Siddiqov Zayniddin Xoldorovichning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “Oliy matematikani o‘qitishda matematik modellashtirish orqali talabalarning o‘quv ko‘nikmalarini shakllantirish metodikasi”, 13.00.02–Ta’lim va tarbiya nazariyasi va metodikasi (matematika) (pedagogika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2018.4.PhD.Ped120.
Ilmiy rahbar: Tojiev Mamarajab, pedagogika fanlari doktori, dotsent.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Farg‘ona davlat universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasalar nomi, IK raqami: O‘zbekiston Milliy universiteti, Toshkent kimyo-texnologiya instituti, Toshkent davlat pedagogika universiteti,  DSc.28.12.2017.Ped 01.09.
Rasmiy opponentlar: Djalilov Axtam Abduraxmonovich, fizika-matematika fanlari doktori, professor;  Barakaev Murot,  pedagogika fanlari nomzodi, dotsent.
Yetakchi tashkilot:  Buxoro davlat universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: amaliy va nazariy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi: oliy matematikani o‘qitishda talabalarning matematik modellashtirish bo‘yicha o‘quv ko‘nikmalarini rivojlantirish metodikasini takomillashtirishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
masalalarni matematik modellarini tuzishda qo‘yiladigan talab va mezonlar mazmunini belgilash asosida masalani matematik modeli tasnifi (model`, sxema, qurilma, shartli belgi, matematik model`, optimizatsion, tengdosh, dinamik, statik, determinanlangan, stoxastik, nazariy, amaliy) aniqlashtirilgan;
talabalarning o‘quv-bilish faolligini rivojlantirish, bilimlarini to‘laqonli shakllantirish va nazorat qilishga qaratilgan matematik model` qurish bosqichlarini muvofiqlashtirish va sifat ko‘rsatkichlarini optimallashtirish asosida matematik modellashtirish imkoniyatlari (musobaqaviylik, variativlik va natijaviylik) takomillashtirilgan;
talabalarga oliy matematikani o‘qitishda o‘quv ko‘nikmalarini shakllantirishga omil bo‘ladigan, texnologiyalarga asoslangan o‘qitish metodikasi “amaliy mazmunga ega” masalalar (politexnik, iqtisodiy, ishlab chiqarish)ni matematik modellashtirishga yo‘naltirish asosida  takomillashtirilgan;
“Oliy matematika” o‘quv fanini o‘qitishda matematik modellashtirishdan foydalanib bo‘lg‘usi mutaxassislarni tayyorlash amaliyoti o‘qitishga kontekstli yondashuvi (maqsadga yo‘naltirish, algoritmini tuzish, refleksivlash) orqali masalalarning matematik modelini qurishga oid bilimlar (nazariy va amaliy) dinamikasiga ustuvorlik berish asosida  takomillashtirilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.
“Oliy matematika” o‘quv fanini matematik modellashtirishdan foydalanib o‘qitish metodikasini takomillashtirish bo‘yicha olingan ilmiy  natijalar asosida:
 matematik modellashtirish mexanizmlari yordamida talabalarning matematik modellashtirish ko‘nikmalarini rivojlantirish bo‘yicha taklif va tavsiyalar, takomillashtirilgan o‘qitish metodikasi, matematik bilimlarni o‘zlashtirishdagi pedagogik-psixologik, didaktik va texnik talablar “Axborot texnologiyalari va jarayonlarni matematik modellashtirish” nomli o‘quv qo‘llanmada o‘z aksini topgan va o‘quv jarayoniga tatbiq etilgan (Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining 2019 yil 3 dekabrdagi 89-03-4698-son ma’lumotnomasi). Ushbu o‘quv qo‘llanma oliy ta’lim muassasalari o‘quv-metodik ta’minotini boyitish, talabalarning matematik modellashtirish bo‘yicha bilim, amaliy ko‘nikma va malakalarining rivojlanishiga xizmat qilgan;
talabalarni kreativ fikrlash va fanga oid kompetensiyalarini shakllantirishga yo‘naltirilgan matematik modellashtirish ko‘nikmasini rivojlantirish asosida talabalarni kasbga yo‘naltirish metodikasi hamda tayyorlangan o‘quv-metodik qo‘llanmalar va monografiyadan A-1-33 raqamli “Oliy ta’lim muassasalarida o‘quv fanlarini modulli o‘qitish metodikasi va amaliyoti (“Matematika o‘qitish metodikasi” ta’lim yo‘nalishi misolida)” mavzusidagi ilmiy-amaliy loyihani amalga oshirishda foydalanilgan (Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining 2019 yil 3 dekabrdagi 89-03-4698-son ma’lumotnomasi). Mazkur loyiha “Oliy matematika” o‘quv fanini o‘qitish sifatini yanada oshirishga va talabalarning o‘quv ko‘nikmalarini rivojlantirishga xizmat qilgan;
  talabalarga oliy matematikani o‘qitishda o‘quv ko‘nikmalarini shakllantirishga omil bo‘ladigan, matematik modellashtirishni o‘rgatishga oid taklif va tavsiyalari “Jarayon va tizimlarni modellashtirish” darsligi mazmunida o‘z aksini topgan hamda “Oliy matematika” o‘quv fani mazmunini takomillashtirishda e’tiborga olingan (Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining 2019 yil 3 dekabrdagi 89-03-4698-son ma’lumotnomasi). Matematik modellashtirishga oid ishlab chiqilgan taklif va tavsiyalar talabalarning o‘quv ko‘nikmalarini rivojlantirishga va ularni kasbga yo‘naltirishga xizmat qilgan.