Шамсиева Маҳфузахон Хўжа қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Ўзбекистонда хотин-қизларни ижтимоий ҳимоя қилишда давлат ва нодавлат нотижорат ташкилотларнинг ўрни (1991–2010 йй)», 07.00.01–Ўзбекистон тарихи (тарих фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2019.3.PhD/Tar38.
Илмий раҳбар: Муртазаева Раҳбар Ҳамидовна, тарих фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Миллий университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон Миллий университети, DSc.03/30.12.2019.Тар.01.04.
Расмий оппонентлар: Эргашева Юлдуз Алимовна, тарих фанлари доктори, профессор; Султонова Эътибор Сиддиқовна, сиёсий фанлар доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Ўзбекистон Республикасида хотин-қизларни ижтимоий ҳимоя қилиш сиёсатининг моҳияти ва бу борада давлат ва нодавлат нотижорат ташкилотлар ҳамкорлик фаолиятларини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Ўзбекистонда ҳуқуқий жиҳатдан хотин-қизлар жамоат ташкилотлари ташкил топиши ва ривожланишига кўра тўрт босқичга бўлиниб, ушбу тарихий босқичлар давомида “учинчи сектор”ни шаклланиши ва ривожланиши учун барча ташкилий-ҳуқуқий ва моддий-техник шароитлар яратилгани очиб берилган;
оналик ва болаликка ғамхўрликни кучайтириш, аёллар саломатлигини мустаҳкамлаш борасидаги “Соғлом она-соғлом бола” умуммиллий давлат дастурини амалга оширилиши натижасида ижобий ўзгаришлар амалга оширилган бўлса-да, аёлларда экстрагенитал, гинекологик ва онкологик касалликлар кўрсаткичи ҳамда турли патологик касалликлар туфайли ногирон сифатида рўйхатга олинган аёллар сони кўпайиб бораётганлиги, шу боисдан хотин-қизларнинг ижтимоий кўмакка муҳтож қисмига амалий ёрдам кўрсатишда ҳудудий нодавлат нотижорат ташкилотларининг ролини кучайтириш зарурлиги асослаб берилган;
бозор иқтисодиётининг талаб ва таклифлари асосида хотин-қизларнинг касбий малакасини ошириш ва қайта тайёрлашда “Тадбиркор аёл” уюшмаси “Меҳримиз сизга” аёлларни қўллаб-қувватлаш маркази (Андижон вилояти) каби нодавлат нотижорат ташкилотлари мисолида хотин-қизларга бизнес юритиш асосларини ўргатиш, касб-ҳунар эгаллашига кўмак бериш учун давлат ижтимоий буюртмаси асосида мақсадли лойиҳаларни амалга оширишдаги ҳамкорликнинг аҳамияти аниқланган;
одам савдоси ва зўравонликка учраган хотин-қизларга тиббий, психологик, ҳуқуқий ёрдам кўрсатиш соҳасида ҳудудлардаги “Меҳримиз сизга” (Андижон), “Сабр” (Самарқанд), “Ойдин нур” (Бухоро), “Истиқболли авлод” (Тошкент) каби хотин-қизлар ташкилотлари ўрганилиб, улар муаммоларни бартараф этиш йўлида фақат ижрочилик вазифасини бажараётгани ҳамда вақтинча иш билан банд бўлган ва қишлоқ хўжалиги соҳасида меҳнат қилаётган аёлларни қўллаб-қувватлаш масалалари эътибордан четда қолаётганлиги ёритиб берилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Ўзбекистонда хотин-қизларни ижтимоий ҳимоя қилишга оид ишлаб чиқилган илмий хулосалар ва таклифлар асосида:
хотин-қизларга оид долзарб муаммолар-одам савдоси қурбонига айланиб қолиш, аёллар ўртасида жиноятчиликни кўпайиши ва унинг олдини олиш, қишлоқ аёллари бандлигини таъминлашга оид диссертация материалларидан Ўзбекистон Республикаси Нодавлат нотижорат ташкилотлари миллий ассосиациясининг аёллар ва ёшлар йўналишига оид лойиҳаларда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Нодавлат нотижорат ташкилотлари миллий ассосиациясининг 2018 йил 29 январдаги 04-06/21-01-сон маълумотномаси). Диссертация юзасидан билдирилган илмий хулоса ва таклифлар хотин-қизларни ижтимоий ҳимоя қилиш тизимидаги фаолиятларини янада такомиллаштиришга хизмат қилган;
ижтимоий шерикчиликка маҳаллий даражада ёндашиш, халқ депутатлари вилоят кенгашлари ҳузурида ташкил этилган жамоат комиссиялари жамоат фондини молиявий жиҳатдан қўллаб-қувватлаш, нодавлат нотижорат ташкилотларнинг ижтимоий-иқтисодий, маънавий соҳаларни ривожлантиришга қаратилган лойиҳаларини ҳомийлик, маҳаллий бюджет, халқаро ҳамкорлик ҳисобидан молиялаштириш, моддий ёрдам кўрсатаётган юридик ва жисмоний шахсларга солиқлар ва бошқа мажбурий тўловларни тўлаш бўйича қонун доирасида имтиёзлар бериш каби таклифларидан Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси ҳузуридаги Нодавлат нотижорат ташкилотларини ва фуқаролик жамиятининг бошқа институтларини қўллаб-қувватлаш жамоат фонди ахборот таҳлил материалларини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси ҳузуридаги Нодавлат нотижорат ташкилотларини ва фуқаролик жамиятининг бошқа институтларини қўллаб-қувватлаш Жамоат фондининг 2019 йил 25 июндаги ОХ-07-сон маълумотномаси). Мазкур диссертация натижалари амалиётда маҳаллий бошқарув органлари ва нодавлат нотижорат ташкилотлари ўртасида ижтимоий шерикчилик механизмини такомиллаштиришга хизмат килган.