Жанакова Дурдона Улугбековнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси  ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Қорағат (Ribes L.) навларини танлаш ва етиштиришнинг жадаллашган технологиясини ишлаб чиқиш», 06.01.07–Мевачилик ва узумчилик (қишлоқ хўжалиги фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.3.PhD/Qx100.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат аграр университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи: Тошкент давлат аграр университети, DSc.27.06.2017.Qx.13.01.
Расмий оппонентлар: Кожахметов Советбек Кожахметович, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори; Мирзохидов Бахтиёр Джалалович, қишлоқ хўжалиги фанлари номзоди.
Етакчи ташкилот: Ўсимликшунослик илмий-тадқиқот институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: резавор мева плантацияларини яратиш мақсадида қорағатнинг тур ва навларини танлаш ва етиштиришнинг жадаллашган технологиясини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор қорағатнинг интродукция қилинган янги қора тури (Ribes nigrum) ва маҳаллий навлари ўсиши ва ривожланишининг морфо-биологик хусусиятларини ўрганиш асосида томорқа ер эгалари ва фермер хўжаликларига мос истиқболли нав намуналари танланган;
қорағатнинг интродукция қилинган ҳамда маҳаллий навларининг қурғоқчиликка чидамлилиги баҳоланган;
қорағатнинг қора (Ribes nigrum) ва олтинсимон (Ribes aureum) турларига мансуб истиқболли навларнинг ҳосилдорлиги ва мевасининг биокимёвий таркиби аниқланган;
қорағат навларининг ҳосилдорлиги, истеъмол ва товарбоплик кўрсаткичларининг ўсимлик қалинлигига боғлиқлиги исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Қорағатнинг интродукция қилинган ва маҳаллий навларини ўрганиш асосида истиқболли нав намуналарни танлаш ва ўсимликларни жойлаштиришнинг мақбул схемасини танлаш бўйича олиб борилган илмий тадқиқот натижалари асосида:
Деҳқон хўжаликлари ва шахсий томорқа ер эгалари учун «Қорағат етиштириш технологиясини такомиллаштириш бўйича» тавсиянома тасдиқланган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 15 августдаги 02/030-1789-сон маълумотномаси). Ушбу тавсиянома деҳқон хўжаликлари ва шахсий томорқа майдонларида қорағат етиштириш технологияси бўйича зарур тавсиялар ва агротехник тадбирларини қўллашда ҳамда қорағат тупларини парваришлашда қўлланма сифатида хизмат қилмоқда;
қорағатнинг Ribes aureum турига мансуб истиқболли навларини танлаш бўйича яратилган ишланма Академик М.Мирзаев номидаги Боғдорчилик, узумчилик ва виночилик илмий-тадқиқот институтида 0,5 гектар майдонда жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 15 августдаги 02/030-1789-сон маълумотномаси). Бунинг натижасида тавсия этилган ишланмалар қорағатнинг Ribes aureum турига мансуб истиқболли «Узбекская сладкая» навлари резавор мева боғларини барпо этишга хизмат қилган;
қорағатнинг Ribes nigrum ва Ribes aureum турларига мансуб истиқболли навларни танлаш бўйича яратилган ишланма Тошкент вилояти Оҳангарон тумани «Янги ҳаёт гузари» фермер хўжалигида 0,5 гектар, Тошкент вилояти Паркент тумани «Чанги агро сервис» фермер хўжалигида 1,8 гектар майдонда жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 15 августдаги 02/030-1789-сон маълумотномаси). Бунинг натижасида тавсия этилган ишланмалар қорағатнинг Ribes nigrum турига мансуб «Ядрёная» ва Ribes aureum турига мансуб истиқболли «Узбекская сладкая» навлари резавор мева боғлари барпо қилинган;
экиш схемасининг қорағат навлари ҳосилдорлиги ва ҳосил сифатига таъсири бўйича яратилган ишланма Академик М.Мирзаев номидаги Боғдорчилик, узумчилик ва виночилик илмий-тадқиқот институтида 1,0 гектар майдонда жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 15 августдаги 02/030-1789 сон маълумотномаси). Бунинг натижасида гектаридан ўртача 13,5 тонна ёки назоратга нисбатан 3,3 тонна кўпроқ ҳосил олишга эришилган, иқтисодий самарадорлик 147% ни ташкил этган;
экиш схемасинининг қорағат навлари ҳосилдорлиги ва ҳосил сифатига таъсири бўйича яратилган ишланма Тошкент вилояти Оҳангарон тумани «Оҳанг асл тулпори» фермер хўжалигида 0,75 гектар майдонда жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 15 августдаги 02/030-1789 сон маълумотномаси). Бунинг натижасида гектаридан ўртача 12,3 тонна ёки назоратга нисбатан 2,1 тонна кўпроқ ҳосил олишга эришилган, иқтисодий самарадорлик 138% ни ташкил этган.