Хусанов Тохир Суннатовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Беда мозаикаси вирусини тавсифлаш ва вируси билан касалланган ўсимликлардаги айрим физиологик жараёнларга таъсири», 03.00.04–Микробиология ва вирусология; 03.00.07–Ўсимликлар физиологияси ва биокимёси (биология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.3.PhD/B80.
Илмий раҳбарлар: Ваҳобов Абдурасул Ҳакимович, биология фанлари доктори, профессор; Давронов Қодиржон Сотволдиевич, биология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Миллий университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Микробиология институти, Ўзбекистон Миллий университети ҳузуридаги DSc.27.06.2017.В.38.01 рақамли илмий кенгаш асосидаги бир марталик илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Шакиров Зоир Соатович, биология фанлари доктори; Ахмеджонов Искандар Ғуломович, биология фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Тошкент вилояти шароитида беда мозаикаси вирусининг мониторингини ўтказиш, беда ўсимлигида кечадиган метаболик жараёнларга таъсирини баҳолаш ва унга қарши курашишнинг биологик усулини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Тошкент вилояти шароитида беда экилган далаларда беда мозаикаси вирусининг тарқалиш даражаси, ўсимликларнинг зарарланиш фоизи аниқланган ва  вируснинг қисман тоза изоляти ажратиб олинган;
морфо-физиологик ва молекуляр-генетик таҳлиллар асосида беда мозаикаси вирусининг систематикаси асосланган;
ажратилган вирус изолятларининг биологик, морфо-физиологик ва патогенлик хусусиятлари аниқланган;
илк бор беда мозаикаси вирусига қарши курашда кимёвий ва биологик препаратлар соғлом ва вирус сунъий юқтирилган беда ўсимлигида аниқланилиб, қиёсий тавсифланган ва таъсир этиш даражаси баҳоланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Беда мозаикаси вирусини тавсифлаш ва вируси билан касалланган ўсимликлардаги айрим физиологик жараёнларга таъсири бўйича олинган илмий натижалар асосида:
касалланган беда ўсимлигидан ажратиб олинган беда мозаикаси вирусини (Alfalfa mosaic virus) Жаҳон микроорганизмлар маълумотлар марказининг Патоген Микроорганизмлар Миллий коллекциясининг  (World Data Center for Microorganism (WDCM) National Collection of Phytopathogenic Microorganisms (NCAM)) маълумотлар базасига WDCM 862-рақами орқали рўйхатдан ўтказилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси 2019 йил 13 февралдаги 4/1255-380-сон маълумотномаси). Натижада дунёнинг турли минтақаларида тарқалган беда мозаикаси вирусини аниқлашда фойдаланиш имконини берган;
алмашлаб экишда ерда азот тўпловчи асосий экин бўлган беда ўсимлигида беда мозаика вирусини тарқалиш даражасини аниқлаш ва вирусга қарши кураш чоралари Сирдарё вилояти Сирдарё тумани “Хусан Дониқулович” фермер хўжалигида 12 гектар беда майдонларида жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 15 июлдаги 02/025-1161-сон маълумотномаси). Натижада беда мозаика вируси касаллигини эрта диагноз қилиш, касалланган ўсимликлар ва зарарланиш ареалларини аниқлаш, уларга қарши кураш чораларини ишлаб чиқиш имконини берган;
экологик хавфсиз энзимли органик ўғити “Микрозим-2” биопрепаратини томчилатиб суғориш орқали беда мозаика вирусига қарши такомиллаштирилган кураш чора тадбирлари Сирдарё вилояти Мирзаобод тумани “Бахорнинг илк кунлари” фермер хўжалигининг беда майдонларида жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 15 июлдаги 02/025-1161-сон маълумотномаси). Натижада беда мозаикаси вируси билан зарарланиш даражасини дастлаб 43% дан 12% гача пасайтириш, фитомассани 14–18 центнерга ошириш имконини берган.