Abdullaeva Charos Abdudjalilovnaning

doktorlik dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

    I. Umumiy ma’lumotlar.

Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri: «Surunkali yurak etishmovchiligida endoteliy disfunksiyasi: klinik-genetik va farmakoterapevtik jihatlari», 14.00.06 – kardiologiya (tibbiyot fanlari)

Talabgorning ilmiy va ilmiy-pedagogik faoliyat olib borishga layoqati bo‘yicha test sinovidan o‘tgani haqida ma’lumot: /katta ilmiy xodim-izlanuvchi/.

Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: 30.09.2014/B2014.3-4.Tib29.

Ilmiy maslahatchi: Kamilova Umida Kabirovna, tibbiyot fanlari doktori, professor.

Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Toshkent tibbiyot akademiyasi

IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Toshkent vrachlar malakasini oshirish instituti, 16.07.2013.Tib.19.01.

Rasmiy opponentlar: Konstantinos Tsiufis, tibbiyot fanlari doktori;  Afina Universiteti  professori, Yarmuxamedova Gulnora Xabibovna, tibbiyot fanlari doktori,dotsent, Abdullaev Timur Atanazarovich, tibbiyot fanlari doktori, professor.

Yetakchi tashkilot: Vestchester Tibbiyot Markazi   (N`yu York, AQSh).

Dissertatsiya yo‘nalishi: amaliy ahamiyatga molik.

    II. Tadqiqotning maqsadi. Miokard infarkti o‘tkazgan bemorlarda SYuE rivojlanishidagi endoteliy disfunksiyasining klinik-gemodinamik, genetik va gumoral prediktorlarini aniqlash va vazoprotektiv dori vositalari samaradorligini baholashni takomillashtirishdan iborat.

    III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi quyidagilardan iborat:

SYuEli bemorlarda endoteliy funksiyasi ko‘rsatkichlari (reaktiv giperemiyali sinama, trombotsitlar agregatsion faolligi, fon Villebrand omili), oksidativ stress va lipid almashinuvi jarayonlari va ularning kasallikning zo‘rayib borishi bilan o‘zaro bog‘liqligi asoslangan;

ilk bor o‘zbek millatiga mansub SYuEli bemorlarda endotelial disfunksiya rivojlanishining molekulyar-genetik determinantlari aniqlangan hamda NO-sintaza geni polimorfizmi bilan yurak remodellanishi va endoteliy funksional holatlari buzilishlari orasida assotsiatsiya va korrelyasion bog‘liqlik mavjudligi isbotlangan.

SYuEli bemorlarda ko‘pto‘yinmagan yog‘ kislotasi - omega-3 bilan uzoq muddatli davolash kasallik klinik kechishi, bemorlar hayot sifati ko‘rsatkichlari yaxshilashi asoslangan hamda vazoprotektiv ta’sir ko‘rsatishi natijasida qon-tomir remodellanish jarayoniga ijobiy ta’siri isbotlangan;

ko‘pto‘yinmagan yog‘ kislotasi - omega-3ni SYuEli bemorlarda kompleks davolashda qo‘llanishi oksidativ stress ko‘rsatkichlarini kamayishi, antioksidant fermentlar va lipid almashinuvi ko‘rsatkichlarining yaxshilanishiga olib kelishi asoslangan.

    IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.

Surunkali yurak etishmovchiligida endoteliy disfunksiyasining genetik xususiyatlari  bo‘yicha olingan ilmiy natijalar asosida «Infarktdan keyingi   davrda surunkali yurak etishmovchiligining kelib chiqishini prognozlash usuli» bo‘yicha O‘zbekiston Respublikasining ixtiroga patenti olingan (№IAP20140168, 15.03.2016y.). Ushbu usul surunkali yurak etishmovchiligini rivojlanishi va asoratlarini oldini olish imkonini beradi. Surunkali yurak etishmovchiligi bilan xastalangan bemorlarda samarali davolash bo‘yicha olingan ilmiy natijalar sog‘liqni saqlash amaliyotiga, shu jumladan Respublika shoshilinch tibbiy yordam ilmiy markazi Farg‘ona filiali, Respublika terapiya va tibbiy reabilitatsiya ilmiy-amaliy tibbiyot markazi, Toshkent viloyati ko‘p tarmoqli tibbiyot markazi, 1 va 7-son Toshkent shahar klinik shifoxonalariga tadbiq etilgan (Sog‘liqni saqlash vazirligining 2015 yil 3 maydagi  8N-d/17-son va 2016 yil 3 fevraldagi  84-3/40-sonma’lumotnomalari). Tadqiqot natijalari SYuE bo‘lgan bemorlarda endotelial disfunksiyani erta diagnostikasi va farmakoterapiyani optimallashtirish, kasallikni kechishi va prognozini yaxshilash natijasida bemorlarning hayot sifatiga ijobiy ta’sir etadi va kasallik asoratlarini 21 foizga kamaytirish imkoniyatini yaratdi.