Ниёзматова Нилуфар Аълохановнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Суст шаклланган жараёнларни баҳолаш учун интеллектуал гибрид усул ва алгоритмлар», 05.01.03–Информатиканинг назарий асослари (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2017.3.PhD/T351.
Илмий раҳбар: Мухамедиева Дилноз Тулкуновна, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент ахборот технологиялари университети ҳузуридаги Ахборот-коммуникация технологиялари илмий-инновацион маркази.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент ахборот технологиялари университети, DSc.27.06.2017.Т.07.01 рақамли илмий кенгаш асосидаги бир марталик илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Кобулов Анвар Василович, техника фанлари доктори, профессор; Раджабов Собиржон Сатторович, техника фанлари номзоди, катта илмий ходим.
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат техника университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: суст шаклланган жараёнларни баҳолаш учун интеллектуал гибрид усул ва алгоритмлар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
норавшан тўпламлар ва табиий ҳисоблаш усулларини қўллаган ҳолда суст шаклланган жараёнларни баҳоловчи интеллектуал гибрид усул ва алгоритм ишлаб чиқилган;
глобал оптималлаштириш масаласини ечишнинг зарралар галаси усули зарралар тезлиги ва ҳолатини янгилаш орқали такомиллаштирилган;
глобал оптималлаштириш масаласини ечишнинг иммун алгоритми ёрдамида норавшан моделни ўқитиш ёндошуви таклиф этилган;
суст шаклланган жараёнларни баҳолашда оптималлаштириш масаласини ечишнинг ишончлилик фазосини созлашни ҳисобга олган ҳолда норавшан маданий алгоритми такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқoт натижаларининг жорий қилиниши.
Суст шаклланган жараёнларни баҳолаш учун интеллектуал гибрид усул ва алгоритмлари асосида яратилган дастурий таъминот асосида:
датчиклардан олинган маълумотлар базасини яратиш, сақлаш, қайта ишлаш, дастлабки ишлов бериш имконини берувчи интеллектуал гибрид алгоритмлари асосида яратилган дастурий мажмуа Ўзбекистон Республикаси ички ишлар вазирлиги Наманган вилояти ички ишлар бошқармаси йўл ҳаракати хавфсизлиги бошқармасига жорий қилинган (Ахборот технологиялари ва коммуникацияларни ривожлантириш вазирлигининг 2019 йил 18 октябрдаги 33-8/7395-сон маълумотномаси). Илмий тадқиқот натижасида транспорт оқимларини баҳолаш ва тирбандликларни аниқлашга сарфланадиган вақтни 10% га қисқартириш имконини берган;
чорраҳалардан ўтувчи транспорт воситалари сони ҳақидаги маълумотлар асосида ишловчи дастур Қорақалпоғистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги Амударё туман йўл ҳаракати хавфсизлиги бошқармасига жорий қилинган (Ахборот технологиялари ва коммуникацияларни ривожлантириш вазирлигининг 2019 йил 18 октябрдаги 33-8/7395-сон маълумотномаси). Илмий тадқиқот натижасида светофорнинг оптимал ишлаш режимини аниқлаш орқали чорраҳалардаги тирбандликни бартараф этиш ва мониторинг қилиш жараёнига сарфланадиган вақтни 10% га қисқартириш имконини берган;
дастлабки ахборотлар тўлиқ бўлмаган ҳолатда жараёнларни баҳолаш алгоритмлари «Зарафшон» магистрал тизими бошқармасига жорий қилинган (Ахборот технологиялари ва коммуникацияларни ривожлантириш вазирлигининг 2019 йил 18 октябрдаги 33-8/7395-сон маълумотномаси). Илмий тадқиқот натижасида қарор қабул қилиш самарадорлигини 25% га ошириш имконини берган;
интеллектуал гибрид усул, алгоритмлар асосида яратилган дастур Ўзбекистон Республикаси Хусусийлаштирилган корхоналарга кўмаклашиш ва рақобатни ривожлантириш Давлат Қўмитаси Тошкент вилояти бошқармаси томонидан зарар билан ишлаётган корхоналарни иқтисодий барқарорлиги мониторингини ўтказиш учун жорий қилинган (Ахборот технологиялари ва коммуникацияларни ривожлантириш вазирлигининг 2019 йил 18 октябрдаги 33-8/7395-сон маълумотномаси). Илмий тадқиқот натижасида зарар билан ишлаётган корхоналарни иқтисодий барқарорлиги мониторингини ўтказиш йил якуни бўйича аввалги йилга нисбатан уларнинг миқдорини Тошкент вилоятида 15% га камайишига, шунингдек республикада иқтисодий ночор бўлган корхоналарни 20% га камайиш имконини берган.