Sayt test rejimida ishlamoqda

Туракулов Жахонгир Улугбековичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Кальций ацетатининг айрим амидли, никотин ва бензой кислотали координацион бирикмаларининг синтези, тузилиши ва қўлланилиши», 02.00.01–Ноорганик кимё (кимё фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2017.2.PhD/K31.
Илмий раҳбар: Азизов Тохир Азизович, кимё фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Умумий ва ноорганик кимё институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Ўзбекистон Миллий университети, DSc.27.06.2017.К.01.03.
Расмий оппонентлар: Умаров Бақо Бафоевич, кимё фанлари доктори, профессор; Кадирова Зухра Чингизовна, кимё фанлари доктори.
Етакчи ташкилот: Тошкент фармацевтика институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: кальций ацетатининг айрим амидли, никотин ва бензой кислоталари билан янги координацион бирикмаларини синтез қилиш, уларнинг таркиби, тузилиши ҳамда хоссаларини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор кальций ацетатининг 54 та янги айрим амидли, никотин ва бензой кислотали аралаш лигандли координацион бирикмалари синтез қилинган;
рентгенфазовий таҳлил ва ИҚ-спектроскопия усуллари ёрдамида синтез қилинган бирикмаларнинг индивидуаллиги, лигандлар ва ацетат анионининг марказий ионга нисбатан координацияланиши аниқланган;
синтез қилинган бирикмаларнинг термик хоссалари аниқланган ва термолизнинг оралиқ маҳсулотлари идентификацияланган;
квант-кимёвий усуллар ёрдамида синтез қилинган бирикмаларнинг энергетик параметрлари, атомларда зарядлар тақсимланиши, геометрияси ва реакцион қобилияти аниқланган;
ғўза ўсимлигини ўсишини тезлаштирувчи ва пахта ҳосилдорлигини оширувчи янги самарали стимуляторлар яратилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Кальций ацетатининг бир турли ва аралаш лигандли координацион бирикмалари синтези, тузилиши бўйича олинган илмий натижалар асосида:
СаАКТК стимуляторининг биологик фаоллиги Самарқанд селекция, уруғчилик ва пахта етиштириш агротехнологияси илмий-текшириш институти майдонларида амалиётга жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 9 январдаги 02-023-7-сон маълумотномаси). Натижада СаАКТК стимулятори билан ишлов берилганда, чигитнинг униб чиқиш муддатини 5–7 кунга, пахтанинг очилиш муддатини 7–10 кунга қисқартириш ва ҳосилдорликни 10–15% га ошириш имконини берган;
янги синтез қилинган стимуляторнинг биологик фаоллиги Самарқанд селекция, уруғчилик ва пахта етиштириш агротехнологияси илмий-текшириш институти майдонларида амалиётга жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 9 январдаги 02-023-7-сон маълумотномаси). Натижада СаАКТК стимулятори билан ишлов берилганда, сувнинг транспирация жараёнини 15–20% га камайтириш имконини берган;
синтез қилинган комплекс бирикмалардан ФА-Ф7-010 рақамли «Наноструктурали фожазит типидаги цеолитлар панжараси юзасида ион-молекуляр кластерларни энергетикаси, тузилиши ва жойлашиши» мавзусидаги фундаментал лойиҳасида комплекс бирикмаларнинг фаол биологик хусусиятлари наноструктурали фожазит типидаги цеолитлар панжараси юзасида ион-молекуляр кластерларни энергетикаси, тузилиши ва жойлашиши аниқлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академиясининг 2018 йил 30 ноябрдаги 4/1255-3139-сон маълумотномаси). Натижада тиокарбамидли комплекс бирикмалар боғлар узунлиги ва атомлардаги зарядларнинг тақсимланишини ҳисоблаш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish