Марданов Зиёдулло Абдуллаевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Бўлажак биология ўқитувчиларини касбий тайёрлашда модуль технологияларини такомиллаштириш”, 13.00.01–Педагогика назарияси. Педагогик таълимотлар тарихи (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2019.1.PhD/Ped764.
Илмий раҳбар: Аннамуротова Светлана Каримовна, педагогика фанлари доктори, профессор.
Диссертация иши бажарилган муассаса номи: Жиззах давлат педагогика институти
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент вилояти Чирчиқ давлат педагогика институти, PhD.28.03.2019.Ped.82.01.
Расмий оппонентлар: Ходжаев Бегзод Худайбердиевич, педагогика фанлари доктори, профессор, Эшчанов Рўзимбой Абдуллаевич, биология фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Гулистон давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: бўлажак биология ўқитувчиларини касбий тайёрлашнинг модулли ўқитиш технологияларини такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
бўлажак биология ўқитувчиларида касбий маданиятни шакллантириш, уларнинг маънавий-ахлоқий тарбиясини ривожлантириш ҳамда мазмунини бойитиш, компетентли ёндашув асосда бўлажак биология ўқитувчиларида касбий компетентликни такомиллаштиришнинг мазмун-моҳияти, педагогик шарт-шароитлари ва дидактик имкониятлари аниқлаштирилган;
талабаларида касбий компетентликни такомиллаштириш бўйича ўқув материалларини тизимлаштиришнинг дидактик параметрлари касбий компетентлик тавсифидаги топшириқларни, касбий компетентликка доир материаллар билан ишлашнинг интерфаол усулларини лойиҳалаш асосида такомиллаштирилган;
касбий компетентликни такомиллаштириш моделини жорий этишнинг илмий-методик таъминоти ўқув машғулотларининг алгоритмик хариталари, интерфаол ўқув жараёнини таъминловчи методик тизим, умумкасбий характердаги интеллектуал топшириқлар, педагогик дастурий воситалар, тизимлаштирилган маълумотлар базаси орқали такомиллаштирилган;
ўқитишнинг замонавий молуль технологиялари, ижодий топшириқларни бажариш методлари (вариантларни танлаш, ихтирочилик, масалаларни ечиш алгоритми, моделлаштириш), бўлажак биология ўқитувчиларининг касбий компетентлигини ошириш даражалари (репродуктив, продуктив, қисман-изланишли, креатив)ни ташхислаш компонентлари (таҳлил, лойиҳалаш, анкета, башоратлаш), функцияларини интегратив мувофиқлаштириш асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий этилиши.
Бўлажак биология ўқитувчиларини модулли ўқитиш технологияларини такомиллаштириш юзасидан ишлаб чиқилган илмий ва амлий таклифлар асосида:
бўлажак биология ўқитувчиларида касбий маданиятни шакллантириш, уларнинг маънавий-ахлоқий тарбиясини ривожлантириш ҳамда мазмунини бойитиш, компетентли ёндашув асосда бўлажак биология ўқитувчиларида касбий компетентликни такомиллаштиришнинг мазмун-моҳияти, педагогик шарт-шароитлари ва дидактик имкониятлари аниқлашга доир таклиф ва тавсиялар “Ўзстандарт” агентлигининг 2015 йил 15 февралдаги 2-540-сон қарори билан тасдиқланган бакалавриат йўналишлари Давлат таълим стандарти мазмунига сингдирилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 1 майдаги 89-03-1703-сон маълумотномаси). Натижада бўлажак биология ўқитувчилари касбий тайёргарлигига қўйиладиган малака талаблари касбий компетенциялар тизими асосида такомиллаштирилган;
талабаларда касбий компетентликни такомиллаштириш бўйича ўқув материалларини тизимлаштиришнинг дидактик параметрлари касбий компетентлик тавсифидаги топшириқларни лойиҳалаш, касбий компетентликка доир материаллар билан ишлашда интерфаол усулларини такомиллаштиришга оид таклифлардан ПЗ-2017-0927124 рақамли “Таълим муассасаларида ҳамкорлик асосида педагогик фаолиятни ривожлантириш” мавзусидаги амалий лойиҳасини бажаришда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 1 майдаги 89-03-1703-сон маълумотномаси). Натижада бўлажак биология ўқитувчиларида касбий компетентликни юксалтиришнинг технологик мазмуни ва ташкилий-методик асослари такомиллаштирилган;
касбий компетентликни такомиллаштириш моделини жорий этишнинг илмий-методик таъминоти ўқув машғулотларининг алгоритмик хариталари, интерфаол ўқув жараёнини таъминловчи методик тизим, педагогик дастурий воситалар, тизимлаштирилган маълумотлар базаси, умумкасбий тавсифдаги интеллектуал топшириқлар асосида такомиллаштиришга оид таклифлардан тизимлаштирилган маълумотлар базаси яратилган ҳамда олий таълим муассасаларининг биология таълим йўналишидаги илмий методик таъминот мазмунига сингдирилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 1 майдаги 89-03-1703-сон маълумотномаси). Натижада ушбу таклифлар таълим моделининг илмий-методик таъминоти сифат ва самарадорлигини оширишга хизмат қилган;
ўқитишнинг замонавий молуль технологиялари, ижодий топшириқларни бажариш методлари, бўлажак биология ўқитувчиларининг касбий компетентлигини такомиллаштириш даражаларини ташхислаш компонентлари функцияларини интегратив мувофиқлаштириш орқали таълим сифат ва самарадорлигини оширишга доир тавсиялардан бўлажак ўқитувчилар касбий компетентлигини такомиллаштиришда фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 1 майдаги 89-03-1703-сон маълумотномаси). Натижада бўлажак биология ўқитувчисини мустақил ва креатив фаолиятга йўналтириш, ўз-ўзининг касбий компетентлигини такомиллаштиришга хизмат қилган.