Жўраев Зиёвуддин Муҳитдиновичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Мовардийнинг “ал-Аҳком ас-султониййа” асари – мусулмон Шарқи давлат бошқаруви тарихига оид муҳим манба (XI аср)”, 24.00.01–Ислом тарихи ва манбашунослиги (тарих фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2018.1PhD/Tar70.
Илмий раҳбар: Мунавваров Зоҳидилло Иномходжаевич, сиёсий фанлар доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Миллий   университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон халқаро ислом академияси, DSc 26.04.2018.Isl/Tar.57.01.
Расмий оппонентлар: Саидов Акмал Холматович, юридик фанлар доктори, профессор, академик; Аминов Хамидулла Абдирахимович, тарих фанлари номзоди, катта илмий ходим
Етакчи ташкилот: Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади. Мовардийнинг “ал-Аҳком ас-султониййа ва-л-валоёт ад-диниййа” асарининг ислом тарихи ва манбашунослигида тутган ўрнини ёритишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Мовардийнинг “Аҳл ас-сунна ва-л-жамоа” мазҳаблари пешвоси ҳамда “Байт ал-ҳикма” раиси сифатидаги фаолияти Хуросон, Мовароуннаҳр, Миср каби ўлкаларга ижобий таъсир кўрсатган. Жумладан, унинг саъй-ҳаракатлари билан зикр этилган ўлкаларда “Байт ал-ҳикма”нинг бўлимларига асос солингани уларда илм-фан тараққиётига қўшимча туртки бергани исботланган;
олимнинг илмий меросида бугунги мусулмон давлатлари бошқарувига дахлдор сиёсий-ҳуқуқий, ижтимоий-иқтисодий, диний-маърифий ва маънавий-ахлоқий муаммолар бўйича ишончли жавоблар мавжудлиги исботланган;
“ал-Аҳком ас-султониййа” асарида баён этилган давлат бошқарувига оид таълимотнинг моҳиятини халифаликдан, яъни соф шаръий бошқарувдан дунёвий мазмундаги султонлик бошқарувига ўтиш афзаллиги очиб берилган;
“ал-Аҳком ас-султониййа” асаридан радикал кучларнинг исломда гўёки дин ва давлатнинг ажралмас экани ҳақидаги бугунги иддаоларга қарши ғоявий курашда фойдаланиш мумкинлиги асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:
“Ал-Аҳком ас-султониййа” асаридаги XI асрга оид мусулмон Шарқи давлат бошқаруви ҳақидаги маълумотларни тадқиқ этиш юзасидан олинган хулоса ва таклифлар асосида:
асарнинг Алишер Навоий номидаги Ўзбекистон Миллий кутубхонаси “Қўлёзмалар, нодир ва алоҳида қимматга эга нашрлар хизмати фонди”да сақланаётган қўлёзмасини ЮНЕСКОнинг “Жаҳон хотираси дастури” (UNESCO “Memory of the World manuscripts”)га киритиш тавсия этилган, ундан кутубхонанинг “Шарқ давлатларида илм-фан ва санъат ривожи тарихи” ҳамда “Ўзбекистоннинг маънавий бойлиги” каби мавзуларга бағишланган музей экспозицияларини шакллантиришда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Президенти администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлигининг 2019 йил 17 июлдаги 11-2475-сон ва Ўзбекистон Миллий кутубхонасининг 2017 йил 14 февралдаги 03-22/153-сон маълумотномалари). Илмий натижалар тадқиқотчиларга асарнинг бугунгача етиб келган қўлёзмалари ҳақидаги умумлаштирилган маълумотлар ҳамда унинг асл матнидан бевосита фойдаланиш учун имконият яратган;
 “Замонавий давлат иш юритиш назарияси ва амалиёти, бошқарувни меъёрий ҳужжатлар билан таъминлаш” ўқув қўлланмасининг 1, 12 ва 13-мавзуларида диссертациядаги бошқарувнинг меъёрий ҳужжатлар билан таъминлаш, иш юритиш назарияси ва амалиётига оид қисмлар ўз аксини топган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2010 йил 21 октябрдаги 396-сон маълумотномаси). Қўлланилган натижалар ёшларнинг ўрта аср мусулмон Шарқи давлатчилиги тарихига оид билимларини ошириш ва мустаҳкамлашга хизмат қилган;
“Ал-Аҳком ас-султониййа”ида баён этилган мусулмон Шарқи давлатчилиги ва Ислом ҳуқуқи бўйича маълумотлардан чиқарилган хулосалар “2017-2021 йилларда Ўзбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йўналиши бўйича Ҳаракатлар стратегияси” замиридаги давлат органларининг халққа хизмат қилиши, яъни уни том маънодаги халқ давлатига айлантириш ҳақидаги ғояларни мусулмон Шарқи давлатчилиги тажрибаси таҳлилидан чиқарилган илмий асосланган хулосалар билан қўллаб-қувватлашга қаратилган (Инсон ҳуқуқлари бўйича Ўзбекистон Республикаси Миллий марказининг 2017 йил 6 июлдаги 01/506-сон маълумотномаси). Мазкур илмий натижалар миллий давлатчилик асосларини ривожлантириш билан боғлиқ назарий ва амалий изланишлар жараёнида бирламчи манбаларга бўлган эътиборни кучайтирган;
Ўзбекистоннинг жаҳон тарихидаги ўзига хос ўрни ҳамда ислом цивилизацияси контекстидаги юксак мақоми ҳақидаги илмий хулосалар ва амалий таклифлардан уюшмаган ёшларни ватанпарвар, меҳнатсевар ва юксак маънавиятли фуқаролар қилиб тарбиялашда фойдаланилган (Ўзбекистон ёшлар иттифоқи Марказий Кенгашининг 2018 йил 22 ноябрдаги 04-13/6075-сон маълумотнома). Натижада ёш авлоднинг тарихимиз илмий-манбавий асослари ҳақидаги билимлари кенгайган ҳамда янги маълумотлар билан бойиган;
Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси “Mahalla” телерадиоканалининг “Теран илдизлар” кўрсатуви сценарийсини яратишда диссертацияда баён этилган мусулмон Шарқи давлат бошқаруви тарихига оид хулоса ва амалий таклифлардан фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпаниясининг 2018 йил 6 декабрдаги 01-18-1223-сон маълумотномаси). Натижада кўрсатув мавзуси илмий асосланган ва миллий давлатчилик тарихи илдизларининг қадимийлиги ҳақидаги билимлар амалий мисоллар билан мустаҳкамланган.