номи, ИК рақами: Академик В.Воҳидов номидаги Республика ихтисослаштирилган хирургия илмий-амалий тиббиёт маркази ва Тошкент тиббиёт академияси, DSc.27.06.2017.Tib.49.01.
Расмий оппонентлар: Цвиркун Виктор Викторович, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Хакимов Мурод Шавкатович, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Ураков Шухрат Тухтаевич, тиббиёт фанлари доктори.
Етакчи ташкилот: Россия Федерацияси Соғлиқни сақлаш вазирлиги «Н.И. Пирогов номидаги Миллий тиббий-хирургик марказ» Федерал давлат бюджет муассасаси.
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: лапароскопик холецистэктомия вақтида асоратларнинг ривожланиши сабабларининг синчков таҳлили, улар профилактикасининг диагностик ва амалиёт тактик-техник жиҳатларини стандартлаштириш ҳамда ихтисослаштирилган ўқув-таълим дастурларини устувор ривожлантириш йўлларини танлаш орқали ўт тош касаллигини хирургик даволаш натижаларини яхшилашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
лапароскопик холецистэктомия турли асоратлари ривожланишининг амалиёт техник жиҳатларига, ангиобилиар архитектоника анатомик хусусиятларига, ўт тош касаллигининг асоратларига боғлиқ бўлган клиник-патогенетик хусусиятларига, ёндош касалликка ва хирургнинг тажрибаси омилига ўзаро боғлиқ жиҳатлари аниқланган;
лапароскопик холецистэктомияда турли асоратлар ривожланишининг клиник-лаборатор ва тактик-техник хавф омиллари тизимлаштирилган ҳамда уларнинг асоратлар турли гуруҳлари (қон кетиш, ўт оқиши, ўт йўлларининг жароҳати ва резидуал холедохолитиаз) учун аҳамият даражаси аниқланган;
амалиёт вақтида ўт қопи йўлини ажратиш босқичида ёки аввалдан бажарилган эндоскопик литоэкстракциядан сўнг тошларнинг қайтадан умумий ўт йўлига миграция бўлиши резидуал холедохолитиаз сабаблари орасида асосий патогенетик механизм эканлиги, ўз навбатида, клиник белгилар бўлмагани ҳолида холестаз синдромининг мавжудлиги эса ушбу асоратнинг махсус патогномоник белгиси бўлиб ҳисобланиши исботланган;
эндовизуал билиар хирургиянинг амалий кўникмаларига назарий тайёрлаш ва тор ихтисослашган ўқитиш натижаларига кўра хирург рейтингини малакали баҳолашнинг асосий таркибий қисмлари аниқланган;
ўт тош касаллиги эндовизуал хирургияси мавзулари бўйича дипломдан кейинги ихтисослаштирилган таълим дастурининг татбиқ этилиши ҳамда асоратлар профилактикасининг таклиф этилган тактик алгоритмлари амалиёт бажарувчи хирургларнинг малакали рейтингини сезиларли яхшилаш ва республикада лапароскопик холецистэктомия асоратлари сонини камайтириш имконини бериши исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Ўт йўллари ятроген жароҳатлари частотасини камайтириш ҳисобига кўрсатилаётган юқори технологик хирургик ёрдам сифатини яхшилашга бағишланган тадқиқот натижалари асосида:
«Жигардан ташқари ўт йўллари реконструктив-тикловчи хирургиясининг замонавий принциплари» услубий тавсияномаси тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2019 йил 12 ноябрдаги 3н-з/194-сон маълумотномаси). Таклиф этилган тавсиялар ўт йўллари жароҳатлари турли клиник хавф омилларининг таъсирини аниқлаш, бу эса, ўз навбатида, амалиётдан олдинги тайёргарлик сифатини яхшилаш ва амалиёт вақтида тактик-техник жиҳатларни оптималлаштириш ҳисобига ятроген жароҳатлар частотасини қисқартириш имконини берган;
ўт йўллари ятроген жароҳатлари частотасини камайтириш ҳисобига кўрсатилаётган юқори технологик хирургик ёрдам сифатини яхшилаш бўйича олинган илмий натижалар соғлиқни сақлаш амалий фаолиятига, хусусан, Академик В.Воҳидов номидаги Республика ихтисослаштирилган хирургия илмий-амалий тиббиёт маркази, унинг Нукусдаги филиали, Бухоро вилоят кўп тармоқли тиббиёт маркази амалий фаолиятига татбиқ этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2019 йил 12 ноябрдаги 3н-з/194-сон маълумотномаси). Ўт тош касаллиги эндовизуал хирургиясининг муҳим масалалари бўйича ихтисослаштирилган дипломдан кейинги таълим дастурининг татбиқ этилиши ҳамда асоратлар профилактикасининг таклиф этилган тактик алгоритмлари амалиёт бажарувчи хирурглар рейтингини ошириш ва лапароскопик холецистэктомияда асоратлар эҳтимолини билиар хирургия мутахассислари орасида 0,40% дан 0,13% гача, 5 йилдан ортиқ тажрибали хирурглар орасида 0,86% дан 0,29% гача ва 5 йилдан кам тажрибали хирурглар ўртасида 2,72% дан 0,98% гача камайтириш имконини берган.