Бабажанова Динара Исламовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Ота-она қарамоғидан маҳрум бўлган болаларни жойлаштириш шаклларининг оилавий-ҳуқуқий тартибга солиниши», 12.00.03–Фуқаролик ҳуқуқи. Тадбиркорлик ҳуқуқи. Оила ҳуқуқи. Халқаро хусусий ҳуқуқ (юридик фанлар).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2019.1.PhD/Yu242.
Илмий раҳбар: Саидов Акмал Холматович, юридик фанлар доктори, академик.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат юридик университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат юридик университети, DSc.07/30.12.2019.Yu.22.01.
Расмий оппонентлар: Караходжаева Дилором Мамировна, юридик фанлар доктори, профессор; Юлдашева Шоира Рахматовна, юридик фанлар номзоди.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Миллий гвардияси Ҳарбий-техник институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: ота-она қарамоғидан маҳрум бўлган болаларни жойлаштириш шаклларини ҳар томонлама илмий таҳлил қилиш, ота-она қарамоғидан маҳрум бўлган болаларни жойлаштириш шаклларининг оилавий-ҳуқуқий тартибга солишни такомиллаштириш бўйича назарий ва амалий хулосалар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
чет эл фуқароси ёки фуқаролиги бўлмаган шахс бўлиб, бошқа давлат ҳудудида доимий яшаётган болани Ўзбекистон Республикаси фуқаролари томонидан фарзандликка олишга доир таклифлар ишлаб чиқилган;
чет эл фуқароси ёки фуқаролиги бўлмаган шахс бўлиб, бошқа давлат ҳудудида доимий яшаётган болани Ўзбекистон Республикаси фуқаролари томонидан фарзандликка олишда фарзандликка олинаётган боланинг Ўзбекистон Республикасига кириши ва Ўзбекистон Республикаси ҳудудида доимий яшаши учун Ўзбекистон Республикаси ваколатли органининг рухсатномаси талаб қилиниши асосланган;
ота-оналик ҳуқуқидан маҳрум қилиш тўғрисидаги ишлар ота (она)нинг (уларнинг ўрнини босувчи шахсларнинг), прокурорнинг, шунингдек вояга етмаган болаларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш мажбурияти юклатилган орган ёки муассасаларнинг (васийлик ва ҳомийлик органи, вояга етмаганлар ишлари бўйича идоралараро комиссиялар, етим болалар ва ота-она қарамоғидан маҳрум бўлган болалар муассасалари ҳамда бошқа муассасаларнинг) даъвосига биноан кўрилиши асослаб берилган;
фарзандликка олинганнинг ота-онаси, прокурор, васийлик ва ҳомийлик органлари, вояга етмаганлар ишлари бўйича идоралараро комиссиялар, шунингдек ўн олти ёшга тўлган фарзандликка олинган бола фарзандликка олишни суд тартибида бекор қилишни талаб этиш ҳуқуқига эгалиги асослантирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Ота-она қарамоғидан маҳрум бўлган болаларни жойлаштириш шаклларининг оилавий-ҳуқуқий тартибга солинишига оид тадқиқот иши бўйича олинган илмий натижалар асосида:
чет эл фуқароси ёки фуқаролиги бўлмаган шахс бўлиб, бошқа давлат ҳудудида доимий яшаётган болани Ўзбекистон Республикаси фуқаролари томонидан фарзандликка олишга доир таклифлар Ўзбекистон Республикаси Оила кодексининг 1611-моддасида ўз ифодасини топган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси Қонунчилик ва суд-ҳуқуқ масалалари қўмитасининг 2016 йил 20 октябрдаги 06/1-05/1521вх-сон маълумотномаси). Ушбу таклифнинг қабул қилиниши чет эл фуқароси ёки фуқаролиги бўлмаган шахс бўлиб, бошқа давлат ҳудудида доимий яшаётган болани Ўзбекистон Республикаси фуқаролари томонидан фарзандликка олишга доир муносабатларни самарали ҳуқуқий тартибга солишга кўмаклашади;
фарзандликка олишда фарзандликка олинаётган боланинг Ўзбекистон Республикасига кириши ва Ўзбекистон Республикаси ҳудудида доимий яшаши учун Ўзбекистон Республикаси ваколатли органининг рухсатномаси талаб қилинишига доир таклифлар Ўзбекистон Республикаси Оила кодексининг 1611-моддасида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси Қонунчилик ва суд-ҳуқуқ масалалари қўмитасининг 2016 йил 20 октябрдаги 06/1-05/1521вх-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг қабул қилиниши фарзандликка олишда Ўзбекистон Республикаси ваколатли органининг рухсатномаси талаб қилиниши асосида боланинг ҳуқуқлари ва қонуний манфаатларини таъминлашга хизмат қилган;
ота-оналик ҳуқуқидан маҳрум қилиш тўғрисидаги ишлар ота (она)нинг (уларнинг ўрнини босувчи шахсларнинг), прокурорнинг, шунингдек вояга етмаган болаларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш мажбурияти юклатилган орган ёки муассасаларнинг (васийлик ва ҳомийлик органи, вояга етмаганлар ишлари бўйича идоралараро комиссиялар, етим болалар ва ота-она қарамоғидан маҳрум бўлган болалар муассасалари ҳамда бошқа муассасаларнинг) даъвосига биноан кўрилишига доир таклифлар Ўзбекистон Республикаси Оила кодекси 80-моддасининг иккинчи қисмида ўз ифодасини топган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатасининг 2020 йил 4 январдаги 02/1-01-сон маълумотномаси). Ушбу таклифнинг қабул қилиниши ота-оналик ҳуқуқидан маҳрум қилиш тўғрисидаги ишларда масъул давлат органларининг иштироки орқали болалар ҳуқуқлари таъминланишига хизмат қилган;
фарзандликка олинганнинг ота-онаси, прокурор, васийлик ва ҳомийлик органлари, вояга етмаганлар ишлари бўйича идоралараро комиссиялар, шунингдек ўн олти ёшга тўлган фарзандликка олинган бола фарзандликка олишни суд тартибида бекор қилишни талаб этиш ҳуқуқига эгалиги ҳақидаги таклифлар Ўзбекистон Республикаси Оила кодексининг 170-моддасида ўз ифодасини топган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатасининг 2020 йил 4 январдаги 02/1-01-сон маълумотномаси). Ушбу таклифнинг қабул қилиниши фарзандликка олишни суд тартибида бекор қилишни ҳуқуқий таъминлашга хизмат қилган.