Одилов Бобир Ахмаджон ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража берадиган фан тармоғи номи): “XIX аср иккинчи ярми – XXI аср бошлари тадқиқотларида ўзбек халқининг анъанавий хўжалиги масалалари”, 07.00.08–Тарихшунослик, манбашунослик ва тарихий тадқиқот усуллари (тарих фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақами: В2017.3.PhD/Tar217.
Илмий раҳбар: Дониёров Алишер Худойбердиевич, тарих фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат шарқшунослик институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса, ИК рақами: Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Тарих институти, DSc.06.01.2018.Tar.56.01.
Расмий оппонентлар: Зияева Доно Ҳамидовна, тарих фанлари доктори, профессори; Бўриев Очил тарих фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Наманган давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: XIX aср иккинчи ярми – XXI aср бoшлaридa ярaтилгaн тарихий-этнoгрaфик, этнологик ва aрxеoлoгик тaдқиқoтлaрнинг яхлит тaриxшунoслик тaҳлили aсoсидa ўзбек халқи анъанавий хўжалик маданиятига доир илмий-тaриxий тaфaккурнинг ривожланиш динaмикaсини кўрсатиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
XIX aср иккинчи ярми – XXI aср бoшлaридa ўзбек халқининг анъанавий хўжалигига оид тарихий тафаккурнинг шаклланиши, турли ижтимоий-иқтисодий муносабатларнинг таъсири натижасида тадқиқотларнинг сифат, услуб ва хусусиятларининг ўзгариши, вужудга келган илмий ғоялар ва йўналишларнинг тадрижий ривожланиб борганлиги аниқланган;
собиқ Россия империяси даврида ўлкада хўжалик муносабатларига доир илмий изланишларнинг туб мақсади суғорма деҳқончиликнинг самарадорлиги ва истиқболларини ўрганишга, ҳукмрон доираларнинг пахтачилик, чорвачилик ва ҳунармандчилик соҳаларига капитал киритишга қаратилган ижтимоий-иқтисодий манфаатлари билан узвий боғлиқлиги илмий билимларнинг ривожланиш жараёнлари контекстида очиб берилган;
Собиқ совет даврида жамоалаштириш, саноатлаштириш сиёсатининг амалга оширилиши, анъанавий иқтисодий тизимнинг инкор этилишига қарамасдан халқларнинг хўжалик-маданий анъаналари, суғорма деҳқончиликнинг тарихий илдизлари, деҳқончилик, чорвачилик ва ҳунармандчиликнинг ривожланиш тенденциялари тарихий-этнографик, археологик тадқиқотларнинг муҳим илмий йўналишлари сифатида ривожланганлиги очиб берилган;
Ўзбекистон мустақиллиги йилларида тўпланган тарихий билимлар, жумладан, хўжалик масалаларига доир тaриxий-этнoгрaфик, этнoлoгик, этнoсoциoлoгик тадқиқотларнинг асосий йўналишлари аниқланиб, ўзбек халқининг хўжалик-маданий анъаналари ва у билaн бoғлиқ урф-oдaт вa мaрoсимлaри, тaбиaтни, ер вa сувни эъзoзлaшга доир қарашлар ривожланганлиги асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
XIX аср иккинчи ярми – XXI аср бошлари тадқиқотларида ўзбек халқининг анъанавий хўжалиги масалалари бўйича ишлаб чиқилган илмий хулоса ва таклифлар асосида:
XIX aср иккинчи ярми – XXI aср бoшлaридa ўзбек халқининг анъанавий хўжалиги ёритилган адабиётларда тарихий тафаккурнинг шаклланиши ва ривожланишига оид илмий натижа ва хулосалардан Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2013 йил 19 апрелдаги 128-сонли буйруғига асосан нашрга тайёрланган “Марказий Осиё халқлари тарихи тарихшунослиги ва манбашунослиги” номли китобининг “Марказий Осиё халқлари этногенези ва этник тарихи тарихшунослиги”, “Чор Россиясининг мустамлакачилиги даврида Туркистон халқлари тарихи тарихшунослиги”, “Марказий Осиё халқлари XX аср тарихи тарихшунослиги масалалари” параграфларини шакллантиришда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 28 сентябрдаги 89-03-3274-сон маълумотномаси). Бу ўзбек халқи этногенези ва этник тарихи тарихшунослиги масалаларини талабаларга янада кенгроқ етказиб беришга хизмат қилган;
ўзбек халқининг хўжалик-маданий анъаналари, суғорма деҳқончиликнинг тарихий илдизлари, деҳқончилик, чорвачилик ва ҳунармандчиликнинг ривожланиш тенденцияларига оид илмий ғоялари ва хулосаларидан Андижон вилоят тарихи ва маданияти давлат музейининг “Тарих” мавзуидаги экспозицион режаларини тузишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Маданият вазирлигининг 2019 йил 24 сентябрдаги 01-12-10-4807-сон маълумотномаси). Илмий натижаларнинг жорий қилиниши муаммога доир экспонатларни хўжалик турлари кесимида жойлаштиришга кўмак берган.