Ёдгоров Шарофиддин Исматуллаевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Муҳандис-геологик шароит хусусиятларини ҳисобга олган ҳолда Бухоро шаҳар ҳудудининг сейсмик рискини баҳолаш», 04.00.04–Гидрогеология ва муҳандислик геологияси (геология-минералогия фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.4.PhD/GM11.
Илмий раҳбар: Исмаилов Вахитхан Алиханович, геология-минералогия фанлари доктори, катта илмий ходим.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Сейсмология институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: «Минерал ресурслар институти» ДК, Геология ва геофизика институти, Гидрогеология ва инженерлик геологияси институти, Сейсмология институти, Ўзбекистон Миллий университети, Тошкент давлат техника университети, DSc.27.06.2017.GM.40.01.
Расмий оппонентлар: Юсупов Шухрат Сакиджанович, геология-минералогия фанлари доктори; Закиров Мираббас Мирсаатович, геология-минералогия фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: «Ўзбекгидрогеология» ДУК.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: урбанлашган ҳудудларда муҳандис-геологик шароит хусусиятларини ҳисобга олган ҳолда сейсмик рискни миқдорий баҳолаш усулини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
урбанлашган ҳудудларда сейсмик рискни юзага келтирувчи омилларни миқдорий баҳолаш мезонлари ишлаб чиқилган;
Бухоро шаҳри ҳудудида тарқалган грунтларнинг муҳандис-геологик ва сейсмик хусусиятларини тоифалаш орқали сейсмик жадаллик орттирмаси 0 ва 1 баллиги аниқланган;
муҳандис-геологик шароит хусусиятларини ҳисобга олган ҳолда, сейсмик хавфни детерминистик ва эҳтимоллик ёндашув асосида максимал тезланиш қийматлари баҳоланган;
илк бор Бухоро шаҳри ҳудудида турли конструктив турда қурилган биноларнинг сейсмик заифлик функцияларини қўллаш асосида максимал сейсмик таъсирларда шикастланиш даражаси баҳоланган;
илк бор Бухоро шаҳри ҳудуди учун турли даврларда содир бўлиш эҳтимоллиги бўлган зилзилаларнинг максимал сейсмик тебранишларда юзага келиши мумкин бўлган талафотлар иқтисодий кўрсаткичларда баҳоланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Бухоро шаҳри ҳудудида сейсмик рискни баҳолаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
муҳандис-геологик шароит хусусиятларни ҳисобга олган ҳолда сейсмик хавф эҳтимоли турли даврларда содир бўлиши мумкин бўлган зилзилаларнинг сейсмик таъсирини макросейсмик баллар ва максимал тезланишларда баҳолаш харитаси Фавқулодда вазиятлар вазирлигида амалиётга жорий этилган (Фавқулодда вазиятлар вазирлигининг 2019 йил 10 декабрдаги 2/4/24-3260-сон маълумотномаси). Натижада Бухоро шаҳри ҳудуди хавфсизлигини таъминлашда устувор йўналишларни белгилаш имконини берган;
шаҳар ҳудудидаги турли конструкцияли биноларнинг сейсмик заифлик функцияси ва турли даражадаги сейсмик таъсирларда шикастланиш жадвали Фавқулодда вазиятлар вазирлигида амалиётга жорий этилган (Фавқулодда вазиятлар вазирлигининг 2019 йил 10 декабрдаги 2/4/24-3260-сон маълумотномаси). Натижада Бухоро шаҳри ҳудудидаги бино ва иншоотларнинг сейсмик заифлик паспортини тузишга оид такомиллаштирилган маълумотлар базасини яратиш имконини берган;
урбанлашган ҳудудларнинг сейсмик рискини баҳолаш услубияти ва Бухоро шаҳрини сейсмик рискини турли даврларда содир бўлиш эҳтимоли бўлган зилзилаларнинг максимал сейсмик таъсирдаги баҳоланган схематик харитаси Фавқулодда вазиятлар вазирлигида амалиётга жорий этилган (Фавқулодда вазиятлар вазирлигининг 2019 йил 10 декабрдаги 2/4/24-3260-сон маълумотномаси). Натижада содир бўлиши мумкин бўлган кучли зилзилаларда қутқарув ишларини самарали режалаштириш имконини берган.