Sayt test rejimida ishlamoqda

Сулюкова Лариса Фаритовнанинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Бикрлиги кам бўлган деталларга ишлов берувчи технологик тизимларни бошқариш усуллари ва алгоритмлари», 05.01.02–Тизимли таҳлил, бошқарув ва ахборотни қайта ишлаш (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2017.1.DSc/T26.
Илмий маслаҳатчи: Азимов Бахтиёр Магрупович, техника фанлари доктори, катта илмий ходим.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент ахборот технологиялари университети ҳузуридаги Ахборот-коммуникация технологиялари илмий-инновацион маркази.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент ахборот технологиялари университети, DSc.27.06.2017.Т.07.01.
Расмий оппонентлар: Игамбердиев Хусан Закирович, техника фанлари доктори, академик; Равшанов Нормахмад, техника фанлари доктори, профeссор; Нурмухамедов Толаниддин Рамзиддинович, техника фанлари доктори, профессор. 
Етакчи ташкилот: Тошкент тўқимачилик ва енгил соноат институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: бикрлиги кам бўлган деталларга механик ишлов берилганда талаб этилган юза аниқлигини ва сифатини таъминлаш учун технологик тизимларни бошқариш усуллари ва алгоритмларини ишлаб чиқишдан иборат. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
IDEF0 услубияти асосида ҳақиқий жараёнларни акс эттирувчи, бикрлиги кам бўлган деталларга ишлов берувчи технологик тизимларнинг моделлари ва бошқариш алгоритмларининг функционал тузилмаси қурилган;
динамик режимдаги бикрлиги кам бўлган деталларга механик ишлов бериш жараёнларини бошқариш учун технологик тизимнинг ҳисоблаш тарҳи қурилди ва математик моделлари ишлаб чиқилган; 
бикрлиги кам бўлган деталларга ишлов бериш жараёнида тезкор, сифатли ва ресурс сарфини камайтирувчи ишлаб чиқаришни таъминлаш мақсадида технологик тизимни оптимал бошқариш алгоритмлари ишлаб чиқилган;
бикрлиги кам бўлган деталларга ишлов бериш жараёнида технологик тизимнинг ҳолатини баҳолаш моделлари ва энергетик ресурсларини бошқаришни яхшилаш алгоритми ишлаб чиқилган; 
динамик технологик тизимнинг намунавий тузилмалари учун эластик деформацияланувчи деталларга механик ишлов беришнинг барқарор  жараёнларини таъминлаш қонуниятлари аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Ишлаб чиқилган бикрлиги кам бўлган деталларга механик ишлов беришнинг технологик тизимларини оптимал бошқариш, энергетик ҳолатини баҳолаш  усуллари ва алгоритмлари асосида:
ишлаб чиқилган бикрлиги кам бўлган деталларга токарлик ишлови бериш ва силлиқлашнинг технологик тизимини оптимал бошқаришнинг дастурий воситалари мажмуаси «Трактор» МКБ УКда деталларга ишлов беришнинг технологик жараёнларини автоматлаштирилган ҳисоблаш ва лойиҳалаш жараёнларига жорий қилинган (Ахборот технологиялари ва коммуникацияларини ривожлантириш вазирлигининг 2018 йил 12 октябрдаги 33-8/7656-сон, Ўзбекистон Республикаси «Ўзагротехсаноатхолдинг» АЖнинг 2019 йил 15 январдаги АР-19-02/88-сон маълумотномалари). Натижада ажратгич валига механик ишлов беришнинг автоматлаштирилган лойиҳалаш жараёни вақтини 80% га камайтирган.  Дастурий мажмуа пахта териш машинаси ажратгичи валига ишлов беришда кучларни ҳисоблаш, ажратгич валига ишлов берувчи технологик тизимининг қурилган динамик модели асосида чўзилишдаги валнинг бикрлик ва қовушқоқлик коэффициентларини аниқлаш ҳамда валга ишлов бериш аниқлигининг талаб қилинадиган параметрларини аниқлаш учун ўқ бўйича чўзувчи кучлар ва эгилишлар қийматини ҳисоблашни амалга ошириш имконини берган;
механик ишлов берувчи технологик тизимини шакллантириш ва оптимал бошқариш алгоритмлари, кучларини ва эгувчи моментларни ҳисоблаш усуллари «Технолог» АЖнинг корхоналарига жорий қилинган (Ахборот технологиялари ва коммуникацияларини ривожлантириш вазирлигининг 2018 йил 12 октябрдаги 33-8/7656-сон, Ўзбекистон Республикаси «Ўзагротехсаноатхолдинг» АЖнинг 2019 йил 15 январдаги АР-19-02/88-сон маълумотномалари). Натижада ишлов бериладиган деталнинг ўлчамлари ва шакли аниқлигини 10–15 марта ошириш ва ишлов беришнинг техник-иқтисодий кўрсаткичларини яхшилаш имконини берган;
пахта териш машинаси ажратгичи валини кесишда кесишнинг ташкил қилувчи кучларини, ўқ бўйича чўзувчи ва эгувчи кучлар қийматини ҳисоблаш ҳамда пахта териш машинаси ажратгичи валига механик ишлов берилганда технологик параметрларнинг оптимал қийматларини ҳисоблаш усуллари «БМКБ-Агромаш» АЖда жорий қилинган (Ахборот технологиялари ва коммуникацияларини ривожлантириш вазирлигининг 2018 йил 12 октябрдаги 33-8/7656-сон, Ўзбекистон Республикаси «Ўзагротехсаноат-холдинг» АЖнинг 2019 йил 15 январдаги АР-19-02/88 - сон маълумотномалари). Натижада ишлов бериладиган деталларнинг оптимал функционал параметрларини аниқлаш таъминланган, олдиндан берилган шартлар бўйича тизим ҳаракатини бошқаришни шакллантириш ва деталларнинг ўлчамлари аниқлигини ва шакл сифати кўрсаткичларини  2–4 марта ошириш  имконини берган. Эластик эгилишлар катталиги токарлик ишлови берилганда 1.5÷8.7 мкм ва силлиқлашда 0.2÷3.5 мкм камайтирилган;
ишлаб чиқилган пахта териш машинаси териш аппарати ажратгичи валига мехник ишлов берувчи технологик тизимининг энергетик ҳолатини баҳолашнинг оптимал бошқариш усуллари ва алгоритмлари, кучларни ҳисоблаш, энергетик ҳолатини баҳолаш, ишлов бериладиган деталларнинг параметрлари оптимал қийматларини аниқлаш усуллари «КТЦСМ» МЧЖда пахта териш машинаси териш аппарати ажратгичи валини тайёрлашнинг технологик жараёнларининг параметрларини аниқлаш учун лойиҳалаш жараёнларига жорий қилинган (Ахборот технологиялари ва коммуникацияларини ривожлантириш вазирлигининг 2018 йил 12 октябрдаги 33-8/7656-сон, Ўзбекистон Республикаси «Ўзагротехсаноатхолдинг» АЖнинг 2019 йил 15 январдаги АР-19-02/88-сон маълумотномалари). Таклиф қилинаётган технологик жараённи моделлаштириш усули берилган шарт бўйича ва деталларнинг шакли аниқлигининг юқори  кўрсаткичларини олиш учун хизмат қилган, механик ишлов беришнинг берилган назарий аниқлигига икки параметр бўйича бошқариш йўли билан эришилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish