Sayt test rejimida ishlamoqda

Бобаев Насимжон Маликовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Остеопороз билан бирга келган остеартритнинг клиник-генетик хусусиятлари», 14.00.16–Нормал ва патологик физиология ва 14.00.05–Ички касалликлар (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйҳатга олинган рақам: В2018.1.PhD/Tib491.
Илмий раҳбарлар: Каримов Хамид Якубович; Ризамухамедова Машҳура Закировна.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент тиббиёт академияси.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент тиббиёт академияси ҳузуридаги DSc.27.06.2017.Tib.30.03 рақамли илмий кенгаш асосидаги бир марталик илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Азимова Севара Баходировна, тиббиёт фанлари доктори; Агзамова Гулнора Суннатовна, тиббиёт фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Тошкент педиатрия тибббиёт институти.
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: остеопороз билан биргаликда келган остеоартроз келиб чиқиш хавфини башоратлашда ген-детерминантларнинг ўрнини баҳолашни такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
остеоартрозли беморларда CALCR генининг rs1801197, COL1A1 генининг rs1107946 ва VDR генининг rs 2228570 полиморф локусларининг аллел ва генотипик вариантлари учраш даражаси, генларнинг остеоартрозли беморларда суяк тўқимаси алмашинуви бошқарилиши бузилишида иштирок этадиган функционал салбий генотипик вариантлари асосланган;
CALCR генининг rs1801197 ва VDR генининг rs 2228570 полиморфизмлари генотипик вариантларининг аҳамиятга эга бўлмаган мустақил ассоциацияси асосланган;
CALCR генининг rs1801197 полиморфизми С/Т ва Т/Т генотиплари ҳамда VDR генининг rs2228570 полиморфизми t/t генотипи остеоартроз билан остеопороз қўшилиб келган беморларда, салбий генларни ташувчанлиги бўлган остеоартрозли беморларда остеопороз ривожланиши хавфи мос равишда 2,3 (χ2=7.9; p=0.02) ва 2,5 (χ2=1,6; Р=0,2) баробардан ортиқчалиги исботланган;
COL1A1 гени rs1107946 полиморфизмининг остеоартрозга наслий мойилликда остеоартроз ва кейинчалик остеопороз ривожланишидаги ўрни, патология ривожланиши хавфига генетик мойиллик шаклланишида G/Т ва T/T генотипик вариантларининг иштироки исботланган;
остеоартроз остеопороз билан биргаликда келиши ривожланиши хавфи жиҳатидан кўрсатилган генлар ташувчанлигининг нисбатан кучсиз салбий самараси (OR=1,3; χ2=0.9; p=0,3) касаллик G/G генотипининг протекторлик ўрни исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Остеопороз билан бирга келган остеоартритнинг клиник–генетик хусусиятлари бўйича олинган илмий натижалар:
«Остеоартрознинг остеопороз билан бирга келгандаги клиник-генетик хусусиятлари башоратлашни ва дифференциал ташхислаш усуллари» услубий тавсияномаси тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2019 йил 19 ноябрдаги 8н-д/278-сон маълумотномаси). Мазкур услубий тавсиянома остеоартрознинг остеопороз билан бирга келгандаги клиник-генетик хусусиятлари башоратлашни ва дифференциал ташхислаш орқали касалликни олдини олишнинг патогенетик механизмлари ишлаб чиқиш имконини берган;
остеопороз билан бирга келган остеоартритнинг клиник–генетик хусусиятлари бўйича олинган илмий натижалар соғлиқни сақлаш амалиётига, жумладан, Наманган шахар кўп тармоқли шаҳар шифохонаси, Наманган вилоят кўп тармоқли тиббиёт марказларнинг клиник амалиётига татбиқ этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2019 йил 12 декабрдаги 8н-з/228-сон маълумотномаси). Олинган илмий натижаларнинг амалиётга жорий қилиниши COL1A1, VDR, CALCR генларининг остеопороз билан бирга келган остеоартритнинг полиморфизмларининг ассоциатив алоқаларини баҳолаш остеоартритнинг молекуляр механизмларини баҳолашда COL1A1, VDR, CALCR генларининг полиморфизмлари орқали касалликнинг молекуляр механизмларини ассолаш орқали касалликни самарали даволаш тизимини асослаш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish