Sayt test rejimida ishlamoqda

Қучқаров Акмалжон Ахмадалиевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Энергетик мақсадларда фойдаланишга мўлжалланган қуёш нурланишини чизиқли мужассамловчи кўзгули тизимларнинг оптик-геометрик параметрларини асослаш ва ишлаб чиқиш», 05.05.06–Қайта тикланадиган энергия турлари асосидаги энергия қурилмалари (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2017.3.PhD/Т415.
Илмий раҳбар: Абдурахманов Абдужаббор, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Материалшунослик институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассасалар номи, ИК рақами: Физика-техника институти, DSc.30.05.2018.FM/T.34.01.
Расмий оппонентлар: Аббасов Ёрқин Содиқович, техника фанлари доктори, доцент; Авезов Раббанақул Рахманович,техника фанлари доктори, профессор.
 Етакчи ташкилот: Тошкент давлат техника университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: энергетик мақсадларда фойдаланишга мўлжалланган параболоцилиндрик ва чизиқли френел кўзгули мужассамловчи тизимларнинг оптик-геометрик параметрларини асослаш ва уларни ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ясси френел кўзгулари асосидаги модулли таркибли чизиқли мужассамловчи тизимларни оптик, геометрик ва энергетик параметрлари ушбу параметрлар ва нур қабул қилгич ҳамда алоҳида фацеталарнинг ўлчамлари орасидаги ўзаро боғлиқлигини ифодалаб берувчи математик модел орқали асосланган;
таркибли кўзгули мужассамловчи тизимларнинг нур қабул қилгич ва элемент-фацеталар юзаси оптимал ўлчамларининг уларни тайёрлаш аниқлиги ва апертура бурчагига мос келган ҳолда аниқлашнинг такомиллаштирилган услуби ишлаб чиқилган;
параболоцилиндрик ва чизиқли френел кўзгули мужассамловчи тизим-лар фокал доғининг оптик-геометрик ва оптик-энергетик параметрларини ҳамда апертура бурчагининг оптимал қийматини аниқлаш имконини берадиган аналитик ифода олинган;
тайёрланиш жиҳатдан соддалиги билан ажралиб турувчи 10мХ10м ўлчамли ясси френел ва 1,7мХ6м ўлчамли параболоцилиндрик таркибли кўзгули-мужассамловчи тизимларни тажрибавий модуллари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Ишлаб чиқилган усул ҳамда энергетик ва технологик мақсадли чизиқли кўзгули мужассамловчи тизимли қурилмалар асосида:
15 кВт қувватли дизель генератори ва 10мХ10м ўлчамли чизиқли френел кўзгули мужассамловчи тизим асосидаги комплекс қурилма «Катта Қуёш Сандони» ноёб объектида марказий электр таъминотига автоматик қайта улаш тизими орқали 62 та гелиостатларни узлуксиз электр таъминоти билан таъминлашда қўлланилган (Ўзбекистон Фанлар академиясининг 2019 йил 20 июндаги 2/1255-1745-сон маълумотномаси). Комплекс қурилмани қўллаш орқали электр энергияси сарфини 20%га тежаш ва гелиостатларнинг марказий электр таъминотидаги тасодифий узилишларига боғлиқ бўлмаган холда узлуксиз ишлаш имконини берган;
параболоцилиндрик ва френел кўзгули мужассамловчи тизимларнинг оптик-геометрик ва оптик-энергетик параметрларини ҳисоблаш усули Германиянинг аэрокосмик изланишлар маркази, Дрезден техника университети ва Материалшунослик институти ҳамкорлигидаги  ФТК-16/2015 рақамли «Ўзбекистон мисолида умумлашган қуёш-иссиқлик электрстанцияларини ҳисоблаш ва моделлаштириш» ҳалқаро лойиҳасида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фан ва технологиялар агентлигининг 2017 йил 30 декабрдаги ФТА-02-02/1408 сонли маълумотномаси). Илмий натижани қўлланиши республика шароитида параболоцилиндрик қуёш иссиқлик электрстанцияларини моделлаштириш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish