Sayt test rejimida ishlamoqda

Вапоев Ҳуснитдин Мирзоевичнинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Ацетилен асосида винил бирикмаларини олиш технологияси, хоссалари ва қўлланилиши», 02.00.14–Органик моддалар ва улар асосидаги материаллар технологияси (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2018.4.DSc/T237.
Илмий маслаҳатчи: Мухиддинов Баходир Фахриддинович, кимё фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Навоий давлат кончилик институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент кимё-технология институти, DSc.27.06.2017.Т.04.01. 
Расмий оппонентлар: Икрамов Абдувахоб, техника фанлари доктори, профессор; Махсумов Абдуҳамид Гафурович, кимё фанлари доктори, профессор; Абдушукуров Анвар Кабирович, кимё фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат техника университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: винилхлорид, ацетилен спиртлари ва диоллари олиш катализаторларини ва технологиясини яратишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
алифатик ва ацетилен спиртларини ацетилен ва фенилацетилен билан виниллаш усуллари ишлаб чиқилган; 
атмосфера босимида КОН-диметилсульфоксид катализатор иштирокида бутин-3-ол-2 ва гексин-3-диол-2,5 ларни ацетилен билан гомоген ва гетероген-каталитик усулда виниллаш реакцияси аниқланган;
алифатик, ацетилен спиртлари ва винил эфирлари синтезининг кинетик параметрлари аниқланган; 
бутин-3-ол-2, гексин-3-диол-2,5 ва уларнинг винил эфирларини олишнинг такомиллаштирилган технологияси ишлаб чиқилган;
баъзи бир ацетилен спиртлари, диоллари ва уларнинг винил эфирлари, винилхлоридларнинг квант-кимёвий ва молекуляр-динамик тузилиши аниқланган;
ацетилен ва водород хлориддан органик ва сувли муҳитларда винилхлоридни суюқ фазада синтез қилиш учун кўп компонентли катализаторлар яратилган;
винилхлорид, бутин-3-ол-2, гексин-3-диол-2,5 ва винил эфирларини олиш технологиялари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Бутин-3-ол-2, гексин-3-диол-2,5 ва уларнинг винил эфирлари, винилхлоридни олиш технологиясини ишлаб чиқиш бўйича олинган илмий натижалар асосида: 
винилхлоридни олиш учун катализаторга Ўзбекистон Республикаси Интеллектуал мулк агентлигининг ихтирога петенти олинган (№IAP 05571, 2018 й.). Натижада тайёрланган катализаторлар асосида винилхлорид олиш имконини берган;
ацетилен, водород хлориддан олинадиган маҳсулот – винилхлорид учун технологик регламент «Ўзкимёсаноат» АЖ низомининг 67-бандига асосан «Навоийазот» АЖ томонидан тасдиқланган («Ўзкимёсаноат» АЖнинг 2014 йил 16 октябрдаги 114-сон буйруғи). Натижада маҳаллий хомашёлардан тайёрланган катализаторлар асосида винилхлорид таннархини арзонлаштириш ва заҳарлилигини камайтириш имконини берган;
дефолиант сифатида гексин-3-диол-2,5 ишлаб чиқариш технологияси «Электрокимёзавод» ҚК АЖнинг 001 цехида амалиётга жорий этилган («Электрокимёзавод» ҚК АЖнинг 2018 йил 12 апрелдаги 210-сон маълумотномаси). Натижада ацетилен ва ацеталдегиддан дефолиант сифатида ишлатиладиган гексин-3-диол-2,5 ни ишлаб чиқариш имконини берган;
бутин-3-ол-2 металлар коррозиясининг олдини олиш учун ингибитор сифатида Навоий кон-металлургия комбинатида амалиётга жорий этилган («Навоий кон-металлургия комбинати» ДКнинг 2019 йил 7 октябрдаги 02-06-04/12787-сон маълумотномаси). Натижада хориждан олиб келинаётган металлар коррозиясига қарши ингибиторни алмаштириш ҳисобига 10% валютани иқтисод қилиш ва металлар коррозияси бардошлилигини 6% га ошириш имконини берган;
бутин-3-ол-2 ва гексин-3-диол-2,5 препаратлари Навоий вилояти Қизилтепа туманидаги фермер хўжаликларида буғдой стимулятори сифатида амалиётга жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 17 майдаги 02/023-218-сон маълумотномаси). Натижада кузги буғдойнинг «Гром» ва «Вaссa» нaвлaри учун бутин-3-ол-2 вa гексин-3-диол-2,5 стимуляторлaр мос рaвишдa ҳосилдорликни ўртaчa 4,6 ц/гa вa 4,4 ц/гa ошириш имконини бергaн.

Yangiliklarga obuna bo‘lish