Sayt test rejimida ishlamoqda

Маткаримова Дилфуза Сабуровнанинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Баъзи геморрагик диатезларнинг клиник-биокимёвий ва молекуляр-генетик хусусиятлари» 14.00.29–Гематология ва трансфузиология (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2017.3.DSc/Тib220.
Илмий маслаҳатчи: Каримов Хамид Якубович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Гематология ва қон қуйиш илмий-текшириш институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент тиббиёт академияси, DSc.27.06.2017.Tib.30.02.
Расмий оппонентлар: Бахрамов Саиджалол Махмудович, тиббиёт фанлари доктори, профессор, РФА академиги; Бабаджонова Шоира Агзамовна, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Гильдиева Маргарита Сабировна, биология фанлари доктори.
Етакчи ташкилот: Aкадемик И.П. Павлов номидаги биринчи Санкт-Петербург давлат тиббиёт университети (Россия Федерацияси).
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: иммун микротромбоваскулит ва иммун тромбоцито-пениянинг клиник-биокимёвий ва молекуляр-генетик хусусиятларини ўрганиш асосида касалликларнинг ривожланиши ва клиник кечишини прогнозлашнинг мезонларини такомиллаштириш.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
иммун микротромбоваскулитда (абдоминал ва нефротик синдромларнинг оғир кўриниши, ошқозон-ичак трактидан қон кетиши, касалликнинг йилига 2 мартадан кўпроқ такрорланиши), шунингдек иммун тромбоцитопенияда (оғир қон кетишлар, касалликнинг йилига 2 мартадан кўпроқ такрорланиши) касалликларнинг оғир кечиш предикторлари аниқланган, ҳамда касалликларнинг клиник ремиссияси даврида кузатиладиган гемостаз тизимидаги ўзгаришлар ва иммун комплекслар миқдорининг ошиши жараённинг такрорланиши ва сурункали турига ўтиш предикторлари сифатида кўриш мумкинлиги асосланган;
молекуляр-генетик ташхислашда иммун микротроваскулит билан хасталанган беморларда TNF-α (rs1800629), IL-1β (rs1143627), IL-6 (rs1800795), VEGFA (rs2010963), AGTR1 (rs5186), END1 (rs5370) ва иммун тромбоцитопения билан касалланган беморларда эса  TNF-a (rs1800629), IL-1β (rs1143627), IL-6 (rs1800795) генлар полиморф локусларининг аллел ва генотиплар тақсимланиши хусусиятлари исботланган;
иммун микротромбоваскулитнинг ривожланишида TNF-a (rs1800629) ва VEGFA (rs2010963) генларнинг, шунингдек иммун тромбоцитопения шаклланишида TNF-a (rs1800629) генининг генотипик вариантларини патогенетик роли белгиланган ҳамда касалликнинг предиктив ташхисотидаги аҳамияти  асосланган;
иммун микротромбоваскулит билан хасталанган беморларда касалликнинг оғирлигига боғлиқ ҳолда VEGFA (rs2010963) генининг мутаносиб G/G генотипи учрашида  сезиларли фарқлари ҳамда генетик маркер касалликнинг оғир даражада кечишини ривожланишининг  олдиндан башорат қилишдаги аҳамияти  исботаланган;
клиник-биокимёвий ва генотипик маълумотлар таҳлили асосида иммун микротромбоваскулит ва иммун тромбоцитопениянинг ривожланиш хавфи ва клиник кечишини башоратлаш мезонлари такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Баъзи геморрагик диатезларнинг клиник-биокимёвий ва молекуляр-генетик хусусиятлари бўйича олинган илмий натижалар асосида:
«TNFα (rs1800629) ва  VEGFA (rs2010963) цитокин генларининг полиморф вариантларининг детекция усулини такомиллаштириш» услубий тавсияномаси тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2019 йил 22 июлдаги 8н-д/178-сон маълумотномаси). Мазкур тавсиянома TNFα (rs1800629) ва  VEGFA (rs2010963) полиморфизмининг нохуш генотипларини тутишидаги ўрнини, касалликнинг кечишида оғирлик даражасининг шаклланишида ушбу генларнинг аҳамиятини баҳолаш имконини берган;
«Молекуляр-генетик тадқиқот усуллари асосида иммун микротромбоваскулитнинг оғир кечишини дифференциал профилактика усули» услубий тавсияномаси тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2019 йил 22 июлдаги 8н-д/178-сон маълумотномаси). Мазкур тавсиянома иммун микротромбоваскулитнинг оғир кечишини молекуляр-генетик усуллари асосида дифференциал профилактик усулини аниқлаш имконини берган;
«Иммун микротромбоваскулит ва иммун тромбоцитопениянинг қадамма-қадам алгоритм ташхисоти» услубий тавсияномаси тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2019 йил 22 июлдаги 8н-д/178-сон маълумотномаси). Мазкур тавсиянома иммун микротромбоваскулит ва иммун тромбоцитопениянинг қадамма-қадам баҳолаш агоритмини асослаш имконини берган;
баъзи геморрагик диатезларнинг клиник-биокимёвий ва молекуляр-генетик хусусиятлари бўйича олинган илмий натижалар соғлиқни сақлаш соҳаси амалиётига, жумладан,  Республика шошилинч тез тиббий ёрдам марказининг Сирдарё филиали ва Хоразм вилояти кўп тармоқли тиббиёт марказининг клиник амалиётига татбиқ этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2019 йил 8 ноябрдаги 8н-з/184-сон маълумотномаси). Олинган натижаларнинг амалиётга жорий қилиниши иммун микротромбоваскулит ва иммун тромбоцитопенияни предиктив ташхислаш сифатини яхшилашга, касалликларни ривожланиш хавфини ва оғир кечишини башорат қилиш, шунингдек, ушбу касалликларга чалинган беморларнинг яшаш сифатини  яхшилашга имкон берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish