Рахматова Фотима Ғаниевнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Иқтидорли ўқувчилар билан ишлаш технологиясини такомиллаштириш», 13.00.01–Педагогика назарияси. Педагогик таълимотлар тарихи (педагогика фанлари).    
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2018.3.PhD/Ped563.
Илмий раҳбар: Эгамбердиева Нодира Мелибаевна, педагогика фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса: Самарқанд давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Самарқанд давлат университети, PhD.03/30.01.2020.Ped.02.06.
Расмий оппонентлар: Шодиев Нарзиқул, педагогика фанлари доктори, профессор; Рахимов Бахтиёр Худойбердиевич, педагогика фанлари доктори.
Етакчи ташкилот: Навоий давлат педагогика институти.
Диссертация йўналиши: амалий ва назарий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: иқтидорли ўқувчилар билан ишлаш технологиясининг мазмуни ва ташкилий-педагогик асосларини такомиллаштиришдан  иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
иқтидорли ўқувчиларнинг ижтимоийлашуви босқичлари (бошланғич, индивидуаллашув, интеграцион, фаолият) анаънавий, институционал, шахслараро, рефлексив механизмлар учун ўз-ўзини мотивацион рағбатлантириш, эмоционал-иродавий ривожлантириш ва назорат қилиш кўрсаткичларини киритиш асосида аниқлаштирилган;
иқтидорли ўқувчилар билан ишлашнинг ижтимоий-педагогик тузилмаси иқтидорлиликни ташхислаш ёндашувларини (шахсга йўналтирилган, динамик, прогностик) ва воситаларини (баҳолаш, кузатиш, таҳлил қилиш, ҳимоялаш, жалб этиш) қўллаш асосида такомиллаштирилган;
5–9-синф иқтидорли ўқувчилари билан ишлашнинг интегратив-ривожлантирувчи технологияси ўқувчиларда аутопсихологик компетентлиликни ривожлантириш, толерант хулқ-атвор, ўз фаолиятини мустақил бошқаришга йўналтирилган ўқув жараёни компонентларини (мотивацион, мазмунга доир, фаолиятга доир, аксиологик) киритиш асосида такомиллаштирилган;
ижтимоий-педагогик фаолият методлари (“Танаффуссиз эстафета”, “Мустақил мавзуда мунозара яратиш”, кундалик, овоз бериш ва баҳолаш) мотив туркумларини (ижтимоий эҳтиёжли, бошқарилувчи, акс эттирувчи, умумий, биоқувватли, иерархик) ажратишга устуворлик бериш асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Иқтидорли ўқувчилар билан ишлаш технологиясини такомиллаштириш  бўйича олинган илмий натижалар асосида:
иқтидорли ўқувчиларнинг ижтимоийлашуви босқичлари, анаънавий, институционал, шахслараро, рефлексив механизмлар учун ўз-ўзини мотивацион рағбатлантириш, эмоционал-иродавий ривожлантириш ва назорат қилиш кўрсаткичларига оид  хулосалардан Халқ таълими вазирлигининг 2013 йил 8 ноябрдаги “Умумтаълим муассасалари ўқувчиларининг умумтаълим фанлари бўйича билимлар беллашувини ташкил этиш ҳамда ҳудудий халқ таълими бошқарув идоралари ва таълим муассасаларининг рейтингини аниқлаш тўғрисида”ги 360-сон буйруғи билан тасдиқланган низомни ишлаб чиқишда фойдаланилган (Республика таълим марказининг 2019 йил 23 октябрдаги 01/11-01/14-2319-сон маълумотномаси). Натижада ўқувчиларда билимли бўлиш ва иқтидорни ривожлантиришнинг ташкилий-педагогик механизмлари такомиллаштирилган ҳамда умумий ўрта таълим муассасаларининг рейтингини аниқлашда иқтидорли ўқувчилар билан ишлаш тизимини баҳолаш имконияти кенгайтирилган;
иқтидорли ўқувчилар билан ишлашнинг ижтимоий-педагогик тузилмасини такомиллаштириш, иқтидорлиликни ташхислаш ёндашувлари ва воситаларини қўллаш, иқтидорли ўқувчиларни ривожлантиришнинг диагностик аппарати ва методикалари мажмуини такомиллаштириш асосида ишлаб чиқилган таклиф ва тавсиялардан Вазирлар Маҳкамасининг 2014 йил 30 декабрдаги 371-сон қарори билан тасдиқланган “Таълим бўйича глобал ҳамкорлик” гранти — беғараз техник кўмагидан фойдаланган ҳолда “Мактабгача ва умумий ўрта таълимни такомиллаштириш” лойиҳасининг 2-компонентини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Республика таълим марказининг 2019 йил 23 октябрдаги 01/11-01/14-2319-сон маълумотномаси). Натижада фанлар чуқурлаштириб ўқитиладиган умумий ўрта таълим муассасаларида иқтидорли ўқувчилар билан ишлашда давлат ва нодавлат ташкилотлар ҳамкорлигини йўлга қўйиш ва халқаро таълим грантларидаги иштирокини таъминлаш имконини берган;
5–9-синф иқтидорли ўқувчилари билан ишлашнинг интегратив-ривожлантирувчи технологиясини такомиллаштириш, ўқувчиларда аутопсихологик компетентлиликни ривожлантириш, толерант хулқ-атвор, ўз фаолиятини мустақил бошқаришга йўналтирилган ўқув жараёни компонентларини киритиш, ижтимоий-педагогик фаолият методлари, мотив туркумларига оид таклифлардан Ф3-2016-0914183252 рақамли “Талабалар маънавиятини диагностика қилиш механизмларини такомиллаштириш” (2016-2019 й.) мавзусидаги фундаментал лойиҳани амалга оширишда фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус вазирлигининг 2019 йил 17 июлдаги 89-03-2794-сон маълумотномаси). Мазкур лойиҳа талабаларнинг илмий салоҳиятини юксалтириш, маънавий онгини бойитиш технологияси мазмуни мотивацион, фаолиятга доир ва аксиологик компонентлар, ижтимоий ва оилавий ҳаётга тайёрлаш, миллий ва умуминсоний қадриятларни шакллантириш, мутолаа маданиятини оширишга хизмат қилган.