Салаева Муҳаббат Сабуровнанинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Ўзбек педагогикаси тарихини даврлаштиришнинг назарий-методологик асосларини такомиллаштириш», 13.00.01–Педагогика назарияси. Педагогик таълимотлар тарихи (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2017.1.DSc/Ped11.
Илмий маслаҳатчи: Хайдаров Мамат Эшқулович, педагогика фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат педагогика университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Қорақалпоқ давлат университети, Нукус давлат педагогика институти, Урганч давлат университети, DSc.28.12.2017.Ped.20.02.
Расмий оппонентлар: Ибрагимов Холбой Ибрагимович, педагогика фанлари доктори, профессор; Сафарова Рохат Гайбуллаевна, педагогика фанлари доктори, профессор; Алламбергенов Кенесбай, филология фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Миллий унверситети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: ўзбек педагогикасининг шаклланиш ва ривожланиш  тарихини даврлаштиришнинг назарий-методологик асосларини такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
педагогика тарихини даврлаштиришга оид илмий назарий ёндашувлар  (хронологик, синхрон) миллий маданиятни ривожлантиришнинг концептуал асосларига таянган ҳолда назарий-эмпирик жиҳатдан миллий тарихимизга устуворлик бериб, изчиллик ва ҳаққонийлик тамойили асосида такомиллаштирилган;
қадимги ёзма ёдгорликларда ифодаланган педагогик таълимотлардан тортиб  XX асрнинг 20-йилларигача бўлган давр ичида вужудга келган ёндашувлар, таълим-тарбиянинг мазмуни, мақсади ва усуллари билан боғлиқ мусулмон таълим тизими ва янги усул мактабларидаги ўқув жараёнини аниқлаштириш асосида педагогика тарихи курсининг мазмуни  такомиллаштирилган;
собиқ совет ҳокимияти йилларида ўзбек педагогикаси тарихининг ривожланиш йўналишлари ва мазмуни диалектик материализм ҳамда коммунистик тарбия методологияси асосида танланганлиги ҳамда ушбу методология аждодларимиз томонидан яратилган педагогик таълимотларни хаққоний ўрганишга имкон бермаганлиги назарий-эмпирик жиҳатдан асосланган;
мустақиллик йилларида “миллий ғоя” ва “инсон – олий қадрият” тамойили асосида илм-фан, таълим ва ишлаб чиқаришни интеграциялашга қаратилган илмий педагогик тадқиқот йўналишлари аниқлаштирилган ва педагогика фанининг методологик асоси таълим мазмунини аждодларимизнинг илғор қарашлари билан бойитишга устуворлик бериб такомиллаштирилган;
тарихий-тадрижий тараққиётнинг турли даврларида аждодларимиз томонидан яратилган педагогик таълимотлар даврлаштиришнинг умумий қонуниятлари (муддат ва оралиқ, ҳаракатлар босқичи, тараққиёт сифати) ва турлари (расмий, диалектик) асосида янги контекстда таҳлил қилинган ва улардан амалдаги таълим тизимида фойдаланиш мезонлари, даражалари ва индикаторлари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Ўзбек педагогикаси тарихини даврлаштиришнинг назарий-методологик асосларини такомиллаштиришга  доир тадқиқот натижалари асосида:
педагогика тарихини даврлаштиришга оид илмий назарий ёндашувлар, тарихий-тадрижий тараққиётнинг турли даврларида аждодларимиз томонидан яратилган педагогик таълимотлар ва ўзбек педагогикаси тарихини янги контекстда даврлаштиришга тегишли назарий ёндашувларни такомиллаштиришга оид таклифлардан бакалавриат таълим йўналишлари ўқув режасига киритилган “Умумий педагогика” ва “Педагогика тарихи” ўқув фанлари бўйича давлат таълим стандартлари мазмунига сингдирилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2017 йил 29 августдаги 89-03-1735 ва  2019 йил 17 июндаги 89-04-1214-сон маълумотномалари). Натижада мазкур таклифлар педагогика таълим йўналиши талабалари учун ишчи ўқув дастурларининг мазмунини такомиллаштиришга ва ўқув қўлланмаларни яратишга хизмат қилган;
қадимги ёзма ёдгорликларда ифодаланган педагогик таълимотлардан тортиб  XX асрнинг 20-йилларигача бўлган давр ичида вужудга келган ёндашувлар, таълим-тарбиянинг мазмуни, мақсади ва усуллари билан боғлиқ мусулмон таълим тизими ва янги усул мактабларидаги ўқув жараёнини аниқлаштиришга доир таклиф ва тавсиялар ФЗ-2016 0909111822  рақамли  “Дарслик ва ўқув адабиётлари мазмунига Шарқ педагогик тафаккури дурдоналарини сингдириш орқали ўқувчиларда оммавий маданиятга қарши курашчанлик кўникмаларини шакллантириш механизмлари” (2016–2019 йй.) мавзусидаги фундаментал ҳамда А-1-197 рақамли “Навоий адабий педагогик мероси ўрни ва аҳамиятини тадқиқ этиш” (2015–2017 йй.) мавзусидаги амалий лойиҳаларни бажаришда фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 17 июндаги 89-04-1214-сон маълумотномаси). Мазкур фундаментал лойиҳада ишлаб чиқилган педагогика тарихини даврлаштиришга доир моделнинг амалиётга татбиқ этилиши натижасида талабаларнинг педагогик фаолиятта доир билим, кўникма ва малакаларини бойитишга эришилган;
 мустақиллик йилларида “миллий ғоя” ва “инсон – олий қадрият” тамойили асосида илм-фан, таълим ва ишлаб чиқаришни интеграциялашга қаратилган илмий педагогик тадқиқот йўналишлари аниқлаштиришга педагогика фанининг методологик асосини аждодларимизнинг илғор қарашлари билан бойитишга доир таклиф ва тавсияларидан ФД-ХТ-1-55237 рақамли “Педагогик атамалар мазмунини модернизациялаш ва унификациялаш параметрлари” мавзусидаги фундаментал лойиҳасини бажаришда фойдаланилган (“Ўзбекистон миллий энциклопедияси” lавлат илмий наширёти – Тошкент. – 2017.; Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 31 январдаги 89-03-518-сон маълумотномаси). Мазкур лойиҳа асосида яратилган “Педагогика” энциклопедиясининг  3-жилди яратилган ҳамда талабаларнинг тарихий тафаккурини оширилишига хизмат қилган.
тарихий-тадрижий тараққиётнинг турли даврларида аждодларимиз томонидан яратилган педагогик таълимотлар даврлаштиришнинг умумий қонуниятлари ва турлари асосида  педагогика тарихини янги контекстда таҳлил қилишга доир тавсияларидан  ФД-ХТ-1-55237 рақамли “Педагогик атамалар мазмунини модернизациялаш ва унификациялаш параметрлари” мавзусидаги фундаментал лойиҳасини бажаришда фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 31 январдаги 89-03-518-сон маълумотномаси). Мазкур лойиҳа асосида яратилган ўқув материаллар “Педагогик фикрлар тарихи” ва “Педагогика тарихи” махсус фанларининг ўқув мазмунини такомиллаштиришга хизмат қилган.