Нурматов Ёдгормирза Хатаммирзаевичнинг
докторлик диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри: «Болаларда уретра клапанини жарроҳлик даволаш ва ташхисини оптималлаштириш», 14.00.35 – болалар хирургияси (тиббиёт фанлари).
Талабгорнинг илмий ва илмий-педагогик фаолият олиб боришга лаёқати бўйича тест синовидан ўтгани ҳақида маълумот: /Гувоҳнома рақами: LA 0000147/.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: 30.09.2014/Б2014.5.Tib523
Илмий маслаҳатчи: Бекназаров Жуманазар Бекназарович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент врачлар малакасини ошириш институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент педиатрия тиббиёт институти, 16.07.2013.Tib.18.01.
Расмий оппонентлар: Гельд Вадим Георгиевич, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Эргашев Насриддин Шамсиддинович, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Ахмедов Юсуф Махмудович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Россия Федерацияси тиббиёт фанлари академияси «Болалар саломатлиги илмий маркази» федерал давлат бюджет илмий муассасаси, Болалар хирургияси илмий текшириш институти (Москва).
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади. Болаларда уретра клапанини ташхислаш ва жарроҳлик усулини оптималлаштириш асосида даволаш самарадорлигини ошириш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
Болаларда уретра клапани бўлган ҳолларда комплекс уродинамик текширув натижалари ҳамда қуйи сийдик йўллари фаолияти бузилишини аниқловчи катталарга мўлжалланган халқаро (IPSS) сўровномасининг болаларга мослаштирилган вариантига асосан илк бор қуйи сийдик йўлларининг функционал фаолияти баҳоланган ва болаларда уретра клапанини ташхислашда қиёсий ёндашув ишлаб чиқилган;
илк бор уретра клапанини ташхислашда қуйи пешоб йўллари уродинамикасида обструктив ва нообструктив бузилишлари фарқ қилиниб, шу ўзгаришлар ҳамда қовуқ девори қалинлиги, детрузор мускул таранглиги, уретра соф кесими, қолдиқ сийдик ҳажми, сийиш акти тезлиги, қовуқ ички босими, уретра ичи қаршилиги каби сифатий кўрсаткичлар билан биргаликда даволаш натижалари ва буйрак фаолияти қандай бўлишини белгиловчи асосий мезон бўла олиши асосланган;
уретра клапани билан анъанавий жарроҳлик усулида даволангандан сўнг қониқарсиз натижаларни намоён этган беморларда қуйи сийдик йўллари функциясида кузатилган салбий натижалар, хусусий конструкцияга асосланган металл вальвулотом ёрдамида патогенетик асосланган ретроград везикоэндопункцион вальвулотомияни (РВЭПВ) қўллашга асос бўлган;
болаларнинг ёши нечада бўлишига қарамасдан бажариш имконини берувчи РВЭПВ амалиётидан кейинги эрта ва кечки даврлардаги уродинамик кўрсаткичларнинг ижобий ўзгариши, обструкцияни бартараф этувчи бошқа усулларга нисбатан, уретра ички юзасидан клапанни бутунлай бартараф этгани туфайли уретра шиллиқ қавати анатомик бутунлиги тўлалигича тикланиши далилланган;
инфравезикал обструкциянинг қандай даражада намоён этишига ва юқори сийдик йўлларидаги функционал ўзгаришларга таяниб, уретра клапанининг асоратли шаклларини хирургик муолажага тайёрлаш ҳамда оператив даволашдан сўнгги эрта ва кечки натижаларини прогнозлаш ишлаб чиқилган ва асосланган;
уродинамик текширувларга асосланган амалиётга татбиқ қилинган ташхисот дастурига мувофиқ, уретра клапанининг турли клиник кечишига қиёсий ёндашилгани туфайли хасталик намоён бўлгунига қадар сийдик йўллари функциясида салбий ўзгаришлар бўлган болалар гуруҳи ҳамда эрта оператив давони ўтказишга муҳтож беморлар гуруҳи аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Болаларда уретра клапанини эрта аниқлаш ва жарроҳлик усулларида даволаш бўйича олинган натижалар соғлиқни сақлаш амалиёти, жумладан, Фарғона вилояти урология маркази ва Андижон вилояти болалар кўп тармоқли тиббиёт марказларида татбиқ этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2014 йил 16 декабрдаги №8 Н-д/28-сон маълумоти). Илмий натижаларнинг жорий қилиниши уретра клапани билан хасталанган беморларни диагностик баҳолаш усулларини 28 фоизга оптималлаштириш ва беморларнинг стационарда ётиш муддатларини 25 фоизга қисқартириш имконини берган.
