Sayt test rejimida ishlamoqda

Махкамов Қодиржон Одилжоновичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи:) «Ўзбекистонда ўқувчилар тарихий онгининг янгиланиши ва ривожланиши (социологик таҳлил)», 22.00.03–Ижтимоий онг ва ижтимоий жараёнлар социологияси (социология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2017.3.PhD/Sots14.
Илмий раҳбар: Умаров Абсалом Адилович, социология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Миллий университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами:  Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Давлат бошқаруви академияси, Dsc.29.12.2018.S.23.04.
Расмий оппонентлар: Матибаев Тасполат Балтабаевич, социология фанлари доктори; Мавланов Ўктам Махмасабирович, тарих фанлари доктори.
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат иқтисодиёт университети.
Диссертация йўналиши: назарий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: ўқувчилар тарихий онгининг шаклланиш ва ривожланиш жараёнларини ўрганиш, уларда тарихий онг янгиланишининг социал омилларини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
тарихий онгни 4 босқичли ўлчашнинг социологик усули (Р.Арон)ни қўллаган ҳолда, қуйи (ўрта таълимгача), ўрта (таълимдан ташқари), юқори (умумтаълим) ва олий (умумтаълимдан кейинги) даражаларининг тизим ясовчи элементлар сифатидаги ўзаро тақозавийлиги асосланган;
ўзгарган замон ва давр руҳи таъсирида шаклланувчи янги тарихий онг ўқувчи ёшларда ўзликни англаш, миллий ғурур, ватанпарварлик туйғуларининг юксалишига олиб келиши исботланган;
ижтимоий-маънавий ҳаёт динамикасида кузатилаётан ижобий ўзгаришлар (миллий қаҳрамонлар номларининг тикланиши, улар ҳақида санъат асарлари яратишга доир ташаббуслар, ҳудудлардаги қадамжолар ва тарихий шахслар маънавий меросини тиклашга қаратилган фаолият)нинг ўқувчиларда янгича тарихий онг шаклланишига ижобий таъсири далилланган;
ўқувчилар тарихий онгини юксалтиришда ҳамда геосиёсий, ғоявий-мафкуравий таҳдидларга қарши иммунитетни шакллантириб боришда маҳаллий тарихни факультатив машғулотлар шаклида ўқитиш усули орқали уларда ватанпарварлик ва ўз ҳудудига садоқат туйғуларини самарали ривожлантириш имконияти асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Ўзбекистонда ўқувчилар тарихий онгининг янгиланиши ва ривожланиши бўйича олинган илмий натижалар асосида:
ўзгарган замон ва давр руҳи таъсирида шаклланувчи янги тарихий онгнинг ўқувчи ёшларда ўзликни англаш, миллий ғурур, ватанпарварлик туйғуларининг юксалишига олиб келиши билан боғлиқ илмий таклифлардан Ўзбекистондаги умумтаълим мактабларининг 10–11-синфлари ва ўрта махсус, касб-ҳунар  таълими муассасалари учун мўлжалланган «Маънавият асослари» дарслигининг «Инсон маънавияти ва миллий ўзликни англаш», «Глобаллашув шароитида миллий маънавиятга қарши таҳдидлар» каби мавзуларларидаги 2–14-параграфларини илмий маълумотлар билан бойитиш ҳамда такомиллаштиришда фойдаланилган (Республика таълим марказининг 2018 йил 29 майдаги 01/11-01/05-857-сон маълумотномаси). Бу умумтаълим мактабларининг 10–11-синфлари ва ўрта махсус, касб-ҳунар  таълими муассасаларида ўтиладиган «Маънавият асослари» дарси орқали ўқувчи-ёшларда ватанпарварлик, миллий ғурур, ор-номус, ўзликни англаш туйғулари юксалишига, уларда бугунги глобал маънавий таҳдидларга қарши маънавий иммунитетни шакллантиришга xизмат қилган;
ижтимоий-маънавий ҳаёт динамикасида кузатилаётан ижобий ўзгаришларнинг ўқувчиларда янгича тарихий онгни ривожлантирувчилик хусусиятларига доир таклифларидан Ўзбекистондаги умумтаълим мактабларининг 10–11-синфлари ва ўрта махсус, касб-ҳунар  таълими муассасалари учун мўлжалланган «Маънавият асослари» дарслигининг «Инсон маънавияти ва миллий ўзликни англаш», «Маънавий мероснинг инсон маънавиятига таъсири» каби мавзуларларидаги  2-,6-параграфларини илмий маълумотлар билан бойитиш ҳамда такомиллаштиришда фойдаланилган (Республика таълим марказининг 2018 йил 29 майдаги 01/11-01/05-857-сон маълумотномаси). Бу ўқувчиларда миллий қаҳрамонлардан ибрат олиш, ҳудудлардаги қадамжолардан ғурурланиш ва тарихий шахслар маънавий мероси каби элементлари ва унинг инсон маънавиятига таъсир кўрсатиш механизмларидан фойдаланиш орқали тарихий онгни ривожлантиришга хизмат қилган;
Р.Арон (тарихий онгни 4 босқичли ўлчаш усули) ҳамда Т.Парсонс (тизимли таҳлил) назарияларини қўллаган ҳолда ўқувчиларда тарихий онгни ривожлантиришга доир таклиф ва тавсияларидан Республика маънавият ва маърифат марказининг «Миллий тарбия ва ёшлар дунёқарашини шакллантириш» мавзусидаги И-2016-1-33 рақамли давлат грантини амалга оширишда фойдаланилган (Республика маънавият ва маърифат марказининг 2018 йил 1 августдаги 01/07-899-18-сон маълумотномаси). Бу ёшларда тарихий хотира, тарихий онгни ривожлантиришга комплекс ёндашиш (мактабгача таълим, ўрта таълим, таълимдан ташқари ва ўрта таълимдан кейинги даражаларни уйғунлаштириш орқали) орқали самарадорликка эришиш имконини берган;
ўқувчиларда геосиёсий, ғоявий-мафкуравий таҳдидларга қарши иммунитетни шакллантириб боришда маҳаллий тарихни факультатив машғулотлар шаклида ўқитиш усули орқали уларда ватанпарварлик ва ўз ҳудудига садоқат туйғуларини самарали ривожлантириш борасида илгари сурилган таклиф ва тавсиялардан Республика маънавият ва маърифат марказининг «Миллий тарбия ва ёшлар дунёқарашини шакллантириш» мавзусидаги И-2016-1-33 рақамли давлат грантини амалга оширишда фойдаланилган (Республика Маънавият ва маърифат марказининг 2018 йил 1 августдаги 01/07-899-18-сон маълумотномаси). Бу ўқувчиларда дунёда юз бераётган мураккаб геосиёсий жараёнларнинг мазмун-моҳиятини ҳар томонлама англаб етишга, соғлом дунёқарашни шакллантиришга,  миллий тарбия анъаналарини асраб-авайлашга хизмат қилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish