Алимов Баходир Батировичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Суғурта компаниялари бухгалтерия баланс кўрсаткичларининг комплекс таҳлилини такомиллаштириш”,  08.00.08–Бухгалтерия ҳисоби, иқтисодий таҳлил ва аудит (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2018.1.PhD/Iqt515.
Илмий раҳбар: Шоҳаъзамий Шоҳмансур Шоҳназир ўғли, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент молия институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент молия институти, DSc.27.06.2017.I.17.01.
Расмий оппонентлар: Каримов Неъматилла Фатхуллаевич, иқтисодиёт фанлари доктори; Дусмуратов Ражаббой Давлетбоевич, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Банк-молия академияси.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: суғурта компаниялари комплекс молиявий таҳлилини бухгалтерия баланси кўрсаткичларининг ўзаро боғлиқлигини функциялар кўринишидаги Лагранж интерполяция формуласи ёрдамида ифодалашга асосланган комплекс ретропрогноз таҳлил ва комплекс прогноз методларини илмий асослаб, жорий қилиш йўли билан такомиллаштириш бўйича назарий таклифлар ва амалий тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
суғурта компаниялари бухгалтерия балансининг актив ва пассив бўлимлари таркибини ташкил этувчи а, b, с, х, d қисмларнинг  ўзаро боғлиқлигини мувозанатлашган математик тенглик кўринишдаги, инвесторлар ҳамда менежмент манфаатларига қаратилган моделлар ишлаб чиқилган;
суғурта компанияларининг бухгалтерия баланс кўрсаткичлари асосида молиявий хавфсизлик ва рақобатбардошлилик индикаторларини ҳисоблаб топиш услублари ишлаб чиқилган ва уларнинг меъёрий миқдорлари аниқланган;
суғурта компанияларининг инвесторлари ва менежменти манфаатлари нуқтаи назаридан функциялар кўринишидаги Лагранж интерполяция формуласи асосида янги комплекс ретропрогноз таҳлил методи ҳамда унинг назарий-методологик базиси ишлаб чиқилган;
функциялар кўринишидаги Лагранж интерполяция формуласини қўллашга асосланган янги комплекс прогноз методи таклиф этилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Суғурта компаниялари бухгалтерия баланс кўрсаткичларининг комплекс таҳлилини такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
суғурта компаниялари молиявий ҳолатини баҳолашга оид бухгалтерия балансининг математик моделлари ҳамда уларнинг назарий-методологик базисига оид таклифлари “Ўзагросуғурта” акциядорлик жамияти ва “Алском” акциядорлик жамияти томонидан бухгалтерия ҳисоби ва ҳисоботи департаменти, ички аудит бўлими, молия департаментлари фаолиятини самарали ташкил этишда фойдаланилган (“Ўзагросуғурта” акциядорлик жамиятининг 2019 йил 17 майдаги 18-12/2927-сон  ва “Алском” акциядорлик жамиятининг 2019 йил 15 майдаги  13-786-сон маълумотномалари). Ушбу таклифлар инвесторлар, менежерлар ва бошқа ахборотдан фойдаланувчилар томонидан мақбул қарорлар қабул қилиш имкониятларини оширишга хизмат қилган;
суғурта компанияларининг бухгалтерия баланси кўрсаткичлари асосида ишлаб чиқилган молиявий хавфсизлик ва рақобатбардошлилик индикаторларини ҳисоблаб топиш методикалари ҳамда уларнинг меъёрий миқдорларини аниқлаш бўйича таклифлари “Ўзагросуғурта” акциядорлик жамияти ва “Алском” акциядорлик жамияти томонидан бухгалтерия ҳисоби ва ҳисоботи департаменти, ички аудит бўлими, акциялар билан корпоратив муносабатлар ва инвестиция департаментларининг ички иш юритиш ҳужжатларини ишлаб чиқишда фойдаланилган (“Ўзагросуғурта” акциядорлик жамиятининг 2019 йил 17 майдаги 18-12/2927-сон  ва “Алском” акциядорлик жамиятининг 2019 йил 15 майдаги  13-786-сон маълумотномалари). Натижа эса суғурта компаниялари бухгалтерия баланси кўрсаткичлари асосида аниқланган молиявий ҳолат кўрсаткичларини молиявий хавфсизлик ва рақобатбардошлилик индикаторлари меъёрларига мос келиш ҳолатини кўрсатиб берган;
функциялар кўринишидаги Лагранж интерполяция формуласи асосида янги комплекс ретропрогноз таҳлил методи бўйича таклифи “Ўзагросуғурта” акциядорлик жамияти ва “Алском” акциядорлик жамиятида самарали бошқарув қарорларини қабул қилишда фойдаланилган (“Ўзагросуғурта” акциядорлик жамиятининг 2019 йил 17 майдаги 18-12/2927-сон  ва “Алском” акциядорлик жамиятининг 2019 йил 15 майдаги  13-786-сон маълумотномалари). Ушбу метод асосида суғурта компаниясининг молиявий ҳолати бўйича фойдаланилмаган ёки фойдаланилган имкониятлар топилган ва улар миқдор жиҳатдан аниқланган;
функциялар кўринишидаги Лагранж интерполяция формуласини қўллашга асосланган янги комплекс прогноз методи унинг назарий-методологик базиси бўйича таклифи “Ўзагросуғурта” акциядорлик жамияти ва “Алском” акциядорлик жамиятининг истиқболли бизнес режаларини ишлаб чиқишда фойдаланилган (“Ўзагросуғурта” акциядорлик жамиятининг 2019 йил 17 майдаги 18-12/2927-сон  ва “Алском” акциядорлик жамиятининг 2019 йил 15 майдаги  13-786-сон маълумотномалари). Мазкур метод суғурта компаниялари бухгалтерия баланси кўрсаткичлари асосида келгуси даврда эришилиши мумкин бўлган бухгалтерия баланси кўрсаткичларини аниқланиш имкониятини берган;
бухгалтерия баланси кўрсаткичлари асосида молиявий хавфсизлик ва рақобатбардошлилик индикаторларининг меъёрий миқдорларини ҳисобга олган ҳолда комплекс ретропрогноз таҳлил ва комплекс прогноз қилишни амалга оширадиган компьютер дастурлари “Ўзагросуғурта” акциядорлик жамияти ва “Алском” акциядорлик жамияти томонидан бухгалтерия ҳисоби ва ҳисоботи департаменти, ички аудит бўлими, акциялар билан корпоратив муносабатлар ва инвестиция департаменти, ахборот технологиялари ва комуникацияларини ривожлантириш департаментларининг иш юритиш амалиётида фойдаланилган (“Ўзагросуғурта” акциядорлик жамиятининг 2019 йил 17 майдаги 18-12/2927-сон  ва “Алском” акциядорлик жамиятининг 2019 йил 15 майдаги  13-786-сон маълумотномалари). Ишлаб чиқилган электрон дастурлар суғурта компаниялари фаолиятида бухгалтерия баланси кўрсаткичларини комплекс таҳлили ва баҳолашни тез, тўғри ва аниқ амалга оширади.