Карабаев Санжар Абдусаматовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Акциялар бозор қиймати ва нархи эквивалентлигини таъминлаш йўллари», 08.00.07¬¬–Молия, пул муомаласи ва кредит (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2017.1.Phd/Iqt214.
Илмий раҳбар: Каримов Нарбой Ганиевич, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент молия институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассасалар номи, ИК рақами: Тошкент давлат иқтисодиёт университети ва Ўзбекистон Республикаси Банк-молия академияси, DSc.27.06.2017.16.03.
Расмий оппонентлар: Жумаев Нодир Хосиятович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Нуманова Барно Мухитдиновна, иқтисодиёт фанлари номзоди.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Давлат бошқаруви академияси.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Ўзбекистон эмитентлари акциялари бозор қийматини баҳолаш ва объектив нархини шакллантиришга ҳамда акциялар қиймати ва нархи эквивалентлигини таъминлашга қаратилган таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
акция эмитентлари ва инвесторларининг мақсади, фаоллик ва риск даражаси ҳамда акциясининг ликвидлигига кўра турли тоифаларга таснифлаш орқали корпоратив эмитентларнинг транспарентлик (информацион шаффофлик) даражасини ошириш асосланган;
акция қийматини баҳолашда унга алоҳида субстанция сифатида ёндашиш орқали акциянинг бозор нархи ҳамда унинг баҳолаш хизматлари томонидан белгиланган қиймати эквивалентлигини таъминлаш асосланган;
акциядорлик жамиятлари корпоратив бошқаруви тузилмасида ички баҳоловчи ва холис инвестиция маслаҳатчиси хизматларини киритиш асосида акция қийматини баҳолашнинг харажатларга, даромадларга ва қиёсий солиштиришга асосланган ёндашув ва усуллари такомиллаштирилган;
Ўзбекистон шароитида акциялар қийматининг баҳоланиши ва нархи шаклланиши тенденцияларини ўзаро боғлиқликда таҳлил қилиш ҳамда акциядорлик жамиятлари акциялари қиймати ва нархининг ўзаро эквивалентлик даражасини баҳолаш услуби такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Акциялар бозор қиймати ва нархи эквивалентлигини таъминлаш йўлларини тадқиқ этиш орқали олинган илмий натижалар асосида:
акция эмитентлари ва инвесторларининг мақсади, фаоллик ва риск даражаси ҳамда акциясининг ликвидлигига кўра турли тоифаларга таснифлаш орқали корпоратив эмитентларнинг транспарентлик даражасини ошириш таклифидан “Ўзпахтасаноат” акциядорлик жамияти таркибига кирувчи акциядорлик жамиятлари акцияларини таснифлаш жараёнида фойдаланилган (“Ўзпахтасаноат” акциядорлик жамиятининг 2019 йил 17 июлдаги 03-23/4318-сон ва 2019 йил 27 сентябрдаги 03-23/5633-сон маълумотномалари). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида 98 та корхонанинг акциялари листингига эришилган;
акция қийматини баҳолашда унга алоҳида субстанция сифатида ёндашиш орқали акциянинг бозор нархи ҳамда унинг баҳолаш хизматлари томонидан белгиланган қиймати эквивалентлигини таъминлаш таклифи “Ўзпахтасаноат” акциядорлик жамияти таркибидаги 42 та пахта тозалаш корхоналари акциялари қийматини баҳолаш жараёнида қўлланилган (“Ўзпахтасаноат” акциядорлик жамиятининг 2019 йил 17 июлдаги 03-23/4318-сон ва 2019 йил 27 сентябрдаги 03-23/5633-сон маълумотномалари). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий этилиши акцияларнинг бозор қийматини тўғри аниқлаш имконини берган;
акциядорлик жамиятлари корпоратив бошқаруви тузилмасида ички баҳоловчи ва холис инвестиция маслаҳатчиси хизматларини киритиш асосида акция қийматини баҳолашнинг харажатларга, даромадларга ва қиёсий солиштиришга асосланган ёндашув ва усулларидан “Ўзпахтасаноат” акциядорлик жамиятининг 42 та пахта тозалаш корхонаси ва 144 та пахта қабул қилиш масканлари акциялари қийматини баҳолашда фойдаланилган (“Ўзпахтасаноат” акциядорлик жамиятининг 2019 йил 17 июлдаги 03-23/4318-сон ва 2019 йил 27 сентябрдаги 03-23/5633-сон маълумотномалари). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида 1255 млрд. сўмлик акция қийматини баҳолашга эришилган;
Ўзбекистон шароитида акциялар қийматининг баҳоланиши ва нархи шаклланиши тенденцияларини ўзаро боғлиқликда таҳлил қилиш ҳамда акциядорлик жамиятлари акциялари қиймати ва нархининг ўзаро эквивалентлик даражасини баҳолаш услубидан фойдаланиш таклифи “Ўзпахтасаноат” акциядорлик жамияти таркибидаги 42 та пахта тозалаш корхоналари фаолиятига жорий этилган (“Ўзпахтасаноат” акциядорлик жамиятининг 2019 йил 27 сентябрдаги 03-23/5633-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида акциядорлик жамиятларининг 821 млрд. сўмлик акциялари қиймати ва нархининг ўзаро эквивалентлигини таъминлашга эришилган.