Артикбекова Фотима Кучкаровнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Насос станцияларининг эксплутацион хусусиятларини инобатга олган ҳолда кириш канали ўзанидаги жараёнларни баҳолаш», 05.09.07–Гидравлика ва муҳандислик гидрологияси (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.3.PhD/T1373.
Илмий раҳбар: Базаров Дилшод Райимович, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти, DSc.03/30.12.2019.Т.10.02.
Расмий оппонентлар: Махмудов Ильхомжон Эрназарович, техника фанлари доктори, профессор; Шокиров Бахтиёр Махмуджонович, техника фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Тошкент архитектура ва қурилиш институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: насос станцияларининг эксплуатацион хусусиятларини инобатга олган ҳолда кириш канали ўзанидаги оқим ҳаракатини баҳолашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
насос станцияларининг эксплуатацион режимини ҳисобга олган ҳолда ўзандаги оқимнинг барқарор текис ҳаракатни таъминлаш усули такомиллаштирилган;
кириш каналида оқимнинг нотекис ўзгарувчан ҳаракатини бартараф этиш усули ўзан ўлчамларини ўзгартириш орқали такомиллаштирилган;
кириш канали параметрларини насос станцияси аванкамерасига яқин соҳада ўзгартириш асосида насос станциясига кирадиган лойқа оқизиқларини камайтириш усули такомиллаштирилган;
насос станцияларининг кириш каналларида сув оқими ҳаракатининг башорати гидродинамик тенгламалар асосида ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Насос станцияси кириш каналининг эксплуатацион режимини инобатга олган ҳолда насос станциясининг ишончлилиги ва самарадорлигини оширишда гидравлик усулларни такомиллаштириш асосида:
насос станцияларининг эксплуатацион режимини ҳисобга олган ҳолда барқарор текис ҳаракатни таъминлаш усули Сув хўжалиги вазирлиги тасарруфидаги Аму-Бухоро машина каналидан фойдаланиш бошқармасида жорий этилган (Сув хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 17 октябрдаги 02/25-4013-сон маълумотномаси). Натижада насос станцияси кириш каналида оқимнинг барқарор текис ҳаракатини таъминлаш ва башорат қилиш имкони яратилган;
кириш каналининг параметрларини ўзгартириш орқали насос станцияларига кирадиган лойқа оқизиқларини камайтириш усули Сув хўжалиги вазирлиги тасарруфидаги Аму-Бухоро машина каналидан фойдаланиш бошқармасида амалиётга жорий қилинган (Сув хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 17 октябрдаги 02/25-4013-сон маълумотномаси). Натижада Аму-Бухоро машина канали насос станцияларининг сув етказиб беришини 12% гача ошириш имконияти яратилган;
насос станциялари кириш каналларида сув оқимининг барқарор текис ҳаракатни ифодаловчи Сен-Венан тенгламаларига асосланган математик модель ва дастур Сув хўжалиги вазирлиги тасарруфидаги Аму-Бухоро машина каналидан фойдаланиш бошқармасида амалиётга жорий қилинган (Сув хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 17 октябрдаги 02/25-4013-сон маълумотномаси). Натижада сув оқими ва ўзан туби орасидаги боғланиш қонуниятлариҳамда сув олиб келиш каналидаги ўзан жараёнлари характерини аниқлаш имкони яратилган.