Бахрамов Асланбай Мирзахмадовичнинг
диссертация ҳимоясисиз селекция ютуғи (ихтиро патенти) асосида фалсафа доктори (PhD) илмий даражасини бериш бўйича эълон матни

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Турлараро ўзаро дурагайлаш асосида комплекс қимматли хўжалик белгиларига эга бўлган ғўза навларини яратиш», 06.01.05–Селекция ва уруғчилик (қишлоқ хўжалиги фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2019.1.PhD/Qx368.
Илмий тадқиқот иши бажарилган муассаса номи: Пахта селекцияси, уруғчилиги ва етиштириш агротехнологиялари илмий-тадқиқот институти.
Илмий раҳбар: Ахмедов Джамалхон Ходжаханович, биология фанлари доктори, профессор.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат аграр университети, DSc.27.06.2017.Qx.13.01.
Ўзбекистон Республикаси Интеллектуал мулк агентлигининг ихтирога патенти олинган: ғўзанинг «Наврўз» нави (NAP 00150).  
Ўзбекистон Республикаси Интеллектуал мулк агентлигининг 2019 йил 26 мартдаги 01-11/645-сон хулосаси.
II. Тадқиқотнинг мақсади: турлараро дурагайлаш асосида республиканинг турли экстремал шароитларига бардошли, тезпишар, серҳосил, тола сифати V-типга мансуб, касаллик ва зараркунандаларга чидамли ғўза навларини яратишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор республиканинг ноқулай тупроқ-иқлим шароитларига бардошли бўлган ғўза генофондидан олинган хорижий ва маҳаллий намуна ҳамда навлари баҳоланган;
ғўзада турлараро чатиштириш асосида биологик ва селекцион кўчатзорларда қимматли хўжалик белгиларнинг ирсийланиши ва ўзгарувчанлиги аниқланган;
турлараро дурагайларда морфо-хўжалик белгиларнинг ўзаро боғлиқлигини таҳлил қилиш асосида тезпишарлик, ҳосилдорлик, битта кўсакдаги пахта вазни, тола чиқими, тола сифати ва бошқа белгиларнинг ижобий мажмуига эга бўлган янги селекцион нав ва тизмалари яратилган;
турлараро ўзаро дурагайлаш асосида комплекс қимматли хўжалик белгиларига эга бўлган ғўзанинг янги «Наврўз» нави яратилган;
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Турлараро ўзаро дурагайлаш асосида комплекс қимматли хўжалик белгиларига эга бўлган ғўза навларини яратиш бўйича олиб борилган тадқиқот натижалари асосида:
дурагайлардан ажратиб олинган оила ва тизмалар асосида турли стресс омилларга бардошли, ўсув даври 115-120 кун, тола чиқими 37,0-38,0%, битта кўсакдаги пахта вазни 5,5-6,0 грамм ва толасининг узунлиги 33,4-33,7 мм га тенг бўлган ғўзанинг «Наврўз» нави яратилган ҳамда Ўзбекистон Республикаси Интеллектуал мулк агентлигининг селекция ютуғига патенти (NAP 00150)  олинган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 10 июндаги 02/020-557-сон маълумотномаси). Натижада ушбу ғўза навидан экиб келинаётган бошқа андоза навларга нисбатан юқори ва сифатли пахта ҳосили олиш имкони яратилган;
ғўзада турлараро чатиштириш асосида яратилган ўрта толали «Наврўз» нави 2011 йилдан Тошкент вилояти учун истиқболли ғўза навлари қаторига киритилган ва қишлоқ хўжалиги экинларини экиш тавсия этилган давлат реестрига киритилган (Қишлоқ хўжалиги экинлари навларини синаш марказининг 2019 йил 7 июндаги Т-6-4-292-сон маълумотномаси). Бунинг натижасида ушбу навдан андоза Наманган-77 навига нисбатан гектаридан ўртача 4,3 центнер ва С-6524 навига нисбатан 6,6 центнергача қўшимча пахта ҳосили олишга эришилган;
қимматли хўжалик белгиларига эга бўлган ғўзанинг «Наврўз» нави 2011-2018 йиллар давомида Тошкент вилояти Оққўрғон ва Бўка туманлари пахтачилик фермер хўжаликларида жами 5894 гектар майдонга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 10 июндаги 02/020-557-сон маълумотномаси). Натижада пахтачилик фермер хўжаликларида ўрта толали ғўзанинг «Наврўз» навидан гектаридан ўртача 39,5 центнергача пахта ҳосили олишга эришилган ва иқтисодий самарадорлик 314,5 млн. сўмни ташкил этган.