Sayt test rejimida ishlamoqda

Хуррамов Улуғбек Холмаматовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Такрорий экиш муддатида пекин карамининг серҳосил навларини танлаш ва етиштириш технологиясининг асосий элементларини ишлаб чиқиш», 06.01.06–Сабзавотчилик (қишлоқ хўжалиги фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2018.2.PhD/Qx282.
Илмий раҳбар: Асатов Шуҳрат Исматович, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, профессор
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат аграр университети, DSc.27.06.2017.Qx.13.01.
Расмий оппонентлар: Арамов Музаффар Ҳошимович, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, профессор; Муртазаев Қобилжон Абдуқодирович, қишлоқ хўжалиги фанлари номзоди.
Етакчи ташкилот: Сабзавот, полиз экинлари ва картошкачилик илмий-тадқиқот институти.
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: республиканинг марказий иқлим шароитида такрорий экиш муддатларида пекин карамининг серҳосил нав ва дурагайларини танлаш, энг қулай экиш муддатлари ва мақбул озиқланиш майдонини ҳамда кўчат қалинлигини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор республиканинг марказий иқлим шароитида такрорий муддатларда пекин карамининг 10 та нав ва дурагайларининг морфо-биологик ҳамда хўжалик белгилари аниқланган;
пекин карамини такрорий экиш муддатларида етиштиришда ўсимликларни ўсиш ва ривожланиш босқичлари юқори бўлган ҳаво ҳароратлар ва нисбий намлиги кам бўлган шароитларда ўтиши аниқланган;
синалган дурагайлари ўсиши, ривожланиши ва ҳосилдорлиги бўйича навлардан устунлиги исботланган;
пекин карамини такрорий муддатларда экишнинг энг оптимал муддатлари аниқланган;
такрорий муддатларда ўсимликларнинг озиқланиш майдони ва кўчат қалинлиги билан ҳосилдорлик ўртасидаги корреляция боғлиқлиги аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Такрорий экиш муддатларида пекин карамининг етиштириш технологиясининг асосий элементларини ишлаб чиқиш бўйича олинган илмий тадқиқот натижалари асосида:
сабзавотчиликка ихтисослашган фермер хўжаликлари учун «Такрорий экин сифатида пекин карамини етиштириш бўйича тавсияномаси» тасдиқланган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 22 январдаги 01/032-39-сон маълумотномаси). Натижада ушбу тавсиянома сабзавотчиликка ихтисослашган фермер хўжаликларида пекин карамини етиштиришда амалий қўлланма сифатида хизмат қилган;
танлаб олинган пекин карамининг серҳосил Бокал нави ва Seo Jin F1, Jang Won F1, Monoko F1, дурагайлари Тошкент вилояти Қибрай тумани «Зафаробод агро продукт»,  «Хуршид Наима агро», «Қибрай Салар Файз» сабзавотчиликка ихтисослашган фермер хўжаликларда жами 2,15 гектар ва Андижон вилояти Марҳамат тумани «Сифат агро сервис» МЧЖда, «Мирож» фермер хўжаликларида жами 0,32 гектар ҳамда Самарқанд вилояти Ургут тумани «Каримов Раҳмон диёри» фермер хўжалигида 0,14 гектар майдонларда жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 22 январдаги 01/032-39-сон маълумотномаси). Натижада ҳар бир фермер хўжалиги пекин карамидан гектаридан Seo Jin F1, Jang Won F1, Monoko F1, дурагайларидан ва Бокал навидан 54,2–94,0 тонна ҳосил олинган, қўшимча ҳосилдорлик ўртача 0,2–10,3 тоннани ташкил этиб, рентабеллик  8 фоизга юқори бўлганлиги аниқланган;
пекин карамининг ишлаб чиқилган энг қулай экиш муддатлари Тошкент вилояти Қибрай тумани «Хуршид Наима агро», «Қибрай Салар Файз» сабзавотчиликка ихтисослашган фермер хўжаликларида жами 1,8 гектар ва Андижон вилояти Марҳамат туманида “Сифат агро сервис» МЧЖда ва «Мирож» фермер хўжаликларида жами 0,26 гектар ҳамда Самарқанд вилояти Ургут тумани «Каримов Раҳмон диёри» сабзавотчиликка ихтисослашган фермер хўжалигида жами 0,13 гектар майдонларда жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 22 январдаги 01/032-39-сон маълумотномаси). Натижада ҳар бир фермер хўжалиги пекин карамини энг қулай экиш 20 август, 1 сентябрь муддатларида эса ўртача ҳосилдорлик 31,6 т/га олинди, қўшимча ҳосилдорлик ўртача 0,3–7,4 т/га, рентабеллик эса 11 фоизга юқори бўлишига эришилган;
пекин карамининг энг мақбул экиш оралиги 70×40 см, 70×45 см ва озиқланиш майдони бўйича ишланма Тошкент вилоятининг Қибрай тумани «Зафаробод агро продукт», «Темир қадам Носиров Абдирайм» сабзавотчиликка ихтисослашган фермер хўжаликларида жами 1,35 гектар, ва Андижон вилоятининг Мархамат туманида «Сифат агро сервис» МЧЖда ва  «Мирож» сабзавотчиликка ихтисослашган фермер хўжаликларида жами 0,33 гектар ҳамда  Самарқанд вилояти Ургут тумани «Каримов Раҳмон диёри» сабзавотчиликка ихтисослашган фермер хўжалигида 0,22 гектар майдонларда жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 22 январдаги 01/032-39-сон маълумотномаси). Натижада ҳар бир фермер хўжалиги пекин карамини такрорий муддатда энг қулай экиш схемалар (70×40 см, 70×45 см) жорий қилинганда гектаридан 28,4–37,3 тонна ҳосил олинган, қўшимча ҳосилдорлик ўртача 1,9–8,1 тоннани ташкил этган ва рентабеллик 13 фоизга юқори бўлишига эришилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish