Дуршимбетов Испандияр Керимбергеновичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Қорақалпоғистон шароитида полиз экинларининг (қовун, тарвуз) касалликлари ва уларга қарши кураш чоралари”, 06.01.09–Ўсимликларни ҳимоя қилиш (қишлоқ хўжалиги фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2017.4.PhD/Qx237.
Илмий раҳбар: Холмурадов Эркин Авазович, қишлоқ хўжалиги  фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат аграр университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат аграр университети, DSc.27.06.2017.Qx.13.01.
Расмий оппонентлар:  Хўжаев Шамил Турсунович, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, профессор, доцент; Хўжаев Отабек Темирович, қишлоқ хўжалиги фанлари номзоди, катта илмий ходим.
Етакчи ташкилот: Сабзавот, полиз экинлари ва картошкачилик илмий-тадқиқот институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Қорақалпоғистон Республикаси шароитидаги фермер хўжаликларида экилган қовун ва тарвуз экинларида замбуруғ турлари қўзғатадиган касалликларнинг тарқалишини аниқлаш ҳамда улар келтирган зарарини ҳисоблаш, замбуруғ турларининг тарқалиш қонуниятларини ва биоэкологик хусусиятларини ўрганиш асосида самарали кураш чораларини ишлаб чиқиш.  
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор Қорақалпоғистон Республикасида экилган полиз экинлари (қовун, тарвуз) касалликларининг тарқалиши ва зарари ўрганилган ҳамда касаллик қўзғатувчи замбуруғларнинг тур таркиби аниқланган;
қовун ва тарвуз навларида 3 та синф, 6 та тартиб, 8 та оила, 15 та туркум, 26 та тур ва 7 та формага мансуб касаллик қўзғатувчи замбуруғлар аниқланган;
замбуруғларнинг 22 та тур, 7 та формаси қовунда, 19 та тур, 2 форма эса тарвузда учраши аниқланган;
қовун ва тарвуз уруғларидан 38 та замбуруғ турлари ажратилган, ризосферасидан эса – 13 та замбуруғ турлари аниқланиб, улардан 12 таси қовунга, 10 таси тарвузга мансублиги аниқланган;
қовун ва тарвуз ўсимликларида учрайдиган касалликлардан: фузариоз сўлиш, фузариоз илдиз чириш, альтернариоз, доғланиш ва ун-шудринг касалликларининг доминант эканлиги аниқланган;
қовун ва тарвуз навларининг асосий замбуруғли касалликларга толерантлиги аниқланган ва асосий касалликларга қарши самарали кураш чоралари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Полиз экинларидан қовун ва тарвузнинг Қорақалпоғистон Республикаси шароитидаги асосий замбуруғлар қўзғатадиган касалликларига қарши кураш бўйича олиб борилган тадқиқот натижалари асосида:
қовун ва тарвузнинг илдиз чириш, фузариоз сўлиш, ун-шудринг, некроз ва доғланиш касалликларига қарши Превикур SL 722, с.э.к. (1,5 кг/га), Альто Супер 33% эм.к. (0,3 л/га), Фалькон 46% эм.к. (0,4 л/га) фунгицидларини қўллаш Қорақалпоғистон Республикасининг Кегейли туманидаги «Айназар Баба» ҳамда Нукус туманидаги «Азамат Қарақум» фермер хўжаликларида 8,5 гектар майдонда жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2018 йил 26 октябрдаги 02/023-288-сон маълумотномаси). Натижада тарвузнинг ун-шудринг касаллигига қарши Превикур SL 722, с.э.к. препарати гектарига 1,5 кг сарф меъёрида қўлланилганда энг юқори 90,8% биологик самарадорлик кўрсатиб, касаллик сабабли нобуд бўлиши мумкин бўлган ҳосил сақлаб қолинган;
Нукус туманидаги «Генжебай Абдулвахит» фермер хўжалиги ва Кегейли туманидаги «Чарм-Газ» фермер хўжалигининг 9 гектар полиз экинлари далаларида қовуннинг ун-шудринг касаллигига қарши Превикур SL 722, с.э.к. фунгицидини ишлатиш меъёрлари жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2018 йил 26 октябрдаги 02/023-288-сон маълумотномаси). Натижада касалликка қарши ишлатилган Превикур SL 722, с.э.к. (1,5 кг/га) препаратининг биологик самарадорлиги 87,8% ни ташкил қилиб, назоратга нисбатан 34,7 ц ҳосил сақлаб қолинган;
тарвуз ва қовуннинг турли доғланиш касалликларига қарши Кегейли ва Нукус туманлари фермер хўжаликлари далаларида Превикур SL 722, с.э.к. (1,5 кг/га), Фалькон 46% эм.к. (0,4 л/га), Альто Супер 33% эм.к. (0,3 л/га) фунгицидлари билан ишлов бериш жами 17,5 га экин майдонларида жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2018 йил 26 октябрдаги 02/023-288-сон маълумотномаси). Натижада тадқиқотларда юқори натижа кўрсатган препаратларнинг биологик самарадорлиги мос равишда: фалькон 46% эм.к. – 89,9%, Альто Супер 33% эм.к. – 87,7%, Превикур SL 722, с.э.к. да эса 85,5% ни ташкил қилиб, олинган натижалар билан ўз исботини топган.