Ғаффарова Гулчеҳра Ғуламжановнанинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Мураккаб тизимларда ахборот генерациясининг фалсафий-методологик асослари”, 09.00.01–Онтология, гносеология ва мантиқ (фалсафа фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2017.1.DSc/Fal4.
Илмий маслаҳатчи: Абдуллаева Маҳбуба Нуруллаевна, фалсафа фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Миллий университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Ўзбекистон Миллий университети, DSc.27.06.2017.Ғ.01.05.
Расмий оппонентлар: Раматов Жуманиёз Султонович, фалсафа фанлари доктори, профессор; Бердимуратова Алима Карлибаевна, фалсафа фанлари доктори, профессор; Иззетова Эмине Мустафаевна, фалсафа фанлари доктори.
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат иқтисодиёт университети.
Диссертация йўналиши: назарий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: мураккаб тизимларда ахборот генерациясининг фалсафий моҳияти ва унинг ўзига хослигини илмий асослашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Ҳаракатлар стратегиясини мураккаб тизим сифатида таҳлили асосида ахборотлаштириш ва рақамлаштириш (ахборотни яратиш, қайта ишлаш, сақлаш, алмашиш ва узатиш технологиялари) жараёнларининг ахборотлашган жамиятни шаклланишидаги муҳим босқич эканлиги асосланган;
ахборотнинг эпистемологик, онтологик, тизимли хусусиятлари атрибутив, функционал, коммуникатив ёндашувларда намоён бўлишининг конструктив асослари очиб берилган;
жамият ҳаётида инсон капиталининг аҳамияти ортиб боришида ахборот генерацияси (ишлаб чиқариш, кўпайиш) муҳим омил эканлиги илмий асосланган;
мураккаб тизим тушунчасининг фалсафий асослари холизм, тизим элементларининг кўплиги ва хилма-хиллиги, очиқ тизим, эмержентлик, тескари алоқа орқали намоён бўлиши аниқланган;
мураккаб тизимларда ахборот ва коммуникация алоқадорлиги (ахборот-хабар-тушуниш), жамият, таълим, ахборотлаштириш жараёнларида ахборотнинг конструктив аҳамияти тизимли ёндашув орқали илмий асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Мураккаб тизимларда ахборот генерациясининг фалсафий-методологик асосларининг таҳлили бўйича олинган натижалар асосида:
Ҳаракатлар стратегиясини мураккаб тизим сифатида таҳлили асосида ахборотлаштириш ва рақамлаштириш жараёнларининг ахборотлашган жамиятни шаклланишидаги муҳим босқич эканлигига оид илмий-назарий хулосалардан ЎзЛДПнинг 2017 йил «Халқ билан мулоқот ва инсон манфаатлари йили» ҳамда 2018 йил юртимизда «Фаол тадбиркорлик, инновацион ғоялар ва технологияларни қўллаб қувватлаш йили» деб эълон қилинганига оид дастурларни ишлаб чиқишда, шунингдек «Аёллар инновацион ривожланиш тарафдори» каби лойиҳалар доирасида ўтказилиб келинаётган тадбирларда ҳамда аҳолининг маънавий маданиятини янада юксалтиришга қаратилган тарғибот ва амалиётда фойдаланилган (Ўзбекистон Либерал Демократик Партиясиининг 2018 йил                7 декабрдаги 01-27-1213-сон маълумотномаси). Илмий натижаларнинг амалиётга жорий этилиши давлат ва халқ ўртасидаги алоқа улар орасидаги муносабатни ўзгартиришини, яъни халқ давлат идораларига эмас, давлат идоралари халқимизга хизмат қилиши зарурлигини ёритиш имконини берган ва амалий тадбирларнинг юқори савияда ўтказилишига асос бўлиб хизмат қилган.
ахборотнинг эпистемологик, онтологик, тизимли хусусиятлари атрибутив, функционал, коммуникатив ёндашувларда намоён бўлишининг конструктив асослари, ахборотлашган жамият, ахборотлаштириш жараёнига оид илмий-назарий хулосалари «Фалсафа: энциклопедик луғати»да (Тошкент: Ўзбекистон Миллий энциклопедияси, 2010. –Б.31-35. ISBN 978-9943-07-115-5) ўз аксини топган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2018 йил 30 июлдаги 89-03-2739-сон маълумотномаси). Илгари сурилган илмий хулосалар ёшларнинг билиш жараёнидаги муаммоларни ўрганишда назарий билимларини такомиллаштиришга ҳамда воқелик ҳақидаги тасаввурларининг ўзгаришига хизмат қилган;
жамият ҳаётида инсон капиталининг аҳамиятини ортиб боришида ахборот генерацияси (ишлаб чиқариш, кўпайиш) муҳим омил эканлиги ҳамда ахборотларни идрок этиш, ёшларга ахборот технологияларидан унумли фойдаланиш бўйича тренинглар ўтказишга оид ишлаб чиқилган хулоса ва тавсияларидан A5-037 рақамли «АКТ йўналишидаги касб-ҳунар коллежлари учун масофавий таълимнинг электрон тизимини ишлаб чиқиш» амалий лойиҳасида фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2018 йил 14 майдаги 89-03-1861-сон маълумотномаси). Ушбу таклифларнинг амалиётга жорий этилиши мамлакатимиз ёшларида ахборот технологияларининг инсон организми ва тафаккурига таъсири ҳамда ёшларнинг илмий салоҳиятини шакллантиришга қаратилган тарғибот-ташвиқот ишларининг натижадорлигига ижобий таъсир кўрсатган;
мураккаб тизим тушунчасининг фалсафий асослари холизм, тизим элементларининг кўплиги ва хилма хиллиги, очиқ тизим, эмержентлик, тескари алоқа орқали намоён бўлиши ҳамда мураккаб тизимларда ахборот генерацияси масалаларини тадқиқ этиш натижасида ёшларда когнитив ва креатив тафаккурни ривожлантиришга оид илмий-назарий хулосаларидан А-1-06 рақамли «Ёшларни интеллектуал салоҳиятини шакллантиришда маънавий-маърифий тарғибот механизмларини такомиллаштириш» амалий лойиҳасида фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2018 йил 21 апрелдаги 89-03-1537-сон маълумотномаси). Берилган илмий хулосаларнинг амалиётга жорий этилиши мамлакатимиз ёшларининг интеллектуал ва илмий салоҳиятини шакллантиришга қаратилган тарғибот-ташвиқот ишларига ижобий таъсир кўрсатган;
мураккаб тизимларда ахборот ва коммуникация алоқадорлиги (ахборот-хабар-тушуниш), жамият, таълим, ахборотлаштириш жараёнларида ахборотнинг конструктив аҳамияти бўйича таклиф ва хулосаларидан А1-071 рақамли «Мураккаб таҳликали замоннинг маънавий таҳдидларига қарши мафкуравий кураш воситалари комплексини ишлаб чиқиш ва жорий қилиш» мавзусидаги лойиҳа доирасида нашр этилган «Дунёнинг мафкуравий манзараси” номли хрестоматиянинг «Ахборот воситалари орқали амалга оширилаётган мафкуравий тазйиқлар» мавзусини тайёрлашда фойдаланилган (Республика маънавият ва маърифат марказининг 2018 йил 24 августдаги 01/012-938-сон маълумотномаси). Мазкур илмий хулосаларнинг амалиётга тадбиқ этилиши ахборот воситалари орқали амалга оширилаётган мафкуравий тазйиқларнинг олдини олишга ҳамда ижтимоий тармоқлар, интернет сайтлар, мобиль мессенжерлар воситасида мамлакатимизда амалга оширилаётган ижтимоий-иқтисодий ислоҳотларни аҳоли, айниқса ёшлар, хориждаги ватандошларимиз ўртасида кенг тушунтириш ишларига қаратилган онлайн сўровномалар, муҳокамалар ва мулоқот майдонларини ташкил қилиш каби вазифалар ижросини таъминлашга хизмат қилган.