Эргашев Икром Абдурасуловичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Солиқ маъмуриятчилиги ташкилий-ҳуқуқий асосларини такомиллаштириш», 12.00.02–Конституциявий ҳуқуқ. Маъмурий ҳуқуқ. Молия ва божхона ҳуқуқи (юридик фанлар).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2018.3.PhD/Yu187.
Илмий раҳбар: Хайитов Ҳушвақт Сапарбаевич, юридик фанлар доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат юридик университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Давлат бошқаруви академияси, DSc.27.06.2017.Yu.23.01.
Расмий оппонентлар: Ахмедов Даврон Қувондиқович, юридик фанлар доктори, профессор; Раҳимов Абдуманноб Қўзиевич, юридик фанлар номзоди.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Давлат божхона қўмитасининг Божхона институти.
Диссертация йўналиши: амалий ва назарий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: солиқ маъмуриятчилигининг ташкилий-ҳуқуқий асосларини тартибга солувчи норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар, ҳуқуқни қўллаш амалиётини таҳлил қилиш ва мазкур муносабатларни ҳуқуқий тартибга солиш механизмини такомиллаштириш ва уни самарали жорий қилишга қаратилган таклиф ҳамда тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
солиқ тўловчида товарларни (ишларни, хизматларни) реализация қилишдан олинган тушумнинг камайтирилганлиги такроран аниқланган тақдирда, бу ҳаракатлар солиқларни тўлашдан бўйин товлаганлик сифатида таснифланиши лозимлиги асослантирилган;
камерал назорат натижаларига кўра солиқ органининг талабномасига биноан солиқ тўловчи томонидан тақдим этилган ахборотнинг ишончлилигини тасдиқлаш мақсадида валюта қонунчилиги соҳасида аниқланган қонунбузарликлар мавзуга оид ва экспресс-ўрганишни тайинлаш орқали ўрганилиши зарурлиги асослаб берилган;
солиқ тўловчилар ва давлат солиқ хизмати органлари ўзаро муносабатларида қонунийлик ва шаффофликни мустаҳкамлаш мақсадида хронометраж кўздан кечиришни амалга ошириш жараёнида давлат солиқ хизмати органлари ходимларининг ваколатлари, ҳуқуқ ва мажбуриятларини алоҳида белгилаш зарурлиги асослантирилган;
солиққа оид ҳуқуқбузарликлар оқибатларини бартараф этиш ҳамда солиқ тўловчилар ҳуқуқларининг кафолатларини кучайтириш мақсадида солиқ назоратини амалга ошириш давомида солиқ тўловчиларнинг ўрганиш тугагунига қадар солиққа оид ҳуқуқбузарликни мустақил равишда бартараф этиш ҳуқуқини белгилаш зарурлиги асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Солиқ маъмуриятчилиги ташкилий-ҳуқуқий асосларини такомиллаштириш тадқиқоти бўйича олинган илмий натижалар асосида:
солиқ тўловчида товарларни реализация қилишдан олинган тушумнинг камайтирилганлиги такроран аниқланган тақдирда, бу ҳаракатлар солиқларни тўлашдан бўйин товлаганлик сифатида таснифланиши лозимлиги ҳақидаги таклифлардан Ўзбекистон Республикаси Солиқ кодексининг 71-моддаси биринчи қисмини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенатининг 2019 йил 18 октябрдаги 106-сон маълумотномаси). Ушбу таклифларнинг амалга оширилиши давлат солиқ органлари томонидан хронометраж кўздан кечиришни жорий қилиш соҳасидаги муносабатларни ҳуқуқий тартибга солишга хизмат қилган;
камерал назорат натижаларига кўра солиқ органининг талабномасига биноан солиқ тўловчи томонидан тақдим этилган ахборотнинг ишончлилигини тасдиқлаш мақсадида валюта қонунчилиги соҳасида аниқланган қонунбузарликлар мавзуга оид ва экспресс-ўрганишни тайинлаш орқали ўрганилиши зарурлиги ҳақидаги таклифлардан Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2018 йил 27 ноябрдаги 965-сон қарори билан тасдиқланган “Давлат солиқ хизмати органлари томонидан мавзуга оид ва экспресс-ўрганишларни амалга ошириш тартиби тўғрисида”ги низомнинг 6, 15 ва 18-бандларини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси Юридик таъминлаш бошқармасининг 2019 йил 19 апрелдаги 12-18-15-сон маълумотномаси). Мазкур таклифларнинг амалга оширилиши қонунчилигимизда солиқ назорати шаклларини янада такомиллаштириш ва мавзули экспресс-ўрганиш шаклини жорий этишга хизмат қилган;
солиқ тўловчилар ва давлат солиқ хизмати органлари ўзаро муносабатларида қонунийлик ва шаффофликни мустаҳкамлаш мақсадида хронометраж кўздан кечиришни амалга ошириш жараёнида давлат солиқ хизмати органлари ходимларининг ваколатлари, ҳуқуқ ва мажбуриятларини алоҳида белгилаш зарурлиги ҳақидаги таклифлардан Ўзбекистон Республикаси Солиқ кодексининг 71-моддаси биринчи қисмини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенатининг 2019 йил 18 октябрдаги 106-сон маълумотномаси). Ушбу таклифларнинг амалга оширилиши хронометраж кўздан кечиришни амалга ошириш жараёнида давлат солиқ хизмати органи ходимларининг ваколатлари, ҳуқуқ ва мажбуриятларини белгилашга хизмат қилган;
солиққа оид ҳуқуқбузарликлар оқибатларини бартараф этиш ҳамда солиқ тўловчилар ҳуқуқларининг кафолатларини кучайтириш мақсадида солиқ назоратини амалга ошириш давомида солиқ тўловчиларнинг ўрганиш тугагунига қадар солиққа оид ҳуқуқбузарликни мустақил равишда бартараф этиш ҳуқуқини белгилашга қаратилган таклифлардан Ўзбекистон Республикаси Солиқ кодексининг 71-моддаси биринчи қисмини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенатининг 2019 йил 18 октябрдаги 106-сон маълумотномаси). Ушбу таклифларнинг амалга оширилиши солиқ назоратини амалга ошириш давомида солиқ тўловчилар ўрганиш тугагунига қадар солиққа оид ҳуқуқбузарликни мустақил равишда бартараф этиш имкониятини яратишга хизмат қилган.