Назаров Асрор Алланазаровичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Талабаларни умумкасбий фанлар негизида инновацион муҳандислик касбий фаолиятга тайёрлаш методикасини такомиллаштириш (Технологик машиналар ва жиҳозлар таълим йўналиши мисолида)”, 13.00.05–Касб-ҳунар таълими назарияси ва методикаси (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2018.3.PhD/Ped689.
Илмий раҳбар: Шодиев Ризамат Давронович, педагогика фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Қарши муҳандислик-иқтисодиёт институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Педагогик инновациялар, касб-ҳунар таълими бошқарув ҳамда педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш институти, DSc.27.06.2017.Ped.48.01.
Расмий оппонентлар: Ҳамидов Жалил Абдурасулович, педагогика фанлари доктори, доцент; Қўйсинов Одил Алмурадович, педагогика фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Бухоро давлат университети.
Диссертация йўналиши: амалий ва назарий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: олий таълим муассасалари талабаларига умумкасбий фанлардан таълим бериш жараёнида инновацион муҳандислик касбий фаолиятга тайёрлаш методикасини такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
олий таълим муассасаларида бўлажак муҳандисларнинг инновацион касбий компетенциялари (лидерлик, технологик, касбий камолот) ва муҳандислик парадигмалари (темпаинтеллектуал ўзгариш ва экстримал мослашувчанлик)ни интегратив ёндашув асосида трансформациялаш орқали умумкасбий фанларини ўзлаштириш имкониятлари (тежамкорлик ва ихчамлилик) кенгайтирилган;
ноаниқ шарт-шароитлар ва ахборотлар тақчиллиги муҳитида бўлажак муҳандисларнинг инновацион касбий фаолиятига тайёргарлик қобилиятлари (ностандарт фикрлаш, конструктив лойиҳалаш ва яратувчанлик)ни ривожлантириш мазмуни мултипредметлилик ва яхлитлик тамойиллари асосида такомиллаштирилган;
муҳандислик услубиятлари (агрегирация, декомпозиция) асосида умумкасбий фанларини ўқитишда интерфаол таълим методларини (“technical design”, “visual thinking”, “inсident”) қўллаш ва дастурий таълим воситаларидан фойдаланиш орқали инновацион муҳандислик касбий фаолиятга тайёрлаш методикаси такомиллаштирилган;
талабаларнинг инновацион муҳандислик касбий фаолиятга тайёргарлигини адекват мезонлар (мотивацион, когнитив, инновацион фаолиятли) асосида комплекс баҳолаш юзасидан репродуктив, продуктив, қисман изланувчанлик ва креативлик каби даражаларини шакллантиришнинг ўқув-услубий таъминоти такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Талабаларни умумкасбий фанлар негизида инновацион муҳандислик касбий фаолиятга тайёрлаш методикасини такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
“Технологик машиналар ва жиҳозлар” таълим йўналиши талабаларини инновацион муҳандислик касбий фаолиятга тайёрлашда касбий компетенциялар ва замонавий муҳандислик парадигмаларини интегратив ёндашув асосида ўқув жараёнига трансформациялаш бўйича таклифлардан AIF-2/19 рақамли “Ўзбекистонда замонавий ахборот-коммуникация технологиялари асосида олий таълим тизимида масофавий таълимни ташкил этиш модели ва технологиясини ишлаб чиқиш” (2019-2020 йй.) мавзусидаги грант лойиҳасини бажаришда фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 15 апрелдаги 89-03-1330-сон ҳамда 2020 йил 20 январдаги 89-04-212-сон маълумотномалари). Ушбу таклиф ва тавсиялар талабаларда инновацион муҳандислик касбий фаолиятга бўлган қобилиятларини ривожлантиришга хизмат қилган;
олий таълим муассасаларида бўлажак муҳандис талабаларни муҳандислик услубиятлари ва таълим методларининг интеграцияси асосида ўқитиш ҳамда “Машина жиҳозларининг тебранувчи тизимлари учун резонанс ҳодисасини ўрганиш” мавзусидаги методик таъминоти ишлаб чиқиш орқали тингловчиларни касбий фаолияти такомиллаштирилган ва ушбу қўлланма амалиётга тадбиқ этилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 15 апрелдаги 89-03-1330-сон ҳамда 2020 йил 20 январдаги 89-04-212-сон маълумотномалари). Мазкур услубий таъминот талабаларни инновацион муҳандислик касбий фаолиятга тайёрлаш методикасини такомиллаштиришга хизмат қилган;
талабаларни инновацион муҳандислик касбий фаолиятга тайёрлаш моделини мултипредметлилик, темпаинтеллектуал ўзгаришлар асосида ишлаб чиқилган, касбий фаолиятга тайёргарлигининг шаклланганлик даражаларини комплекс баҳолаш мезонлари “Инновацион муҳандислик касбий фаолиятга тайёрлаш асослари” номли махсус фан мазмунига сингдирилган ва амалиётда жорий этилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 15 апрелдаги 89-03-1330-сон ҳамда 2020 йил 20 январдаги 89-04-212-сон маълумотномалари). Мазкур таклифлар бўлажак муҳандисларнинг инновацион касбий фаолиятга тайёргарлигининг шаклланганлик даражаларини баҳолаш имконини берган.